Khi thế chấp quyền sử dụng đất thì có phải thực hiện việc công chứng hay không? Thủ tục công chứng bao gồm những bước nào?

Nội dung chính

• Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là gì?
• Hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất có phải công chứng không?
• Hồ sơ yêu cầu công chứng hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất gồm những gì?
• Thủ tục công chứng hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất do công chứng viên soạn thảo được thực hiện như thế nào?

Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là gì?

Theo khái niệm tại khoản 16 Điều 3 Luật Đất đai 2013 thì Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là chứng thư pháp lý để Nhà nước xác nhận quyền sử dụng đất hợp pháp của người có quyền sử dụng đất.

Hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất có phải công chứng không?

Theo quy định tại điểm a khoản 3 Điều 167 Luật Đất đai 2013 thì hợp đồng chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất phải được công chứng hoặc chứng thực, trừ trường hợp kinh doanh bất động sản.

Do đó trong trường hợp cá nhân thế chấp quyền sử dụng đất thì hợp đồng thế chấp đó buộc phải công chứng.

Tải mẫu đơn đăng ký thế chấp quyền sử dụng đất mới nhất 2023: Tại Đây

Thế chấp quyền sử dụng đất có phải thực hiện công chứng hay không?

Hồ sơ yêu cầu công chứng hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất gồm những gì?

Theo quy định tại khoản 1 Điều 40 Luật Công chứng 2014 thì hồ sơ yêu cầu công chứng được lập thành một bộ, gồm các giấy tờ sau đây:

- Phiếu yêu cầu công chứng, trong đó có thông tin về họ tên, địa chỉ người yêu cầu công chứng, nội dung cần công chứng, danh mục giấy tờ gửi kèm theo; tên tổ chức hành nghề công chứng, họ tên người tiếp nhận hồ sơ yêu cầu công chứng, thời điểm tiếp nhận hồ sơ;

- Dự thảo hợp đồng, giao dịch;

- Bản sao giấy tờ tùy thân của người yêu cầu công chứng;

- Bản sao giấy chứng nhận quyền sở hữu, quyền sử dụng hoặc bản sao giấy tờ thay thế được pháp luật quy định đối với tài sản mà pháp luật quy định phải đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng trong trường hợp hợp đồng, giao dịch liên quan đến tài sản đó;

- Bản sao giấy tờ khác có liên quan đến hợp đồng, giao dịch mà pháp luật quy định phải có.

Thủ tục công chứng hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất do công chứng viên soạn thảo được thực hiện như thế nào?

Căn cứ tại Điều 41 Luật Công chứng 2014 thì công chứng hợp đồng do công chứng viên soạn thảo theo đề nghị của người yêu cầu công chứng theo thủ tục như sau:

Bước 1: Nộp hồ sơ

- Người yêu cầu công chứng nộp một bộ hồ sơ được quy định trên (trường hợp này thì không cần dự thảo hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất) và bản sao của các giấy tờ trên.

- Người yêu cầu công chứng nêu nội dung, ý định giao kết hợp đồng, giao dịch.

Bước 2: Kiểm tra giấy tờ trong hồ sơ yêu cầu công chứng

- Công chứng viên kiểm tra giấy tờ trong hồ sơ yêu cầu công chứng.

- Trường hợp hồ sơ yêu cầu công chứng đầy đủ, phù hợp với quy định của pháp luật thì thụ lý và ghi vào sổ công chứng.

Bước 3: Hướng dẫn và giải thích về hợp đồng

- Công chứng viên hướng dẫn người yêu cầu công chứng tuân thủ đúng các quy định về thủ tục công chứng và các quy định pháp luật có liên quan đến việc thực hiện hợp đồng, giao dịch;

- Giải thích cho người yêu cầu công chứng hiểu rõ quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp của họ, ý nghĩa và hậu quả pháp lý của việc tham gia hợp đồng, giao dịch.

Lưu ý: Trong trường hợp có căn cứ cho rằng trong hồ sơ yêu cầu công chứng có vấn đề chưa rõ, việc giao kết hợp đồng, giao dịch có dấu hiệu bị đe dọa, cưỡng ép, có sự nghi ngờ về năng lực hành vi dân sự của người yêu cầu công chứng hoặc đối tượng của hợp đồng, giao dịch chưa được mô tả cụ thể thì công chứng viên đề nghị người yêu cầu công chứng làm rõ hoặc theo đề nghị của người yêu cầu công chứng, công chứng viên tiến hành xác minh hoặc yêu cầu giám định; trường hợp không làm rõ được thì có quyền từ chối công chứng.

Bước 4: Soạn thảo hợp đồng

Trường hợp nội dung, ý định giao kết hợp đồng, giao dịch là xác thực, không vi phạm pháp luật, không trái đạo đức xã hội thì công chứng viên soạn thảo hợp đồng, giao dịch.

Bước 5: Đọc lại dự thảo hợp đồng

- Người yêu cầu công chứng tự đọc dự thảo hợp đồng, giao dịch hoặc công chứng viên đọc cho người yêu cầu công chứng nghe.

- Trường hợp người yêu cầu công chứng đồng ý toàn bộ nội dung trong dự thảo hợp đồng, giao dịch thì ký vào từng trang của hợp đồng, giao dịch.

- Công chứng viên yêu cầu người yêu cầu công chứng xuất trình bản chính của các giấy tờ để đối chiếu trước khi ghi lời chứng, ký vào từng trang của hợp đồng, giao dịch.

Như vậy, khi có nhu cầu thế chấp quyền sử dụng đất để giải quyết tạm thời vấn đề tài chính của mình thì anh chị phải thực hiện công chứng hợp đồng thế chấp đó. Khi đi công chứng, anh/chị lưu ý cần chuẩn bị đủ thành phần hồ sơ được nêu tại bài viết này để thủ tục công chứng được tiến hành nhanh chóng hơn.