Nghỉ hưu non là gì? Người lao động nghỉ hưu non thì có được hưởng bảo hiểm xã hội một lần hay không?

Nội dung chính

• Nghỉ hưu non là gì?
• Người lao động để được nghỉ hưu non cần đáp ứng điều kiện cụ thể như thế nào?
• Người lao động nghỉ hưu non thì có được hưởng bảo hiểm xã hội một lần hay không?

Nghỉ hưu non là gì?

Căn cứ Điều 169 Bộ luật Lao động 2019 thì tuổi nghỉ hưu hiện tại của người lao động trong điều kiện lao động bình thường năm 2024 là đủ 61 tuổi đối với lao động nam và đủ 56 tuổi 4 tháng đối với lao động nữ (mỗi năm tăng thêm 03 tháng đối với lao động nam và 04 tháng đối với lao động nữ).

Tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường sẽ được điều chỉnh theo lộ trình cho đến khi đủ 62 tuổi đối với lao động nam vào năm 2028 và đủ 60 tuổi đối với lao động nữ vào năm 2035.

Kể từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 03 tháng đối với lao động nam và đủ 55 tuổi 04 tháng đối với lao động nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 03 tháng đối với lao động nam và 04 tháng đối với lao động nữ.

Trường hợp người lao động có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao và một số trường hợp đặc biệt có thể nghỉ hưu ở tuổi cao hơn nhưng không quá 05 tuổi so với quy định tại thời điểm nghỉ hưu, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

"Nghỉ hưu non" được hiểu là trường hợp người lao động nghỉ hưu trước tuổi do các nguyên nhân sau:

- Bị suy giảm khả năng lao động; làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm;

- Làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm;

- Làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.

Người lao động thuộc một trong các trường hợp trên có thể nghỉ hưu non nhưng không được phép quá 05 tuổi so với tuổi quy định.

Độ tuổi thấp nhất để người lao động có thể nghỉ hưu non được theo hiện theo lộ trình dưới đây:

Nghỉ hưu non là gì? Người lao động nghỉ hưu non thì có được hưởng bảo hiểm xã hội một lần hay không? (Hình từ Internet)

Người lao động để được nghỉ hưu non cần đáp ứng điều kiện cụ thể như thế nào?

Để được phép nghỉ hưu non thì người lao động cần đáp ứng điều kiện tại Điều 5 Nghị định 135/2020/NĐ-CP, cụ thể như sau:

(1) Người lao động có từ đủ 15 năm trở lên làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành.

(2) Người lao động có từ đủ 15 năm trở lên làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, bao gồm cả thời gian làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên trước ngày 01 tháng 01 năm 2021.

(3) Người lao động bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên.

(4) Người lao động có tổng thời gian làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và thời gian làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn (bao gồm cả thời gian làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên trước ngày 01 tháng 01 năm 2021) từ đủ 15 năm trở lên.

Người lao động nghỉ hưu non thì có được hưởng bảo hiểm xã hội một lần hay không?

Căn cứ Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định về điều kiện để được nhận bảo hiểm xã hội một lần như sau:

Bảo hiểm xã hội một lần

1. Người lao động quy định tại khoản 1 Điều 2 của Luật này mà có yêu cầu thì được hưởng bảo hiểm xã hội một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định tại các khoản 1, 2 và 4 Điều 54 của Luật này mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội hoặc theo quy định tại khoản 3 Điều 54 của Luật này mà chưa đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội và không tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện;

b) Ra nước ngoài để định cư;

c) Người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế;

d) Trường hợp người lao động quy định tại điểm đ và điểm e khoản 1 Điều 2 của Luật này khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu.

...

Như vậy, trường hợp người lao động nghỉ hưu non không thuộc bất kỳ trường hợp nào được hưởng bảo hiểm xã hội một lần theo quy định nêu trên.

Do đó, người lao động sẽ không được hưởng bảo hiểm xã hội một lần khi nghỉ hưu non nhưng sẽ được nhận lương hưu theo quy định pháp luật.

Căn cứ theo Điều 56 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 thì cứ mỗi năm nghỉ hưu non trước tuổi quy định, người lao động sẽ bị giảm 2% lương hưu.

Trường hợp tuổi nghỉ hưu có thời gian lẻ đến đủ 06 tháng thì mức giảm là 1%, từ trên 06 tháng thì không giảm tỷ lệ phần trăm do nghỉ hưu non.

Lưu ý: trong trường hợp người lao động (đã về hưu non) ra nước ngoài định cư thì sẽ được hưởng bảo hiểm xã hội một lần theo quy định tại Điều 65 Luật Bảo hiểm xã hội 2014