Việc nhận dạng trong vụ án hình sự được thực hiện theo quy định như thế nào? Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại có được có mặt khi tiến hành nhận dạng không?

Nội dung chính

• Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại có quyền và nghĩa vụ như thế nào?
• Việc nhận dạng trong vụ án hình sự được thực hiện theo quy định như thế nào?
• Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại có được có mặt khi tiến hành nhận dạng không?

Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại có quyền và nghĩa vụ như thế nào?

Căn cứ theo khoản 3, khoản 4 Điều 84 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, quy định về người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại, đương sự, theo đó người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại sẽ có quyền và nghĩa vụ như sau:

(1) Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại có quyền:

- Đưa ra chứng cứ, tài liệu, đồ vật, yêu cầu;

- Kiểm tra, đánh giá và trình bày ý kiến về chứng cứ, tài liệu, đồ vật liên quan và yêu cầu người có thẩm quyền tiến hành tố tụng kiểm tra, đánh giá;

- Yêu cầu giám định, định giá tài sản;

- Có mặt khi cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng lấy lời khai, đối chất, nhận dạng, nhận biết giọng nói của người mà mình bảo vệ; đọc, ghi chép, sao chụp những tài liệu trong hồ sơ vụ án liên quan đến việc bảo vệ quyền lợi của bị hại và đương sự sau khi kết thúc điều tra;

- Tham gia hỏi, tranh luận tại phiên tòa; xem biên bản phiên tòa;

- Khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng;

- Đề nghị thay đổi người có thẩm quyền tiến hành tố tụng, người giám định, người định giá tài sản, người phiên dịch, người dịch thuật;

- Kháng cáo phần bản án, quyết định của Tòa án có liên quan đến quyền lợi, nghĩa vụ của người mà mình bảo vệ là người dưới 18 tuổi, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất.

(2) Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại có nghĩa vụ:

- Sử dụng các biện pháp do pháp luật quy định để góp phần làm rõ sự thật khách quan của vụ án;

- Giúp bị hại, đương sự về pháp lý nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của họ.

Quy trình tiến hành hoạt động nhận dạng trong tố tụng hình sự?

Việc nhận dạng trong vụ án hình sự được thực hiện theo quy định như thế nào?

Theo Điều 190 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định về việc nhận dạng cụ thể như sau:

(1) Khi cần thiết, Điều tra viên có thể đưa người, ảnh hoặc vật cho người làm chứng, bị hại hoặc bị can nhận dạng.

- Số người, ảnh hoặc vật đưa ra để nhận dạng ít nhất phải là ba và bề ngoài phải tương tự nhau, trừ trường hợp nhận dạng tử thi.

- Trước khi tiến hành nhận dạng, Điều tra viên phải thông báo cho Viện kiểm sát cùng cấp để cử Kiểm sát viên kiểm sát việc nhận dạng. Kiểm sát viên phải có mặt để kiểm sát việc nhận dạng. Nếu Kiểm sát viên vắng mặt thì ghi rõ vào biên bản nhận dạng.

(2) Những người sau đây phải tham gia việc nhận dạng:

- Người làm chứng, bị hại hoặc bị can;

- Người chứng kiến.

(3) Nếu người làm chứng hoặc bị hại là người nhận dạng thì trước khi tiến hành, Điều tra viên phải giải thích cho họ biết trách nhiệm về việc từ chối, trốn tránh khai báo hoặc cố ý khai báo gian dối. Việc này phải ghi vào biên bản.

(4) Điều tra viên phải hỏi trước người nhận dạng về những tình tiết, vết tích và đặc điểm mà nhờ đó họ có thể nhận dạng được.

- Trong quá trình tiến hành nhận dạng, Điều tra viên không được đặt câu hỏi gợi ý. Sau khi người nhận dạng đã xác nhận một người, một vật hay một ảnh trong số được đưa ra để nhận dạng thì Điều tra viên yêu cầu họ giải thích là họ đã căn cứ vào các vết tích hoặc đặc điểm gì mà xác nhận được người, vật hay ảnh đó.

(5) Biên bản nhận dạng được lập theo quy định tại Điều 178 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015. 

- Biên bản ghi rõ nhân thân, tình trạng sức khỏe của người nhận dạng và của những người được đưa ra để nhận dạng; đặc điểm của vật, ảnh được đưa ra để nhận dạng; các lời khai báo, trình bày của người nhận dạng; điều kiện ánh sáng khi thực hiện nhận dạng.

Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại có được có mặt khi tiến hành nhận dạng không?

Căn cứ theo điểm d khoản 3 Điều 84 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định về người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại, đương sự, theo đó người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại có quyền có mặt khi cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng thực hiện hoạt động nhận dạng.

Trên đây là những quy định pháp luật mới nhất liên quan đến hoạt động nhận dạng trong vụ án hình sự, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại có được có mặt khi tiến hành hoạt động nhận dạng.