Người chưa thành niên có quyền tự mình từ chối nhận tài sản không hay phải thông qua người đại diện?

Nội dung chính

• Ai là người đại diện của người chưa thành niên?
• Nơi cư trú của người chưa thành niên được xác định thế nào?
• Người chưa thành niên có quyền tự mình từ chối nhận tài sản không hay phải thông qua người đại diện?

Ai là người đại diện của người chưa thành niên?

Căn cứ Điều 136 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về đại diện theo pháp luật của cá nhân như sau:

Đại diện theo pháp luật của cá nhân

1. Cha, mẹ đối với con chưa thành niên.

2. Người giám hộ đối với người được giám hộ. Người giám hộ của người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi là người đại diện theo pháp luật nếu được Tòa án chỉ định.

3. Người do Tòa án chỉ định trong trường hợp không xác định được người đại diện quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này.

4. Người do Tòa án chỉ định đối với người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự.

Theo Điều 47 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về người được giám hộ như sau:

Người được giám hộ

1. Người được giám hộ bao gồm:

a) Người chưa thành niên không còn cha, mẹ hoặc không xác định được cha, mẹ;

b) Người chưa thành niên có cha, mẹ nhưng cha, mẹ đều mất năng lực hành vi dân sự; cha, mẹ đều có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi; cha, mẹ đều bị hạn chế năng lực hành vi dân sự; cha, mẹ đều bị Tòa án tuyên bố hạn chế quyền đối với con; cha, mẹ đều không có điều kiện chăm sóc, giáo dục con và có yêu cầu người giám hộ;

c) Người mất năng lực hành vi dân sự;

d) Người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi.

2. Một người chỉ có thể được một người giám hộ, trừ trường hợp cha, mẹ cùng giám hộ cho con hoặc ông, bà cùng giám hộ cho cháu.

Theo đó, người đại diện của người chưa thành niên là một trong những người sau:

+ Cha, mẹ của con chưa thành niên.

+ Người giám hộ của người chưa thành niên.

+ Người do Tòa án chỉ định trong trường hợp không xác định được cha mẹ và người giám hộ.

Từ chối nhận tài sản (Hình từ Internet)

Nơi cư trú của người chưa thành niên được xác định thế nào?

Theo quy định tại Điều 41 Bộ luật Dân sự 2015 về nơi cư trú của người chưa thành niên như sau:

Nơi cư trú của người chưa thành niên

1. Nơi cư trú của người chưa thành niên là nơi cư trú của cha, mẹ; nếu cha, mẹ có nơi cư trú khác nhau thì nơi cư trú của người chưa thành niên là nơi cư trú của cha hoặc mẹ mà người chưa thành niên thường xuyên chung sống.

2. Người chưa thành niên có thể có nơi cư trú khác với nơi cư trú của cha, mẹ nếu được cha, mẹ đồng ý hoặc pháp luật có quy định.

Theo quy định trên, nơi cư trú của người chưa thành niên là nơi cư trú của cha, mẹ. Nếu cha, mẹ có nơi cư trú khác nhau thì nơi cư trú của người chưa thành niên là nơi cư trú của cha hoặc mẹ mà người chưa thành niên thường xuyên chung sống.

Và người chưa thành niên có thể có nơi cư trú khác với nơi cư trú của cha, mẹ nếu được cha, mẹ đồng ý hoặc pháp luật có quy định.

Người chưa thành niên có quyền tự mình từ chối nhận tài sản không hay phải thông qua người đại diện?

Theo quy định tại Điều 21 Bộ luật Dân sự 2015 về người chưa thành niên như sau:

Người chưa thành niên

1. Người chưa thành niên là người chưa đủ mười tám tuổi.

2. Giao dịch dân sự của người chưa đủ sáu tuổi do người đại diện theo pháp luật của người đó xác lập, thực hiện.

3. Người từ đủ sáu tuổi đến chưa đủ mười lăm tuổi khi xác lập, thực hiện giao dịch dân sự phải được người đại diện theo pháp luật đồng ý, trừ giao dịch dân sự phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày phù hợp với lứa tuổi.

4. Người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi tự mình xác lập, thực hiện giao dịch dân sự, trừ giao dịch dân sự liên quan đến bất động sản, động sản phải đăng ký và giao dịch dân sự khác theo quy định của luật phải được người đại diện theo pháp luật đồng ý.

Căn cứ Điều 141 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về phạm vi đại diện như sau:

Phạm vi đại diện

1. Người đại diện chỉ được xác lập, thực hiện giao dịch dân sự trong phạm vi đại diện theo căn cứ sau đây:

a) Quyết định của cơ quan có thẩm quyền;

b) Điều lệ của pháp nhân;

c) Nội dung ủy quyền;

d) Quy định khác của pháp luật.

2. Trường hợp không xác định được cụ thể phạm vi đại diện theo quy định tại khoản 1 Điều này thì người đại diện theo pháp luật có quyền xác lập, thực hiện mọi giao dịch dân sự vì lợi ích của người được đại diện, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

3. Một cá nhân, pháp nhân có thể đại diện cho nhiều cá nhân hoặc pháp nhân khác nhau nhưng không được nhân danh người được đại diện để xác lập, thực hiện giao dịch dân sự với chính mình hoặc với bên thứ ba mà mình cũng là người đại diện của người đó, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

4. Người đại diện phải thông báo cho bên giao dịch biết về phạm vi đại diện của mình.

Như vậy, đối với trường hợp câu hỏi của chị nếu tài sản mà bé được nhận là động sản không phải đăng ký thì hiện tại với độ tuổi của mình (15 tuổi) bé đã có thể tự mình đưa ra quyết định nhận hoặc từ chối nhận tài sản này.

Tuy nhiên đối tài sản là bất động sản, động sản phải đăng ký thì bé không thể tự mình từ chối nhận tài sản này mà lúc này người đại diện theo pháp luật có thể trực tiếp thực hiện việc từ chối nhận tài sản.

Tuy nhiên khi từ chối nhận tài sản thì người đại diện phải chứng minh việc từ chối này là vì lợi ích của bé.