Thoái vốn đầu tư là gì? Thủ tục kế toán sau khi thoái một phần vốn mà công ty mẹ vẫn nắm giữ quyền kiểm soát đối với công ty con?

Nội dung chính

• Thoái vốn đầu tư là gì?
• Thủ tục kế toán sau khi thoái một phần vốn mà công ty mẹ vẫn nắm giữ quyền kiểm soát đối với công ty con?
• Khi thoái vốn đầu tư vào công ty con thì công ty mẹ phải căn cứ vào đâu?

Thoái vốn đầu tư là gì?

Theo các quy định pháp luật hiện nay thì vẫn chưa có định nghĩa cụ thể về khái niệm thoái vốn đầu tư là gì. Tuy nhiên, đây là một thuật ngữ được sử dụng thông dụng trong kinh doanh và có thể hiểu theo cách thông thường như sau:

- Thoái vốn đầu tư là hoạt động mà một cá nhân hoặc tổ chức rút vốn đầu tư ra khỏi một doanh nghiệp, dự án hoặc lĩnh vực kinh doanh nào đó. Nói cách khác, đây là quá trình "bán đi" một phần hoặc toàn bộ sở hữu trong một công ty.

- Thoái vốn là một phần của chiến lược tái cấu trúc trong công ty hoặc do các tác nhân bên ngoài ảnh hưởng.

Một số hình thức thoái vốn phổ biến hiện nay như:

- Bán cổ phần: Đây là hình thức thoái vốn phổ biến nhất, khi mà nhà đầu tư bán một phần hoặc toàn bộ cổ phần của mình cho các nhà đầu tư khác.

- Chia tách: Doanh nghiệp tách một phần hoạt động của mình thành một công ty con độc lập và sau đó bán hoặc niêm yết công ty con này.

- Thanh lý: Trong trường hợp doanh nghiệp gặp khó khăn và không thể tiếp tục hoạt động, họ có thể quyết định thanh lý tài sản để thu hồi vốn.

Lưu ý: Thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo

Thoái vốn đầu tư là gì? (Hình từ Internet)

Thủ tục kế toán sau khi thoái một phần vốn mà công ty mẹ vẫn nắm giữ quyền kiểm soát đối với công ty con?

Thủ tục kế toán trong trường hợp sau khi thoái một phần vốn công ty mẹ vẫn nắm giữ quyền kiểm soát đối với công ty con được quy định tại khoản 2 Điều 50 Thông tư 202/2014/TT-BTC như sau:

- Công ty mẹ phải xác định giá trị ghi sổ tài sản thuần của công ty con được chuyển nhượng cho cổ đông không kiểm soát bằng cách lấy giá trị tài sản thuần của công ty con tại thời điểm thoái vốn nhân với (x) tỷ lệ vốn bị chuyển nhượng.

- Công ty mẹ xác định số lợi thế thương mại được ghi giảm bằng cách lấy số lợi thế thương mại còn chưa được phân bổ tại thời điểm thoái vốn nhân với (x) tỷ lệ vốn bị thoái trên tổng số vốn nắm giữ tại công ty con.

- Loại bỏ kết quả từ việc thoái vốn được ghi nhận trên Báo cáo tài chính riêng của công ty mẹ. Khoản lãi, lỗ ghi nhận trên Báo cáo tài chính hợp nhất được xác định là chênh lệch giữa số thu từ việc thoái vốn và giá trị tài sản thuần chuyển nhượng cho cổ đông không kiểm soát cộng với số lợi thế thương mại được ghi giảm;

- Công ty mẹ lập bút toán thoái vốn để:

+ Ghi nhận kết quả từ việc thoái vốn tính trên cơ sở hợp nhất vào chỉ tiêu “Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối kỳ này”;

+ Điều chỉnh lợi ích cổ đông không kiểm soát nắm giữ tại công ty con;

+ Ghi giảm số lợi thế thương mại tương ứng với tỷ lệ vốn bị thoái;

- Sau khi thoái vốn, định kỳ công ty mẹ vẫn phải hợp nhất toàn bộ tài sản, nợ phải trả, vốn chủ sở hữu và kết quả kinh doanh của công ty con. Lợi ích cổ đông không kiểm soát phát sinh trong kỳ được xác định gồm 2 phần:

+ Phần lợi ích cổ đông không kiểm soát từ thời điểm đầu kỳ báo cáo đến thời điểm thoái vốn: Được xác định trên cơ sở lấy tỷ lệ sở hữu của cổ đông không kiểm soát trước thời điểm thoái vốn nhân với kết quả kinh doanh của công ty con từ đầu kỳ báo cáo đến thời điểm thoái vốn;

+ Phần Phần lợi ích cổ đông không kiểm soát từ thời điểm thoái vốn đến thời điểm cuối kỳ báo cáo: Được xác định trên cơ sở lấy tỷ lệ sở hữu của cổ đông không kiểm soát sau thời điểm thoái vốn nhân với kết quả kinh doanh của công ty con từ thời điểm thoái vốn đến cuối kỳ báo cáo.

Khi thoái vốn đầu tư vào công ty con thì công ty mẹ phải căn cứ vào đâu?

Căn cứ khoản 1 Điều 50 Thông tư 202/2014/TT-BTC quy định về thủ tục kế toán khi thoái vốn đầu tư vào công ty con như sau:

Thủ tục kế toán khi thoái vốn đầu tư vào công ty con

1. Khi thoái vốn đầu tư vào công ty con, công ty mẹ phải căn cứ vào Báo cáo tài chính của công ty con tại thời điểm thoái vốn, nếu công ty con là công ty mẹ thì căn cứ vào Báo cáo tài chính hợp nhất của công ty con. Trường hợp công ty con không thể lập được Báo cáo tài chính tại thời điểm bị công ty mẹ thoái vốn thì công ty mẹ căn cứ vào Báo cáo tài chính quý gần nhất của công ty con sau đó điều chỉnh cho các giao dịch trọng yếu phát sinh kể từ thời điểm cuối quý gần nhất đến thời điểm thoái vốn.

...

Theo đó, khi thoái vốn đầu tư vào công ty con, công ty mẹ phải căn cứ vào Báo cáo tài chính của công ty con tại thời điểm thoái vốn, nếu công ty con là công ty mẹ thì căn cứ vào Báo cáo tài chính hợp nhất của công ty con.

Trường hợp công ty con không thể lập được Báo cáo tài chính tại thời điểm bị công ty mẹ thoái vốn thì công ty mẹ căn cứ vào Báo cáo tài chính quý gần nhất của công ty con sau đó điều chỉnh cho các giao dịch trọng yếu phát sinh kể từ thời điểm cuối quý gần nhất đến thời điểm thoái vốn.