Việc bù trừ chứng khoán phải tuân thủ các nguyên tắc nào khi thực hiện giao dịch? Sau khi thực hiện giao dịch thì có thể thanh toán bằng phương thức nào?

Nội dung chính

• Việc bù trừ chứng khoán phải tuân thủ các nguyên tắc nào khi thực hiện giao dịch?
• Khi thực hiện bù trừ chứng khoán thì có thể thanh toán chứng khoán theo các phương thức nào?
• Khi thực hiện giao dịch bù trừ chứng khoán thì việc đối chiếu thông tin giao dịch sẽ do ai thực hiện?

Việc bù trừ chứng khoán phải tuân thủ các nguyên tắc nào khi thực hiện giao dịch?

Căn cứ Điều 3 Quy chế hoạt động bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán tại Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam ban hành kèm theo Quyết định 109/QĐ-VSD năm 2022 thì nguyên tắc thực hiện bù trừ chứng khoán khi giao dịch như sau:

- Đối với các giao dịch của Thành viên, việc bù trừ chứng khoán được thực hiện theo từng loại chứng khoán và tách biệt theo loại tài khoản môi giới cho khách hàng trong nước, tài khoản môi giới cho khách hàng nước ngoài và tài khoản tự doanh của Thành viên.

- Việc bù trừ tiền giao dịch chứng khoán được thực hiện cho từng Thành viên trên cơ sở bù trừ chung giữa số tiền được nhận và số tiền phải trả cho các giao dịch có cùng ngày giao dịch tại Sở giao dịch chứng khoán, cùng ngày thanh toán và tách biệt theo khách hàng trong nước, khách hàng nước ngoài và của chính Thành viên.

- Đối với các giao dịch trái phiếu doanh nghiệp của các Tổ chức mở tài khoản trực tiếp, việc bù trừ trái phiếu được thực hiện theo từng loại trái phiếu trên tài khoản lưu ký chứng khoán tại Trung tâm Lưu ký chứng khoán của Tổ chức mở tài khoản trực tiếp.

- Việc bù trừ tiền giao dịch trái phiếu được thực hiện trên cơ sở bù trừ chung giữa số tiền được nhận và số tiền phải trả cho các giao dịch trái phiếu có cùng ngày giao dịch tại Sở giao dịch chứng khoán và cùng ngày thanh toán.

Khi thực hiện bù trừ chứng khoán thì có thể thanh toán chứng khoán theo các phương thức nào?

Căn cứ Điều 4 Quy chế hoạt động bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán tại Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam ban hành kèm theo Quyết định 109/QĐ-VSD năm 2022 quy định về phương thức thanh toán khi thực hiện bù trừ chứng khoán như sau:

Phương thức và thời gian thanh toán chứng khoán

1. VSD thanh toán giao dịch trái phiếu doanh nghiệp, cổ phiếu, chứng chỉ quỹ, chứng quyền có bảo đảm theo kết quả bù trừ đa phương căn cứ vào kết quả giao dịch do SGDCK cung cấp. Việc thanh toán theo từng giao dịch chỉ áp dụng đối với các giao dịch bị lùi thời hạn thanh toán theo quy định tại Điều 18 Quy chế này.

2. Việc thanh toán giao dịch được thực hiện theo nguyên tắc chuyển giao chứng khoán đồng thời với thanh toán tiền (DVP) tại ngày thanh toán.

3. Ngày thanh toán giao dịch trái phiếu doanh nghiệp là ngày làm việc liền kề sau ngày giao dịch (T+1). Trình tự và thủ tục thực hiện thanh toán được quy định tại Mục I Phụ lục 02 của Quy chế này.

4. Ngày thanh toán giao dịch cổ phiếu, chứng chỉ quỹ, chứng quyền có bảo đảm là ngày làm việc thứ hai liền kề sau ngày giao dịch (T+2). Trình tự và thủ tục thực hiện thanh toán được quy định tại Mục II Phụ lục 02 của Quy chế này.

Theo quy định trên, khi thực hiện bù trừ chứng khoán thì Trung tâm Lưu ký chứng khoán sẽ thực hiện thanh toán giao dịch trái phiếu doanh nghiệp, cổ phiếu, chứng chỉ quỹ, chứng quyền có bảo đảm theo kết quả bù trừ đa phương căn cứ vào kết quả giao dịch do Sở giao dịch chứng khoán cung cấp.

Việc thanh toán chứng khoán theo từng giao dịch chỉ áp dụng đối với các giao dịch bị lùi thời hạn thanh toán theo quy định tại Điều 18 Quy chế hoạt động bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán tại Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam ban hành kèm theo Quyết định 109/QĐ-VSD năm 2022.

Việc thanh toán giao dịch được thực hiện theo nguyên tắc chuyển giao chứng khoán đồng thời với thanh toán tiền (DVP) tại ngày thanh toán.

Viêc bù trừ chứng khoán phải tuân thủ các nguyên tắc nào khi thực hiện hiện giao dịch? (Hình từ Internet)

Khi thực hiện giao dịch bù trừ chứng khoán thì việc đối chiếu thông tin giao dịch sẽ do ai thực hiện?

Căn cứ Điều 5 Quy chế hoạt động bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán tại Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam ban hành kèm theo Quyết định 109/QĐ-VSD năm 2022 quy định về đối chiếu và xác nhận giao dịch như sau:

Đối chiếu và xác nhận giao dịch

1. Sau khi nhận dữ liệu về kết quả giao dịch từ SGDCK, VSD gửi thông báo tổng hợp kết quả giao dịch, thông báo các tài khoản của nhà đầu tư thực hiện giao dịch bán khi không đủ số dư chứng khoán sở hữu, thông báo cập nhật thông tin tài khoản nhà đầu tư dưới dạng chứng từ điện tử thông qua cổng giao tiếp điện tử/cổng giao tiếp trực tuyến của VSD cho Thành viên hoặc thông qua địa chỉ email cho Tổ chức mở tài khoản trực tiếp.

2. Thành viên, Tổ chức mở tài khoản trực tiếp có trách nhiệm đối chiếu chi tiết giao dịch giữa lệnh gốc được lưu giữ tại Thành viên, Tổ chức mở tài khoản trực tiếp với thông báo tổng hợp kết quả giao dịch của VSD và gửi xác nhận lại cho VSD dưới dạng chứng từ điện tử qua cổng giao tiếp điện tử/cổng giao tiếp trực tuyến hoặc qua email theo trình tự thời gian quy định tại Phụ lục 02 của Quy chế này. Trường hợp có sai sót hoặc sai lệch số liệu, Thành viên, Tổ chức mở tài khoản trực tiếp phải gửi xác nhận dưới dạng chứng từ điện tử qua cổng giao tiếp điện tử/cổng giao tiếp trực tuyến hoặc qua email đồng thời với hồ sơ đề nghị sửa lỗi, xử lý lỗi cho VSD.

3. Trường hợp Thành viên, Tổ chức mở tài khoản trực tiếp không gửi xác nhận kết quả giao dịch trong thời hạn quy định tại Quy chế này, VSD coi như kết quả giao dịch là chính xác và Thành viên, Tổ chức mở tài khoản trực tiếp phải chịu trách nhiệm về các sai sót, tổn thất phát sinh (nếu có) đồng thời Thành viên, Tổ chức mở tài khoản trực tiếp sẽ bị xem xét xử lý vi phạm theo quy định tại Quy chế Thành viên lưu ký, Hợp đồng cung cấp dịch vụ giữa VSD và Tổ chức mở tài khoản trực tiếp.

4. Thành viên phải hoàn tất cập nhật thông tin tài khoản của nhà đầu tư trước 8h30 ngày T+1 đối với giao dịch trái phiếu doanh nghiệp và 14h30 ngày T+1 đối với cổ phiếu, chứng chỉ quỹ, chứng quyền có bảo đảm. Trường hợp Thành viên không cập nhật đúng thời hạn quy định sẽ bị xử lý theo quy định tại Điều 19 Quy chế này và Quy chế thành viên lưu ký.

Như vậy, thành viên, Tổ chức mở tài khoản trực tiếp sẽ có trách nhiệm đối chiếu chi tiết giao dịch giữa lệnh gốc được lưu giữ tại Thành viên, Tổ chức mở tài khoản trực tiếp với thông báo tổng hợp kết quả giao dịch của Trung tâm Lưu ký chứng khoán.