Tố giác tội phạm được hiểu như thế nào? Cơ quan có thẩm quyền có tiến hành khởi tố vụ án ngay khi nhận được tố giác tội phạm hay không?

Nội dung chính

• Tố giác tội phạm được hiểu như thế nào?
• Cơ quan có thẩm quyền có tiến hành khởi tố vụ án ngay khi nhận được tố giác tội phạm hay không?
• Trách nhiệm tiếp nhận và thẩm quyền giải quyết tố giác tội phạm thuộc về cơ quan nào?

Tố giác tội phạm được hiểu như thế nào?

Căn cứ theo quy định tại Điều 144 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 như sau:

"Điều 144. Tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố

1. Tố giác về tội phạm là việc cá nhân phát hiện và tố cáo hành vi có dấu hiệu tội phạm với cơ quan có thẩm quyền.

2. Tin báo về tội phạm là thông tin về vụ việc có dấu hiệu tội phạm do cơ quan, tổ chức, cá nhân thông báo với cơ quan có thẩm quyền hoặc thông tin về tội phạm trên phương tiện thông tin đại chúng.

3. Kiến nghị khởi tố là việc cơ quan nhà nước có thẩm quyền kiến nghị bằng văn bản và gửi kèm theo chứng cứ, tài liệu liên quan cho Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát có thẩm quyền xem xét, xử lý vụ việc có dấu hiệu tội phạm.

4. Tố giác, tin báo về tội phạm có thể bằng lời hoặc bằng văn bản.

5. Người nào cố ý tố giác, báo tin về tội phạm sai sự thật thì tuỳ tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của luật."

Theo đó, tố giác tội phạm là việc cá nhân phát hiện và tố cáo hành vi có dấu hiệu tội phạm với cơ quan có thẩm quyền.

Cơ quan có thẩm quyền có tiến hành khởi tố vụ án ngay khi nhận được tố giác tội phạm hay không?

Căn cứ theo quy định tại Điều 143 Bộ luật tố tụng Hình sự 2015 quy định như sau:

"Điều 143. Căn cứ khởi tố vụ án hình sự

Chỉ được khởi tố vụ án khi đã xác định có dấu hiệu tội phạm. Việc xác định dấu hiệu tội phạm dựa trên những căn cứ:

1. Tố giác của cá nhân;

2. Tin báo của cơ quan, tổ chức, cá nhân;

3. Tin báo trên phương tiện thông tin đại chúng;

4. Kiến nghị khởi tố của cơ quan nhà nước;

5. Cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng trực tiếp phát hiện dấu hiệu tội phạm;

6. Người phạm tội tự thú."

Như vậy, theo quy định trên thì tố giác tội phạm chỉ là một trong những căn cứ để xác định dấu hiệu tội phạm. Trường hợp xác định có dấu hiệu tội phạm, cơ quan có thẩm quyền mới tiến hành khởi tố vụ án.

Do đó, cơ quan có thẩm quyền không thể khởi tố vụ án ngay sau khi nhận được tố giác tội phạm.

Tải về mẫu đơn tố giác tội phạm mới nhất 2023: Tại Đây

Tố giác tội phạm

Trách nhiệm tiếp nhận và thẩm quyền giải quyết tố giác tội phạm thuộc về cơ quan nào?

Căn cứ theo quy định tại Điều 145 Bộ luật tố tụng Hình sự 2015 như sau:

"Điều 145. Trách nhiệm tiếp nhận và thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố

1. Mọi tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố phải được tiếp nhận đầy đủ, giải quyết kịp thời. Cơ quan, tổ chức có trách nhiệm tiếp nhận không được từ chối tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố.

2. Cơ quan, tổ chức có trách nhiệm tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố gồm:

a) Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố;

b) Cơ quan, tổ chức khác tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm.

3. Thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố:

a) Cơ quan điều tra giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố theo thẩm quyền điều tra của mình;

b) Cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm theo thẩm quyền điều tra của mình;

c) Viện kiểm sát giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố trong trường hợp phát hiện Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra có vi phạm pháp luật nghiêm trọng trong hoạt động kiểm tra, xác minh tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố hoặc có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm mà Viện kiểm sát đã yêu cầu bằng văn bản nhưng không được khắc phục.

4. Cơ quan có thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố có trách nhiệm thông báo kết quả giải quyết cho cá nhân, cơ quan, tổ chức đã tố giác, báo tin về tội phạm, kiến nghị khởi tố."

Như vậy theo quy định trên việc cá nhân tố giác tội phạm là điều đáng khích lệ bên cạnh đó thì các cơ quan tiếp nhận tin báo cũng phải được tiếp nhận đầy đủ, giải quyết kịp thời.

Cơ quan, tổ chức có trách nhiệm tiếp nhận không được từ chối tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố.

Đồng thời, thẩm quyền tiếp nhận và tố giác tội phạm thuộc về những cơ quan khác nhau theo quy định trên.