Trường hợp nào được mở phiên tòa trực tuyến và trường hợp nào không được mở phiên tòa trực tuyến trong đại dịch Covid-19?

Nội dung chính

• Phiên tòa trực tuyến là gì?
• Trình tự, thủ tục tại phiên tòa trực tuyến
• Những trường hợp được mở phiên tòa trực tuyến
• Những trường hợp không được mở phiên tòa trực tuyến

Phiên tòa trực tuyến là gì?

Căn cứ theo khoản 2 Điều 1 Nghị quyết 33/2021/QH15 về tổ chức phiên tòa trực tuyến quy định cụ thể như sau:

“Điều 1. Phiên tòa trực tuyến

...

2. Phiên tòa trực tuyến là phiên tòa được tổ chức tại phòng xử án, có sử dụng các thiết bị điện tử kết nối với nhau thông qua môi trường mạng, cho phép bị cáo, bị hại, đương sự, người tham gia tố tụng khác tham gia phiên tòa tại địa điểm ngoài phòng xử án do Tòa án quyết định nhưng vẫn bảo đảm trực tiếp theo dõi đầy đủ hình ảnh, âm thanh và tham gia các trình tự, thủ tục tố tụng của phiên tòa bằng lời nói, hành vi tố tụng liên tục, công khai, vào cùng một thời điểm.”

Trình tự, thủ tục tại phiên tòa trực tuyến

Căn cứ theo Điều 13 Thông tư liên tịch 05/2021/TTLT-TANDTC-VKSNDTC- BCA-BQP-BTP quy định cụ thể về trình tự, thủ tục tố tụng tại phiên tòa trực tuyến như sau:

“Điều 13. Trình tự, thủ tục tố tụng tại phiên tòa trực tuyến

1. Trình tự, thủ tục phiên tòa trực tuyến thực hiện như phiên tòa thông thường theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự, Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính.

2. Một số yêu cầu cần thực hiện tại phiên tòa trực tuyến như sau:

a) Tòa kiểm tra căn cước của những người tham gia phiên tòa thông qua so sánh trực tuyến các giấy tờ tùy thân hoặc thông qua hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Đối với phiên tòa xét xử vụ án hình sự tại điểm cầu thành phần thì công chức Tòa án hoặc cán bộ, chiến sĩ thuộc cơ sở giam giữ hỗ trợ phiên tòa phải kiểm tra sự có mặt của những người được triệu tập và thông báo cho Thư ký phiên tòa;

b) Khi khai mạc, Thẩm phán chủ tọa phiên tòa phải phổ biến thêm việc xét xử trực tuyến vẫn đảm bảo các trình tự, thủ tục tố tụng; các quyền và lợi ích hợp pháp của bị cáo, bị hại, đương sự vẫn được thực hiện theo quy định pháp luật tố tụng;

c) Trường hợp người tham gia tố tụng tại điểm cầu thành phần cung cấp thêm tài liệu, chứng cứ thì thực hiện như sau:

Đối với vụ án hình sự thì Thẩm phán chủ tọa phiên tòa tiếp nhận tài liệu, chứng cứ theo hình thức dữ liệu điện tử. Yêu cầu công chức Tòa án hoặc cán bộ, chiến sỹ thuộc cơ sở giam giữ hỗ trợ thực hiện sao chụp và trình chiếu tài liệu, chứng cứ tại phiên tòa cho Hội đồng xét xử, Kiểm sát viên tại điểm cầu trung tâm xem xét, quyết định. Công chức Tòa án hoặc cán bộ, chiến sỹ thuộc cơ sở giam giữ tiếp nhận tài liệu, chứng cứ và lập biên bản theo quy định tại Điều 133 và Điều 305 của Bộ luật Tố tụng hình sự. Sau khi kết thúc phiên tòa phải chuyển ngay biên bản kèm tài liệu, chứng cứ cho Thẩm phán chủ tọa phiên tòa.

Đối với vụ án dân sự, vụ án hành chính thì người tham gia tố tụng tự sao chụp theo hình thức dữ liệu điện tử và gửi cho Hội đồng xét xử. Việc giao nộp chứng cứ, tài liệu thực hiện theo quy định tại Điều 96 của Bộ luật Tố tụng dân sự, Điều 83 của Luật Tố tụng hành chính.

Chủ tọa phiên tòa phải công bố (trừ trường hợp tài liệu, chứng cứ liên quan đến bí mật nhà nước, thuần phong, mỹ tục của dân tộc, bảo vệ người dưới 18 tuổi hoặc để giữ bí mật đời tư theo yêu cầu chính đáng của đương sự), xem xét, đánh giá các tài liệu, chứng cứ này sau khi nhận được bản sao chụp tài liệu, chứng cứ;

d) Phiên tòa trực tuyến phải được ghi âm, ghi hình có âm thanh dưới dạng dữ liệu điện tử;

đ) Biên bản phiên tòa tuân thủ biểu mẫu theo quy định của pháp luật tố tụng. Ghi rõ phiên tòa diễn ra tại các điểm cầu nào; ghi rõ họ, tên Kiểm sát viên, công chức Tòa án, Viện kiểm sát hoặc cán bộ, chiến sỹ thuộc cơ sở giam giữ, tại điểm cầu thành phần.

Trường hợp có người tham gia tố tụng đề nghị được xem biên bản phiên tòa thì Thư ký phiên tòa trình chiếu biên bản phiên tòa cho người đề nghị và thực hiện các thủ tục khác có liên quan (nếu có) theo quy định của pháp luật về tố tụng;

e) Bản án, quyết định của Tòa án phải tuân thủ biểu mẫu theo quy định của pháp luật tố tụng. Phần mở đầu của bản án, quyết định của Tòa án phải ghi rõ phiên tòa diễn ra tại các điểm cầu nào; ghi rõ họ, tên Kiểm sát viên, công chức Tòa án, Viện kiểm sát hoặc cán bộ, chiến sỹ thuộc cơ sở giam giữ, tại điểm cầu thành phần.

3. Xác định tư cách tham gia tố tụng của người hỗ trợ tổ chức phiên tòa tại điểm cầu thành phần như sau:

a) Kiểm sát viên, Thư ký Tòa án, Thẩm tra viên là người tiến hành tố tụng;

b) Cán bộ, chiến sỹ thuộc cơ sở giam giữ hoặc công chức khác thuộc Tòa án, Viện kiểm sát là người tham gia tố tụng khác."

Phiên tòa trực tuyến

Những trường hợp được mở phiên tòa trực tuyến

Căn cứ theo khoản 1 Điều 1 Nghị quyết 33/2021/QH15 về tổ chức phiên tòa trực tuyến, những trường hợp được mở phiên tòa trực tuyến là:

- Các vụ án hình sự, dân sự, hành chính có tình tiết, tính chất đơn giản;

- Có tài liệu, chứng cứ trong hồ sơ vụ án rõ ràng;

Khi đáp ứng đủ 2 yếu tố này, phiên tòa trực tuyến sẽ được mở.

Những trường hợp không được mở phiên tòa trực tuyến

Căn cứ theo điểm a, điểm b, điểm c khoản 1 Điều 1 Nghị quyết 33/2021/QH15 về tổ chức phiên tòa trực tuyến, những trường hợp sau đây sẽ không được mở phiên tòa trực tuyến:

- Là vụ án hình sự, dân sự, hành chính liên quan đến bí mật nhà nước;

- Là vụ án hình sự về một trong các tội xâm phạm an ninh quốc gia quy định tại chương XIII của Bộ luật Hình sự;

- Là vụ án hình sự về một trong các tội phá hoại hòa bình, chống loài người và lôi phạm chiến tranh quy định tại chương XXVI của Bộ luật Hình sự.

Như vậy, nếu việc chia tài sản của vợ chồng bạn đã có sự thỏa thuận từ trước, hoặc một trong các bên chấp thuận với những lời đề nghị mà bên đối phương yêu cầu,... Sự chấp thuận của cả hai bạn đều được ghi trong hồ sơ rõ ràng thì trường hợp của hai bạn có thể được mở phiên tòa trực tuyến vì đấy được xem là vụ án có tình tiết, tính chất đơn giản. Những trường hợp không được mở phiên tòa trực tuyến đã được chúng tôi giải đáp bên trên.