Thanh tra, kiểm tra chuyên ngành thị trường vàng, hoạt động kinh doanh vàng là trách nhiệm của cơ quan nào?

Nội dung chính

• Thanh tra, kiểm tra chuyên ngành thị trường vàng hoạt động kinh doanh vàng là trách nhiệm của cơ quan nào?
• Khi giá vàng tăng mạnh, NHNH bình ổn thị trường vàng bằng cách nào?
• Kinh doanh vàng có phải là hoạt động kinh doanh thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ hạn chế kinh doanh?

Thanh tra, kiểm tra chuyên ngành thị trường vàng hoạt động kinh doanh vàng là trách nhiệm của cơ quan nào?

Ngân hàng Nhà nước là cơ quan thay mặt Chính phủ thống nhất quản lý các hoạt động kinh doanh vàng theo quy định tại Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng.

Căn cứ theo quy định tại tiểu mục c Mục 1 Công điện 1426/CĐ-TTg năm 2023, trong trường hợp thị trường vàng thế giới và trong nước diễn biến phức tạp, giá vàng tăng nhanh, biến động mạnh tác động tiêu cực đến an toàn thị trường tài chính, tiền tệ và tâm lý xã hội. Để ổn định và phát triển thị trường vàng an toàn, lành mạnh, hiệu quả, bền vững, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Ngân hàng Nhà nước:

- Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm soát, giám sát chặt chẽ, toàn diện, có trọng tâm, trọng điểm đối với thị trường vàng, hoạt động của các doanh nghiệp kinh doanh vàng, các cửa hàng, đại lý phân phối và mua bán vàng miếng và các chủ thể khác tham gia thị trường;

- Kịp thời phát hiện những sơ hở, bất cập để xử lý chủ động, tích cực, hiệu quả theo thẩm quyền và báo cáo những vấn đề vượt thẩm quyền, đề xuất cấp thẩm quyền biện pháp xử lý phù hợp, đúng quy định;

- Xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo quy định pháp luật, nhất là các hành vi buôn lậu, trục lợi, đầu cơ, thao túng, lợi dụng chính sách đẩy giá của các tổ chức, cá nhân... gây mất ổn định, an toàn thị trường vàng; trường hợp phát hiện hoạt động kinh doanh vàng có dấu hiệu vi phạm pháp luật, kịp thời chuyển tài liệu, hồ sơ cho cơ quan chức năng để xử lý nghiêm, công khai, minh bạch theo quy định pháp luật.

Theo đó, Ngân hàng nhà nước có trách nhiệm thanh tra, kiểm tra chuyên ngành thị trường vàng.

Ngoài ra, các cơ quan chức năng và các Bộ: Công an, Công Thương, Tài chính, Tư pháp, Thông tin và Truyền thông, các cơ quan liên quan,.. có trách nhiệm phối hợp với Ngân hàng Nhà nước triển khai nhiệm vụ thanh tra thị trường vàng.

Thanh tra thị trường vàng (Hình từ Internet)

Khi giá vàng tăng mạnh, NHNH bình ổn thị trường vàng bằng cách nào?

Theo quy định tại khoản 3 Điều 16 Nghị định 24/2012/NĐ-CP, khi giá vàng tăng mạnh, ngân hàng Nhà nước thực hiện can thiệp, bình ổn thị trường vàng thông qua các biện pháp sau đây:

- Căn cứ vào mục tiêu chính sách tiền tệ và cung - cầu vàng trong từng thời kỳ thực hiện xuất khẩu, nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng, cấp giấy phép nhập khẩu vàng nguyên liệu cho doanh nghiệp theo quy định tại các khoản 3, 4, 5, 6 Điều 14 Nghị định 24/2012/NĐ-CP và cấp giấy phép xuất khẩu vàng nguyên liệu cho doanh nghiệp có Giấy phép khai thác vàng theo quy định tại khoản 7 Điều 14 Nghị định 24/2012/NĐ-CP.

- Tổ chức và quản lý sản xuất vàng miếng thông qua việc quyết định hạn mức, thời điểm sản xuất và phương thức thực hiện sản xuất vàng miếng phù hợp trong từng thời kỳ. Chi phí tổ chức sản xuất vàng miếng được hạch toán vào chi phí hoạt động của Ngân hàng Nhà nước.

- Thực hiện mua, bán vàng miếng trên thị trường trong nước và tổ chức huy động vàng theo quy định của Thủ tướng Chính phủ.

Kinh doanh vàng có phải là hoạt động kinh doanh thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ hạn chế kinh doanh?

Theo quy định tại khoản 9 Điều 4 Nghị định 24/2012/NĐ-CP về nguyên tắc quản lý hoạt động kinh doanh vàng như sau:

Nguyên tắc quản lý

...

9. Các hoạt động kinh doanh vàng khác, trừ hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu vàng, hoạt động mua, bán vàng nguyên liệu trong nước của doanh nghiệp sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ và doanh nghiệp kinh doanh mua, bán vàng trang sức, mỹ nghệ và các hoạt động quy định tại Khoản 6, 7, 8 Điều này, là hoạt động kinh doanh thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ hạn chế kinh doanh. Tổ chức, cá nhân chỉ được thực hiện các hoạt động kinh doanh vàng khác sau khi được Thủ tướng Chính phủ cho phép và được Ngân hàng Nhà nước cấp Giấy phép.

Theo đó, kinh doanh vàng là hoạt động kinh doanh thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ hạn chế kinh doanh, trừ các hoạt động sau đây:

- Xuất khẩu, nhập khẩu vàng, hoạt động mua, bán vàng nguyên liệu trong nước của doanh nghiệp sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ và doanh nghiệp kinh doanh mua, bán vàng trang sức, mỹ nghệ;

- Hoạt động kinh doanh mua, bán vàng miếng; sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ là hoạt động kinh doanh có điều kiện và phải được Ngân hàng Nhà nước cấp Giấy phép kinh doanh mua, bán vàng miếng hoặc Giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ.

- Hoạt động kinh doanh mua, bán vàng trang sức, mỹ nghệ là hoạt động kinh doanh có điều kiện không cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh.

- Hoạt động phái sinh về vàng của các ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài thực hiện theo Điều 105 Luật Các tổ chức tín dụng 2010.