Người đại diện của người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi có quyền được thông báo trước khi người dưới 18 tuổi bị lấy lời khai hay không?

Nội dung chính

• Tòa án có thể chỉ định một người bất kì làm người đại diện cho người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi hay không?
• Tòa án có quyền yêu cầu Ủy ban nhân dân các cấp phối hợp trong việc chỉ định người đại diện cho người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi không?
• Người đại diện của người dưới 18 tuổi có quyền được thông báo trước khi người dưới 18 tuổi bị lấy lời khai hay không?

Tòa án có thể chỉ định một người bất kì làm người đại diện cho người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi hay không?

Căn cứ khoản 1 Điều 3 Thông tư liên tịch 06/2018/TTLT-VKSNDTC-TANDTC-BCA-BTP-BLĐTBXH, người đại diện của người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi được quy định như sau:

Các cụm từ được sử dụng trong Thông tư liên tịch

Trong Thông tư liên tịch này, các cụm từ dưới đây được hiểu như sau:

1. Người đại diện của người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi là người từ đủ 18 tuổi trở lên, có đủ năng lực pháp luật, năng lực hành vi dân sự và có đủ điều kiện làm người đại diện theo quy định tại các điều 134, 135 và 136 Bộ luật Dân sự.

Người đại diện của người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi được xác định theo thứ tự sau đây:

a) Cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi;

b) Người giám hộ;

c) Người do Tòa án chỉ định.

Theo đó, người đại diện của người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi có thể do Tòa án chỉ định, trong trường hợp người dưới 18 không có cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi, người giám hộ.

Lúc này, Tòa án có thể chỉ định một người đủ điều kiện để trở thành người đại diện theo quy định của pháp luật hiện hành.

Người đại diện của người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi có quyền được thông báo trước khi người dưới 18 tuổi bị lấy lời khai hay không? (Hình từ Internet)

Tòa án có quyền yêu cầu Ủy ban nhân dân các cấp phối hợp trong việc chỉ định người đại diện cho người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi không?

Theo quy định tại Điều 8 Thông tư liên tịch 06/2018/TTLT-VKSNDTC-TANDTC-BCA-BTP-BLĐTBXH, quá trình phối hợp trong việc cử người để tham gia tố tụng được quy định cụ thể như sau:

Phối hợp trong việc cử người để tham gia tố tụng

1. Khi tiến hành các hoạt động tố tụng đối với người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi, cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng yêu cầu hoặc đề nghị cơ quan, tổ chức sau đây cử người giám hộ, người đại diện, người thực hiện trợ giúp pháp lý, người bào chữa, Bào chữa viên nhân dân để tham gia tố tụng:

a) Yêu cầu Ủy ban nhân dân cấp xã, nơi người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi cư trú cử người giám hộ nếu họ không có người giám hộ đương nhiên;

b) Yêu cầu Cơ quan Lao động - Thương binh và Xã hội, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Hội Bảo vệ quyền trẻ em, cơ quan, tổ chức có liên quan nơi bắt giữ, nơi xảy ra tội phạm hoặc nơi có thẩm quyền điều tra cử người đại diện cho người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi trong trường hợp họ không có nơi cư trú rõ ràng, không xác định được lý lịch hoặc có người đại diện nhưng họ cố ý vắng mặt hoặc từ chối tham gia tố tụng;

c) Yêu cầu Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước cử người thực hiện trợ giúp pháp lý cho người bị buộc tội, người bị hại là người dưới 18 tuổi nếu họ là người được trợ giúp pháp lý theo quy định tại Điều 7 Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017 và Thông tư liên tịch số 10/2018/TTLT-BTP-BCA-BQP-BTC-TANDTC-VKSNDTC ngày 29/6/2018 quy định về phối hợp thực hiện trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng;

d) Yêu cầu hoặc đề nghị Đoàn luật sư phân công tổ chức hành nghề luật sư cử người bào chữa; Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức là thành viên của Mặt trận cử Bào chữa viên nhân dân cho người bị buộc tội là người dưới 18 tuổi theo quy định tại Điều 76 Bộ luật Tố tụng hình sự.

...

Căn cứ quy định tại điểm a nêu trên, cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng là Tòa án có quyền yêu cầu Ủy ban nhân dân cấp xã, nơi người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi cư trú cử người giám hộ nếu họ không có người giám hộ đương nhiên.

Trường hợp chỉ định người đại diện, Tòa án cần gửi văn bản yêu cầu đến Cơ quan Lao động - Thương binh và Xã hội, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Hội Bảo vệ quyền trẻ em, cơ quan, tổ chức có liên quan nơi bắt giữ, nơi xảy ra tội phạm hoặc nơi có thẩm quyền điều tra.

Điều kiện tiến hành là khi người dưới 18 tuổi không có nơi cư trú rõ ràng, không xác định được lý lịch hoặc có người đại diện nhưng họ cố ý vắng mặt hoặc từ chối tham gia tố tụng.

Người đại diện của người dưới 18 tuổi có quyền được thông báo trước khi người dưới 18 tuổi bị lấy lời khai hay không?

Căn cứ quy định tại Điều 7 Thông tư liên tịch 06/2018/TTLT-VKSNDTC-TANDTC-BCA-BTP-BLĐTBXH, việc thông báo về hoạt động tố tụng liên quan đến người dưới 18 tuổi được quy định cụ thể như sau:

Thông báo về hoạt động tố tụng

1. Trước khi lấy lời khai, hỏi cung người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi, cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải thông báo trước trong thời gian hợp lý cho người đại diện, người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của họ biết về thời gian, địa điểm lấy lời khai, hỏi cung để những người này tham gia tố tụng theo quy định của pháp luật.

Việc thông báo cho gia đình của người dưới 18 tuổi bị giữ trong trường hợp khẩn cấp được thực hiện theo quy định tại Điều 116 Bộ luật Tố tụng hình sự; việc thông báo cho người đại diện của người dưới 18 tuổi trong trường hợp họ bị bắt, tạm giữ, tạm giam được thực hiện theo quy định tại khoản 5 Điều 419 Bộ luật Tố tụng hình sự.

Việc thông báo các hoạt động tố tụng khác được thực hiện theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự.

...

3. Người đại diện, người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi khi nhận được thông báo phải thông tin kịp thời về việc có mặt và tham gia tố tụng của họ cho cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng biết.

Từ quy định trên, có thể thấy, cơ quan, cá nhân có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải thông báo trước cho người đại diện của người dưới 18 tuổi trong một khoảng thời gian hợp lý về việc lấy lời khai, hỏi cung đối với người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi.

Mục đích của việc thông báo là để cho người đại diện của người dưới 18 tuổi biết về thời gian, địa điểm lấy lời khai, hỏi cung để có thể tham gia tố tụng theo quy định của pháp luật.

Đồng thời, người đại diện của người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi cần thông báo kịp thời cho cơ quan, cá nhân có thẩm quyền tiến hành tố tụng biết về việc có mặt và tham gia tố tụng của họ.