Sét có thể gây những ảnh hưởng nào đến cơ thể người và gia súc? Ảnh hưởng về sinh lý do sét gây ra lên cơ thể người và gia súc?

Nội dung chính

• Thời gian tồn tại sét là bao lâu?
• Sét có thể gây những ảnh hưởng nào đến cơ thể người và gia súc?
• Ảnh hưởng về sinh lý do sét gây ra lên cơ thể người và gia súc gồm những ảnh hưởng nào?

Thời gian tồn tại sét là bao lâu?

Thời gian tồn tại sét được quy định tại tiểu mục 3.1 Mục 3 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 9621-4:2013 (IEC/TR 60479-4:2011) về Ảnh hưởng của dòng điện lên người và gia súc - Phần 4: Ảnh hưởng của sét như sau:

Thuật ngữ và định nghĩa

Trong tiêu chuẩn này, áp dụng các thuật ngữ và định nghĩa cho trong TCVN 6921-1 (IEC/TS 60479-1) và các định nghĩa sau.

...

3.1. Định nghĩa về thuật ngữ kỹ thuật

...

3.1.14. Thời gian tồn tại sét (stroke duration)

Thời gian từ khi bắt đầu phóng điện khí quyển cho đến thời điểm sét đã bị tắt (dải thời gian ở 3.1.5) và từ 15 μs đến 2 000 μs đối với phần lớn phóng điện sét dương và phóng điện âm [7].

3.1.15. Khoảng thời gian sét (stroke interval)

Khoảng thời gian giữa thời điểm bắt đầu của các sét liên tiếp.

3.1.16. Tổng thời gian tồn tại chùm sét (total flash duration)

Thời gian tính từ khi bắt đầu sét đầu tiên đến khi kết thúc sét cuối cùng nằm trong dải từ 0,1 ms đến 1 100 ms đối với phần lớn các phóng điện sét dương và phóng điện sét âm [7].

...

Như vậy, theo quy định, thời gian tồn tại sét là từ khi bắt đầu phóng điện khí quyển cho đến thời điểm sét đã bị tắt và từ 15 μs đến 2 000 μs đối với phần lớn phóng điện sét dương và phóng điện âm.

Thời gian tồn tại sét là bao lâu? (Hình từ Internet)

Sét có thể gây những ảnh hưởng nào đến cơ thể người và gia súc?

Những ảnh hưởng mà sét có thể gây ra cho cơ thể người và gia súc được quy định tại tiểu mục 3.3 Mục 3 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 9621-4:2013 (IEC/TR 60479-4:2011) về Ảnh hưởng của dòng điện lên người và gia súc - Phần 4: Ảnh hưởng của sét như sau:

(1) Ảnh hưởng sinh lý: Tác động do sự kích thước điện bên ngoài ở các tế bào dễ bị kích thước, ví dụ như các loại cơ xương, cơ trơn của động mạch và tĩnh mạch, cơ tim, dây thần kinh và tất cả các cấu trúc của não

Các ảnh hưởng này thoáng qua và gây kích thước mô trong phạm vi giới hạn của chức năng sinh lý.

(2) Ảnh hưởng về sinh lý bệnh học: Ảnh hưởng kích thích hoặc ức chế dẫn đến rối loạn chức năng phục hồi được hoặc không phục hồi được của các cấu trúc bị ảnh hưởng của cơ thể.

Các ảnh hưởng này tồn tại trong thời gian dài và được tạo bởi kích thước nằm ngoài biên độ sinh lý thông thường.

Nhóm ảnh hưởng này gồm có cả bại liệt chỉ do sét, đó là sự co thắt mạch của các kết cấu cơ trên đường đi của dòng điện. Nguyên nhân gây ra bại liệt sét còn chưa rõ ràng.

(3) Ảnh hưởng về nhiệt: Ảnh hưởng sinh lý bệnh học của dòng điện do phát nóng bên trong và truyền qua các kết cấu bị ảnh hưởng đến nhiệt độ mà ở các bộ phận của tế bào và tế bào cơ thể trở nên biến đổi.

Ảnh hưởng về sinh lý do sét gây ra lên cơ thể người và gia súc gồm những ảnh hưởng nào?

Ảnh hưởng sinh lý được quy định tại tiểu mục 6.1 Mục 6 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 9621-4:2013 (IEC/TR 60479-4:2011) về Ảnh hưởng của dòng điện lên người và gia súc - Phần 4: Ảnh hưởng của sét như sau:

Ảnh hưởng của sét lên cơ thể người và gia súc

...

6.2. Ảnh hưởng sinh lý

Sự kích thích điện bên ngoài do sét gây ra tác động ở tất cả các loại cấu trúc cơ thần kinh, bao gồm co thắt trong vùng mạch máu, ngừng tim, nhiều khả năng suy tim hoặc, hiếm khi, rung tim.

Hoạt động dẫn truyền của tim cũng có thể bị phá vỡ, dẫn đến thiếu khả năng bơm tim phối hợp, đó là chức năng thiết yếu của tim. Tổn hao luồng máu sinh ra có thể gây tử vong [19].

Sự ngừng thở cũng xảy ra và kéo dài lâu hơn nhiều so với ngừng tim. Trong khi tim có thể phục hồi, xảy ra ngừng tim còn do thiếu oxy và hoạt động bơm tim bị mất một lần nữa, trừ khi làm thổi ngạt.

Có thể xảy ra các phản ứng về cơ bắp một cách không chủ ý, điều này có thể dẫn đến các cơn co giật mạnh mà có thể gây ra ảnh hưởng phụ.

6.3. Ảnh hưởng sinh lý bệnh học

Các ảnh hưởng này bao gồm cả tổn thương mang tính chất phi nhiệt lên các tế bào dễ kích động và không dễ kích động. Có khả năng xảy ra dập màng, thậm chí là thủng. Việc phục hồi có thể không diễn ra ngay lập tức hoặc có thể không bao giờ xảy ra. Các ảnh hưởng phụ có thể có hậu quả nghiêm trọng. Bảng 1 tóm tắt các tính chất thương tích cụ thể do sét và hậu quả đối với sinh lý cơ thể.

...

Như vậy, ảnh hưởng về sinh lý do sét gây ra lên cơ thể người và gia súc gồm:

(1) Sự kích thích điện bên ngoài do sét gây ra tác động ở tất cả các loại cấu trúc cơ thần kinh, bao gồm co thắt trong vùng mạch máu, ngừng tim, nhiều khả năng suy tim hoặc, hiếm khi, rung tim.

(2) Hoạt động dẫn truyền của tim cũng có thể bị phá vỡ, dẫn đến thiếu khả năng bơm tim phối hợp, đó là chức năng thiết yếu của tim.

Tổn hao luồng máu sinh ra có thể gây tử vong.

(3) Sự ngừng thở cũng xảy ra và kéo dài lâu hơn nhiều so với ngừng tim.

Trong khi tim có thể phục hồi, xảy ra ngừng tim còn do thiếu oxy và hoạt động bơm tim bị mất một lần nữa, trừ khi làm thổi ngạt.

(4) Có thể xảy ra các phản ứng về cơ bắp một cách không chủ ý, điều này có thể dẫn đến các cơn co giật mạnh mà có thể gây ra ảnh hưởng phụ.