Thay đổi chính sách kế toán là gì? Những trường hợp nào không phải là thay đổi chính sách kế toán?

Nội dung chính

• Thay đổi chính sách kế toán là gì? Những trường hợp nào không phải là thay đổi chính sách kế toán?
• Doanh nghiệp phải thực hiện thay đổi chính sách kế toán do áp dụng lần đầu các quy định nào?
• Khi áp dụng lần đầu một chính sách kế toán có ảnh hưởng đến kỳ hiện tại, doanh nghiệp phải trình bày những thông tin gì?

Thay đổi chính sách kế toán là gì? Những trường hợp nào không phải là thay đổi chính sách kế toán?

Thay đổi chính sách kế toán được hướng dẫn tại tiểu mục 1 Mục V Thông tư 20/2006/TT-BTC như sau:

HƯỚNG DẪN KẾ TOÁN CHUẨN MỰC “THAY ĐỔI CHÍNH SÁCH KẾ TOÁN, ƯỚC TÍNH KẾ TOÁN VÀ CÁC SAI SÓT”

...

1 - Thay đổi chính sách kế toán và kế toán ảnh hưởng của việc thay đổi chính sách kế toán

1.1 – Thay đổi chính sách kế toán và áp dụng các thay đổi chính sách kế toán

1.1.1 – Thay đổi chính sách kế toán

(1) Thay đổi chính sách kế toán là việc thay đổi các nguyên tắc, cơ sở và phương pháp kế toán cụ thể mà doanh nghiệp đã áp dụng trong việc lập và trình bày báo cáo tài chính, như: Thay đổi phương pháp tính giá hàng tồn kho; thay đổi phương pháp hạch toán chênh lệch tỷ giá hối đoái; thay đổi phương pháp kế toán chi phí đi vay,...

(2) Doanh nghiệp chỉ được thay đổi chính sách kế toán trong các trường hợp dưới đây:

- Có sự thay đổi theo quy định của pháp luật hoặc của chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán; hoặc

- Sự thay đổi sẽ dẫn đến báo cáo tài chính cung cấp thông tin tin cậy và thích hợp hơn về ảnh hưởng của các giao dịch, sự kiện đối với tình hình tài chính, kết quả hoạt động kinh doanh và lưu chuyển tiền tệ của doanh nghiệp.

(3) Những trường hợp sau đây không phải là thay đổi chính sách kế toán:

- Việc áp dụng một chính sách kế toán cho các giao dịch, sự kiện có sự khác biệt về cơ bản so với các giao dịch, sự kiện đó đã xảy ra trước đây;

- Việc áp dụng các chính sách kế toán mới cho các giao dịch, sự kiện chưa phát sinh trước đó hoặc không trọng yếu.

- Thay đổi phương pháp khấu hao TSCĐ. Thay đổi này được coi là thay đổi ước tính kế toán.

...

Theo đó, thay đổi chính sách kế toán được hiểu là việc thay đổi các nguyên tắc, cơ sở và phương pháp kế toán cụ thể mà doanh nghiệp đã áp dụng trong việc lập và trình bày báo cáo tài chính, như: Thay đổi phương pháp tính giá hàng tồn kho; thay đổi phương pháp hạch toán chênh lệch tỷ giá hối đoái; thay đổi phương pháp kế toán chi phí đi vay,...

Cũng theo quy định này thì doanh nghiệp không phải là thay đổi chính sách kế toán trong các trường hợp sau đây:

- Việc áp dụng một chính sách kế toán cho các giao dịch, sự kiện có sự khác biệt về cơ bản so với các giao dịch, sự kiện đó đã xảy ra trước đây;

- Việc áp dụng các chính sách kế toán mới cho các giao dịch, sự kiện chưa phát sinh trước đó hoặc không trọng yếu.

- Thay đổi phương pháp khấu hao tài sản cố định. Thay đổi này được coi là thay đổi ước tính kế toán.

Thay đổi chính sách kế toán là gì? Những trường hợp nào không phải là thay đổi chính sách kế toán? (Hình từ Internet)

Doanh nghiệp phải thực hiện thay đổi chính sách kế toán do áp dụng lần đầu các quy định nào?

Căn cứ Mục 10 Chuẩn mực số 29 Hệ thống Chuẩn mực kế toán ban hành và công bố theo Quyết định 12/2005/QĐ-BTC quy định như sau:

Áp dụng các thay đổi trong chính sách kế toán

10. Việc áp dụng các thay đổi trong chính sách kế toán được thực hiện trong các trường hợp sau:

(a) Doanh nghiệp phải thực hiện thay đổi chính sách kế toán do áp dụng lần đầu các quy định của pháp luật hoặc chuẩn mực kế toán, chế độ kế toán theo các hướng dẫn chuyển đổi cụ thể (nếu có) của pháp luật, chuẩn mực kế toán, chế độ kế toán đó;

(b) Khi doanh nghiệp thay đổi chính sách kế toán do áp dụng lần đầu các quy định của pháp luật hoặc chuẩn mực kế toán, chế độ kế toán nhưng không có các hướng dẫn chuyển đổi cụ thể cho sự thay đổi đó, hoặc tự nguyện thay đổi chính sách kế toán thì phải áp dụng hồi tố chính sách kế toán mới.

Như vậy, doanh nghiệp phải thực hiện thay đổi chính sách kế toán do áp dụng lần đầu các quy định của pháp luật hoặc chuẩn mực kế toán, chế độ kế toán theo các hướng dẫn chuyển đổi cụ thể (nếu có) của pháp luật, chuẩn mực kế toán, chế độ kế toán đó.

Khi áp dụng lần đầu một chính sách kế toán có ảnh hưởng đến kỳ hiện tại, doanh nghiệp phải trình bày những thông tin gì?

Việc trình bày về thay đổi chính sách kế toán được quy định tại Mục 34 Chuẩn mực số 29 Hệ thống Chuẩn mực kế toán ban hành và công bố theo Quyết định 12/2005/QĐ-BTC như sau:

Trình bày về thay đổi chính sách kế toán

34. Khi áp dụng lần đầu một chính sách kế toán có ảnh hưởng đến kỳ hiện tại, một kỳ nào đó trong quá khứ hoặc các kỳ trong tương lai, doanh nghiệp phải trình bày những thông tin sau:

(a) Tên chính sách kế toán;

(b) Hướng dẫn chuyển đổi chính sách kế toán;

(c) Bản chất của sự thay đổi chính sách kế toán;

(d) Mô tả các quy định của hướng dẫn chuyển đổi (nếu có);

(e) Ảnh hưởng của việc thay đổi chính sách kế toán đến các kỳ trong tương lai (nếu có);

(f) Các khoản được điều chỉnh vào kỳ hiện tại và mỗi kỳ trước, như:

- Từng khoản mục trên báo cáo tài chính bị ảnh hưởng;

- Chỉ số lãi trên cổ phiếu nếu doanh nghiệp áp dụng Chuẩn mực kế toán “Lãi trên cổ phiếu”;

(g) Khoản điều chỉnh cho các kỳ trước của kỳ được trình bày trên báo cáo tài chính;

(h) Trình bày lý do và mô tả chính sách kế toán đó được áp dụng như thế nào và bắt đầu từ khi nào nếu không thể áp dụng hồi tố theo quy định của đoạn 10(a) hoặc 10(b) đối với một kỳ nào đó trong quá khứ, hoặc đối với kỳ sớm nhất.

Báo cáo tài chính của các kỳ tiếp theo không phải trình bày lại các thông tin này.

Theo đó, khi áp dụng lần đầu một chính sách kế toán có ảnh hưởng đến kỳ hiện tại, một kỳ nào đó trong quá khứ hoặc các kỳ trong tương lai, doanh nghiệp phải trình bày những thông tin sau:

(1) Tên chính sách kế toán;

(2) Hướng dẫn chuyển đổi chính sách kế toán;

(3) Bản chất của sự thay đổi chính sách kế toán;

(4) Mô tả các quy định của hướng dẫn chuyển đổi (nếu có);

(5) Ảnh hưởng của việc thay đổi chính sách kế toán đến các kỳ trong tương lai (nếu có);

(6) Các khoản được điều chỉnh vào kỳ hiện tại và mỗi kỳ trước, như:

- Từng khoản mục trên báo cáo tài chính bị ảnh hưởng;

- Chỉ số lãi trên cổ phiếu nếu doanh nghiệp áp dụng Chuẩn mực kế toán “Lãi trên cổ phiếu”;

(7) Khoản điều chỉnh cho các kỳ trước của kỳ được trình bày trên báo cáo tài chính;

(8) Trình bày lý do và mô tả chính sách kế toán đó được áp dụng như thế nào và bắt đầu từ khi nào nếu không thể áp dụng hồi tố theo quy định của đoạn 10(a) hoặc 10(b) đối với một kỳ nào đó trong quá khứ, hoặc đối với kỳ sớm nhất.

Lưu ý: Báo cáo tài chính của các kỳ tiếp theo không phải trình bày lại các thông tin này.

Tải về Chuẩn mực số 29 – Thay đổi chính sách kế toán, ước tính kế toán.