Nhà thuốc tự ý thay thế thuốc đã kê trong đơn thuốc bằng một thuốc khác tương tự để bán cho khách hàng thì có bị xử phạt hay không?

Nội dung chính

• Nhà thuốc có trách nhiệm như thế trong hoạt động kinh doanh dược?
• Nhà thuốc có được tự ý thay thế thuốc đã kê trong đơn thuốc bằng một thuốc khác tương tự hay không?
• Nhà thuốc tự ý thay thế thuốc đã kê trong đơn thuốc bằng một thuốc khác tương tự để bán cho khách hàng thì có bị xử phạt hay không?

Nhà thuốc có trách nhiệm như thế trong hoạt động kinh doanh dược?

Theo khoản 2 Điều 47 Luật Dược 2016 quy định về quyền và trách nhiệm của cơ sở bán lẻ là nhà thuốc như sau:

"2. Cơ sở bán lẻ là nhà thuốc có các trách nhiệm sau đây:

a) Trách nhiệm quy định tại Khoản 2 Điều 42 và Khoản 2 Điều 81 của Luật này;

b) Bảo đảm Điều kiện pha chế thuốc theo quy định của Bộ trưởng Bộ Y tế;

c) Không được bán nguyên liệu làm thuốc, trừ dược liệu."

Xử phạt hành vi tự ý thay thế thuốc đã kê trong đơn thuốc

Nhà thuốc có được tự ý thay thế thuốc đã kê trong đơn thuốc bằng một thuốc khác tương tự hay không?

Căn cứ theo Điều 30 Luật Dược 2016 quy định về quyền của người hành nghề dược như sau:

"Điều 30. Quyền của người hành nghề dược

1. Được đào tạo, cập nhật kiến thức, trao đổi thông tin chuyên môn, pháp luật về dược.

2. Được cấp Chứng chỉ hành nghề dược khi đáp ứng đủ Điều kiện quy định tại Luật này.

3. Người chịu trách nhiệm chuyên môn của cơ sở kinh doanh dược được ủy quyền cho người có Chứng chỉ hành nghề dược phù hợp khi vắng mặt để chịu trách nhiệm chuyên môn theo quy định.

4. Người chịu trách nhiệm chuyên môn về dược của nhà thuốc được thay thế thuốc đã kê trong đơn thuốc bằng một thuốc khác có cùng hoạt chất, cách dùng, liều lượng khi có sự đồng ý của người mua và phải chịu trách nhiệm về việc thay đổi thuốc.

5. Từ chối thực hiện hoạt động chuyên môn trái với quy định của pháp luật hoặc đạo đức nghề nghiệp."

Đồng thời, tại khoản 1 Điều 47 Luật Dược 2016 quy định về quyền và trách nhiệm của cơ sở bán lẻ là nhà thuốc như sau:

"1. Cơ sở bán lẻ là nhà thuốc có các quyền sau đây:

a) Quyền quy định tại các Điểm a, b, c và đ Khoản 1 Điều 42 của Luật này;

b) Mua nguyên liệu làm thuốc để pha chế thuốc theo đơn và bán thuốc này tại cơ sở. Người quản lý chuyên môn về dược của nhà thuốc chịu trách nhiệm quản lý trực tiếp việc pha chế thuốc tại cơ sở;

c) Mua thuốc để bán lẻ, trừ vắc xin; trường hợp mua, bán thuốc phải kiểm soát đặc biệt và thuốc thuộc Danh Mục thuốc hạn chế bán lẻ thực hiện theo quy định tại Điều 34 của Luật này;

d) Tham gia cấp phát thuốc của bảo hiểm, chương trình, dự án y tế khi đáp ứng yêu cầu và Điều kiện của bảo hiểm, chương trình, dự án đó;

đ) Người có Bằng dược sỹ được thay thế thuốc đã kê trong đơn thuốc bằng một thuốc khác có cùng hoạt chất, đường dùng, liều lượng khi có sự đồng ý của người mua và phải chịu trách nhiệm về việc thay đổi thuốc."

Như vậy, theo những quy định nêu trên thì nhà thuốc không được phép tự ý thay thế thuốc đã kê trong đơn thuốc bằng một thuốc khác khi chưa có sự đồng ý của người mua.

Trường hợp được sự đồng ý của người mua thì chỉ những người có quyền thay thế thuốc trong đơn thuốc như người chịu trách nhiệm chuyên môn về dược của nhà thuốc hoặc người có Bằng dược sỹ mới được quyền thay thế và phải thay thế thuốc đã kê trong đơn thuốc bằng một thuốc khác có cùng hoạt chất, cách dùng, liều lượng, đồng thời họ phải chịu trách nhiệm về việc thay đổi thuốc đó.

Nhà thuốc tự ý thay thế thuốc đã kê trong đơn thuốc bằng một thuốc khác tương tự để bán cho khách hàng thì có bị xử phạt hay không?

Tại khoản 1 Điều 52 Nghị định 117/2020/NĐ-CP quy định về việc xử phạt đối với hành vi vi phạm các quy định về hành nghề dược như sau:

"1. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:

a) Người chịu trách nhiệm chuyên môn của cơ sở bán lẻ thuốc vắng mặt trong thời gian hoạt động của cơ sở dược, trừ trường hợp ủy quyền khi vắng mặt theo quy định của pháp luật;

b) Không chấp hành quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong trường hợp có dịch bệnh nguy hiểm, thiên tai, thảm họa;

c) Chưa hoàn thành chương trình đào tạo, cập nhật kiến thức chuyên môn về dược trong thời hạn 03 năm, kể từ ngày được cấp chứng chỉ hành nghề dược hoặc kể từ ngày có giấy xác nhận hoàn thành chương trình đào tạo, cập nhật kiến thức chuyên môn về dược gần nhất;

d) Thay thế thuốc đã kê trong đơn thuốc bằng một thuốc khác có cùng hoạt chất, cách dùng, liều lượng khi chưa có sự đồng ý của người mua."

Lưu ý: Theo khoản 5 Điều 4 Nghị định 117/2020/NĐ-CP thì mức phạt tiền được quy định trên đây là mức phạt tiền đối với cá nhân. Đối với cùng một hành vi vi phạm hành chính thì mức phạt tiền đối với tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.

Như vậy, theo quy định nêu trên nếu người bán thuốc tại các nhà thuốc tự ý thay thế thuốc đã kê trong đơn thuốc bằng một thuốc khác có cùng hoạt chất, cách dùng, liều lượng khi chưa có sự đồng ý của người mua thì có thể sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính với mức phạt tiền từ 3 - 5 triệu đồng.