Văn bản do người làm chứng ghi lại ý chí của người di chúc miệng có giá trị pháp lý tương tự như di chúc hay không?

Nội dung chính

• Văn bản do người làm chứng ghi lại ý chí của người di chúc miệng có giá trị pháp lý tương tự như di chúc hay không?
• Di chúc miệng thì có được di tặng tài sản cho người khác không?
• Người chưa thành niên có được làm chứng đối với di chúc miệng hay không?

Văn bản do người làm chứng ghi lại ý chí của người di chúc miệng có giá trị pháp lý tương tự như di chúc hay không?

Trong trường hợp tính mạng một người bị cái chết đe dọa và không thể lập di chúc bằng văn bản thì có thể lập di chúc miệng. (khoản 1 Điều 629 Bộ luật Dân sự 2015)

Căn cứ theo quy định tại khoản 5 Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015 về di chúc hợp pháp như sau:

Di chúc hợp pháp

1. Di chúc hợp pháp phải có đủ các điều kiện sau đây:

a) Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép;

b) Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.

2. Di chúc của người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.

3. Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực.

4. Di chúc bằng văn bản không có công chứng, chứng thực chỉ được coi là hợp pháp, nếu có đủ các điều kiện được quy định tại khoản 1 Điều này.

5. Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.

Theo đó, di chúc miệng được coi là hợp pháp khi:

- Người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng;

- Người làm chứng ghi chép lại ý chí của người di chúc miệng và ký tên hoặc điểm chỉ.

- Di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng trong thời hạn 05 ngày kể từ thời điểm người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng.

Như vậy, theo tinh thần pháp luật thừa nhận văn bản ghi lại ý chí của người di chúc miệng bởi người làm chứng có giá trị pháp lý tương tự như di chúc.

Lưu ý: Sau 03 tháng, kể từ thời điểm di chúc miệng mà người lập di chúc còn sống, minh mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng mặc nhiên bị hủy bỏ.

Văn bản do người làm chứng ghi lại ý chí của người di chúc miệng có giá trị pháp lý tương tự như di chúc hay không? (Hình từ Internet)

Di chúc miệng thì có được di tặng tài sản cho người khác không?

Căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 648 Bộ luật Dân sự 2015 về di tặng như sau:

Di tặng

1. Di tặng là việc người lập di chúc dành một phần di sản để tặng cho người khác. Việc di tặng phải được ghi rõ trong di chúc.

2. Người được di tặng là cá nhân phải còn sống vào thời điểm mở thừa kế hoặc sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết. Trường hợp người được di tặng không phải là cá nhân thì phải tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.

3. Người được di tặng không phải thực hiện nghĩa vụ tài sản đối với phần được di tặng, trừ trường hợp toàn bộ di sản không đủ để thanh toán nghĩa vụ tài sản của người lập di chúc thì phần di tặng cũng được dùng để thực hiện phần nghĩa vụ còn lại của người này.

Theo đó người lập di chúc có quyền di tặng một phần di sản cho người khác và việc di tặng tài sản phải được ghi vào ghi chúc.

Đồng thời, như đã phân tích ở trên thì, di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng

Do đó, người di chúc miệng hoàn toàn có quyền di tặng một phần tài sản của mình cho người khác và việc di tặng phải được làm chứng ghi lại trong văn bản thể hiện ý chí cuối cùng của người di chúc miệng.

Người chưa thành niên có được làm chứng đối với di chúc miệng hay không?

Căn cứ theo quy định tại khoản 3 Điều 632 Bộ luật Dân sự 2015 về người làm chứng cho việc lập di chúc như sau:

Người làm chứng cho việc lập di chúc

Mọi người đều có thể làm chứng cho việc lập di chúc, trừ những người sau đây:

1. Người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật của người lập di chúc.

2. Người có quyền, nghĩa vụ tài sản liên quan tới nội dung di chúc.

3. Người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi.

Theo đó, người chưa thành niên thuộc đối tượng không được làm chứng cho việc lập di chúc.