Người bào chữa có được có mặt khi tiến hành hoạt động đối chất, nhận dạng hay không? Những người nào phải tham gia vào việc nhận dạng?

Nội dung chính

• Quyền của người bào chữa trong vụ án hình sự được quy định như thế nào?
• Người bào chữa có được có mặt khi tiến hành hoạt động đối chất, nhận dạng hay không? 
• Hoạt động nhận dạng được thực hiện theo quy định như thế nào?
• Những người nào phải tham gia vào việc nhận dạng?

Quyền của người bào chữa trong vụ án hình sự được quy định như thế nào?

Theo khoản 1 Điều 73 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định về quyền và nghĩa vụ của người bào chữa, theo đó người bào chữa có những quyền như sau:

- Gặp, hỏi người bị buộc tội;

- Có mặt khi lấy lời khai của người bị bắt, bị tạm giữ, khi hỏi cung bị can và nếu người có thẩm quyền tiến hành lấy lời khai, hỏi cung đồng ý thì được hỏi người bị bắt, người bị tạm giữ, bị can. Sau mỗi lần lấy lời khai, hỏi cung của người có thẩm quyền kết thúc thì người bào chữa có thể hỏi người bị bắt, người bị tạm giữ, bị can;

- Có mặt trong hoạt động đối chất, nhận dạng, nhận biết giọng nói và hoạt động điều tra khác theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự 2015;

- Được cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng báo trước về thời gian, địa điểm lấy lời khai, hỏi cung và thời gian, địa điểm tiến hành hoạt động điều tra khác theo quy định của Bộ luật này;

- Xem biên bản về hoạt động tố tụng có sự tham gia của mình, quyết định tố tụng liên quan đến người mà mình bào chữa;

- Đề nghị thay đổi người có thẩm quyền tiến hành tố tụng, người giám định, người định giá tài sản, người phiên dịch, người dịch thuật; đề nghị thay đổi, hủy bỏ biện pháp ngăn chặn, biện pháp cưỡng chế;

- Đề nghị tiến hành hoạt động tố tụng theo quy định của Bộ luật này; đề nghị triệu tập người làm chứng, người tham gia tố tụng khác, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng;

- Thu thập, đưa ra chứng cứ, tài liệu, đồ vật, yêu cầu;

- Kiểm tra, đánh giá và trình bày ý kiến về chứng cứ, tài liệu, đồ vật liên quan và yêu cầu người có thẩm quyền tiến hành tố tụng kiểm tra, đánh giá;

- Đề nghị cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng thu thập chứng cứ, giám định bổ sung, giám định lại, định giá lại tài sản;

- Đọc, ghi chép và sao chụp những tài liệu trong hồ sơ vụ án liên quan đến việc bào chữa từ khi kết thúc điều tra;

- Tham gia hỏi, tranh luận tại phiên tòa;

- Khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng;

- Kháng cáo bản án, quyết định của Tòa án nếu bị cáo là người dưới 18 tuổi, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự 2015.

Những người nào phải tham gia vào việc nhận dạng?

Người bào chữa có được có mặt khi tiến hành hoạt động đối chất, nhận dạng hay không?

Căn cứ theo điểm c khoản 1 Điều 73 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, quy định về quyền và nghĩa vụ của người bào chữa, theo đó người bào chữa có quyền có mặt trong hoạt động đối chất, nhận dạng, nhận biết giọng nói và hoạt động điều tra khác theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự 2015.

Như vậy, theo quy định trên đây, người bào chữa sẽ được có mặt khi cơ quan có thẩm quyền tiến hành hoạt động đối chất, nhận dạng.

Hoạt động nhận dạng được thực hiện theo quy định như thế nào?

Tại Điều 190 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định về việc nhận dạng cụ thể như sau:

(1) Khi cần thiết, Điều tra viên có thể đưa người, ảnh hoặc vật cho người làm chứng, bị hại hoặc bị can nhận dạng.

- Số người, ảnh hoặc vật đưa ra để nhận dạng ít nhất phải là ba và bề ngoài phải tương tự nhau, trừ trường hợp nhận dạng tử thi.

- Trước khi tiến hành nhận dạng, Điều tra viên phải thông báo cho Viện kiểm sát cùng cấp để cử Kiểm sát viên kiểm sát việc nhận dạng. Kiểm sát viên phải có mặt để kiểm sát việc nhận dạng. Nếu Kiểm sát viên vắng mặt thì ghi rõ vào biên bản nhận dạng.

(2) Những người sau đây phải tham gia việc nhận dạng:

- Người làm chứng, bị hại hoặc bị can;

- Người chứng kiến.

(3) Nếu người làm chứng hoặc bị hại là người nhận dạng thì trước khi tiến hành, Điều tra viên phải giải thích cho họ biết trách nhiệm về việc từ chối, trốn tránh khai báo hoặc cố ý khai báo gian dối. Việc này phải ghi vào biên bản.

(4) Điều tra viên phải hỏi trước người nhận dạng về những tình tiết, vết tích và đặc điểm mà nhờ đó họ có thể nhận dạng được.

- Trong quá trình tiến hành nhận dạng, Điều tra viên không được đặt câu hỏi gợi ý. Sau khi người nhận dạng đã xác nhận một người, một vật hay một ảnh trong số được đưa ra để nhận dạng thì Điều tra viên yêu cầu họ giải thích là họ đã căn cứ vào các vết tích hoặc đặc điểm gì mà xác nhận được người, vật hay ảnh đó.

(5) Biên bản nhận dạng được lập theo quy định tại Điều 178 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015.

- Biên bản ghi rõ nhân thân, tình trạng sức khỏe của người nhận dạng và của những người được đưa ra để nhận dạng; đặc điểm của vật, ảnh được đưa ra để nhận dạng; các lời khai báo, trình bày của người nhận dạng; điều kiện ánh sáng khi thực hiện nhận dạng.

Những người nào phải tham gia vào việc nhận dạng?

Theo khoản 2 Điều 190 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định về việc nhận dạng, theo đó những người sau đây là người phải tham gia vào việc nhận dạng:

- Người làm chứng, bị hại hoặc bị can;

- Người chứng kiến.

Trên đây là những quy định pháp luật mới nhất liên quan đến việc người bào chữa có được có mặt khi tiến hành hoạt động đối chất, nhận dạng, những người phải tham gia vào việc nhận dạng trong tố tụng hình sự.