Lưu lượng kế là gì? Yêu cầu chung đối với phương pháp quy định tính năng của lưu lượng kế trong đo dòng lưu chất được quy định như thế nào?

Nội dung chính

• Lưu lượng kế là gì?
• Yêu cầu chung đối với phương pháp quy định tính năng của lưu lượng kế trong đo dòng lưu chất được quy định như thế nào?
• Nhóm dẫn xuất A của lưu lượng kế khi đo dòng lưu chất được chia thành mấy loại?

Lưu lượng kế là gì?

Căn cứ tại tiểu mục 3.14 Mục 3 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8780:2011 (ISO 11631:1998) về Đo dòng lưu chất - Phương pháp quy định tính năng của lưu lượng kế thì:

Lưu lượng kế (flowmeter) là dụng cụ đo dòng mà chỉ thị (thể hiện)ra lưu lượng được đo.

Ngoài ra,

Độ chính xác (accuracy/deprecated) của một lưu lượng kế được hiểu là khả năng đáp ứng của lưu lượng kế gần với giá trị thực.

Cấp chính xác (accuracy class) được hiểu là cấp của lưu lượng kế mà đáp ứng được các yêu cầu về đo lường được dùng để giữ cho các sai số trong giới hạn quy định.

Độ chệch (bias) của lưu lượng kế là sai số hệ thống của chỉ thị lưu lượng kế.

Hiệu chuẩn (calibration) là tập hợp các hoạt động để thiết lập, quan hệ giữa các giá trị của đại lượng chỉ thị dưới điều kiện quy định, bởi một lưu lượng kế và các giá trị tương ứng thể hiện bằng một chuẩn đối chứng.

CHÚ THÍCH 1 Kết quả hiệu chuẩn cho phép gán giá trị của đại lượng đo để hiển thị hoặc xác định việc hiệu chính đối với các chỉ thị.

CHÚ THÍCH 2 Phép hiệu chuẩn cũng có thể xác định các đặc trưng đo lường khác, như là tác động của các đại lượng ảnh hưởng.

CHÚ THÍCH 3 Kết quả hiệu chuẩn có thể được ghi trong tài liệu, đôi khi còn gọi là một giấy chứng nhận hiệu chuẩn hoặc báo cáo hiệu chuẩn.

CHÚ THÍCH 4 Kết quả của một hiệu chuẩn thường được biểu thị như là một hệ số hiệu chuẩn hoặc như là dãy các hệ số hiệu chuẩn, hoặc như một đường cong hiệu chuẩn.

CHÚ THÍCH 5 Hiệu chuẩn không bao gồm hiệu chỉnh.

Lưu lượng kế là gì? (Hình từ Internet)

Yêu cầu chung đối với phương pháp quy định tính năng của lưu lượng kế trong đo dòng lưu chất được quy định như thế nào?

Yêu cầu chung đối với phương pháp quy định tính năng của lưu lượng kế trong đo dòng lưu chất được quy định tại Mục 4 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8780:2011 (ISO 11631:1998) về Đo dòng lưu chất - Phương pháp quy định tính năng của lưu lượng kế, cụ thể:

- Quy định kỹ thuật của lưu lượng kế sẽ cho phép người sử dụng dự đoán tính năng của lưu lượng kế ở bất kỳ lưu lượng và điều kiện môi trường trong giới hạn quy định.

Trong tiêu chuẩn này, môi trường không chỉ bao gồm điều kiện khí hậu mà còn các điều kiện vận hành khác bất kỳ hoặc nhiễu loạn (rối của dòng chảy) mà có ảnh hưởng đến tính năng hoạt động của lưu lượng kế, ví dụ, áp suất của chất lỏng, cấu hình của ống dẫn, sự có mặt của các tạp chất trong lưu chất.

- Thuật ngữ “lưu lượng kế” nói đến gói lưu lượng kế tổng mà có thể bao gồm một dụng cụ (thiết bị) sơ cấp và một thiết bị thứ cấp, theo quy định của nhà sản xuất.

Quy định kỹ thuật sẽ đưa ra mô tả rõ ràng của “ lưu lượng kế” có các yêu cầu về tính năng, cùng với số tham chiếu hoặc liên quan đến một lưu lượng kế cụ thể hoặc dạng của lưu lượng kế.

Sự phù hợp với tiêu chuẩn liên quan phải được chỉ định và có thể tham chiếu đến lưu lượng kế xác định trong quy định kỹ thuật hoặc với các thành phần riêng lẻ.

- Nhóm dẫn xuất của lưu lượng kế sẽ luôn phải đưa ra (xem Điều 8). Chỉ các điều khoản trong tiêu chuẩn này sẽ được sử dụng trong quy định tính năng và sẽ phải kèm theo thông báo về dẫn xuất và điều kiện sử dụng. Nếu đó là thiết yếu với các dạng mới khác hoặc các điều khoản thương mại được áp dụng phải xác định cẩn thận để làm cho chúng có nghĩa thật rõ ràng.

- Trong việc hiệu chuẩn một lưu lượng kế, điều thiết yếu là thuật ngữ “hiệu chuẩn khô” và “hiệu chuẩn ướt ” KHÔNG được sử dụng.

Nếu tính năng của lưu lượng được dự báo theo lý thuyết, thì thực tế này cần phải được nêu cùng với phương pháp được dự báo.

Độ lặp lại được tính toán theo Phụ lục B.

Nhóm dẫn xuất A của lưu lượng kế khi đo dòng lưu chất được chia thành mấy loại?

Theo quy định tại tiểu mục 8.2 Mục 8 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8780:2011 (ISO 11631:1998) về Đo dòng lưu chất - Phương pháp quy định tính năng của lưu lượng kế thì:

Nhóm dẫn xuất A: Hiệu chuẩn trong một phòng thí nghiệm hiệu chuẩn được công nhận

Lưu lượng kế trong nhóm này được hiệu chuẩn trong một phòng thí nghiệm được công nhận bằng việc so sánh với lưu lượng kế khác, hoặc bằng một số phương tiện khác hiệu chuẩn, liên kết với chuẩn quốc gia.

CHÚ THÍCH Các tiêu chí để phù hợp với một phòng thí nghiệm được công nhận được đưa ra trong TCVN/ISO/IEC 17025*

Nhóm dẫn xuất A của lưu lượng kế khi đo dòng lưu chất được chia như sau:

- Nhóm dẫn xuất A1: Tất cả các lưu lượng kế đã hiệu chuẩn

Tất cả các lưu lượng kế trong nhóm này được hiệu chuẩn theo như mô tả ở trên. Mỗi lưu lượng kế có thể được cung cấp một chứng chỉ hiệu chuẩn hoặc báo cáo liên quan đến độ không đảm bảo đo của việc hiệu chuẩn.

- Nhóm dẫn xuất A2: Một mẫu lưu lượng kế đã được hiệu chuẩn

Các lưu lượng kế nhóm này được hiệu chuẩn bằng cách thử nghiệm một mẻ mẫu đã được công nhận hoặc bằng quy trình đảm bảo chất lượng. Phương pháp hoặc quy trình đã sử dụng phải được công bố. Những lưu lượng kế đã được thử bằng phương pháp thử nghiệm mẻ mẫu không thuộc nhóm này.