Việt Nam có cơ cấu thành phần kinh tế gồm những thành phần nào? Các chỉ tiêu phát triển kinh tế xã hội tại Việt Nam giai đoạn 2021-2025?

Nội dung chính

• Việt Nam có cơ cấu thành phần kinh tế gồm những thành phần nào?
• Các chỉ tiêu phát triển kinh tế xã hội tại Việt Nam giai đoạn 2021-2025?
• Các yếu tố nào ảnh hưởng đến cơ cấu kinh tế của một quốc gia?

Việt Nam có cơ cấu thành phần kinh tế gồm những thành phần nào?

Để có thể hiểu về cơ cấu thành phần kinh tế gồm những thành phần nào ở Việt Nam thì trước tiên cần tìm hiểu vè cơ cấu kinh tế.

Cơ cấu kinh tế là tập hợp mối quan hệ hữu cơ giữa ngành kinh tế, thành phần kinh tế và lãnh thổ. Căn cứ vào các chỉ số của cơ cấu kinh tế để đánh giá sự phát triển kinh tế của một quốc gia.

Đồng thời, giúp nhà nước đưa ra các chính sách phù hợp để thúc đẩy sự cân bằng, ổn định và phát triển nền kinh tế bền vững.

Ví dụ: Theo Tổng cục Thống kê, GDP năm 2022 so với năm 2021 tăng 8,02%, đạt mức tăng cao nhất trong giai đoạn 2011 - 2022, do nền kinh tế được khôi phục trở lại. Trong mức tăng trưởng chung của cơ cấu kinh tế, lâm nghiệp và thủy sản đóng góp 5,11%; công nghiệp và đóng góp 38,24%; dịch vụ đóng góp 56,65%.

Từ đó, cơ cấu thành phần kinh tế là khái niệm được xây dựng như một bộ phận của cơ cấu kinh tế.

Thông thường, cơ cấu thành phần kinh tế gồm: Kinh tế nhà nước, ngoài nhà nước và tư nhân.

- Kinh tế nhà nước được quản lý và điều hành bởi cơ quan nhà nước. Trong cơ cấu kinh tế nhà nước, chính phủ tiến hành quản lý và điều hành các hoạt động sản xuất kinh doanh nhằm đáp ứng nhu cầu của xã hội và đảm bảo sự phát triển bền vững cho quốc gia.

- Kinh tế ngoài nhà nước là loại kinh tế được không thuộc quyền sở hữu, không chịu sự chi phối nào của nhà nước, các doanh nghiệp này được tự do hoạt động nhưng phải đảm bảo tuân thủ các quy định của pháp luật.

- Kinh tế tư nhân là loại kinh tế được sở hữu và điều hành bởi các cá nhân, hộ gia đình hoặc các doanh nghiệp tư nhân phù hợp với nhu cầu của thị trường.

Tại Việt Nam, căn cứ theo theo quy định Điều 51 Hiến Pháp 2013 có quy định như sau:

Điều 51.

1. Nền kinh tế Việt Nam là nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa với nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế; kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo.

2. Các thành phần kinh tế đều là bộ phận cấu thành quan trọng của nền kinh tế quốc dân. Các chủ thể thuộc các thành phần kinh tế bình đẳng, hợp tác và cạnh tranh theo pháp luật.

3. Nhà nước khuyến khích, tạo điều kiện để doanh nhân, doanh nghiệp và cá nhân, tổ chức khác đầu tư, sản xuất, kinh doanh; phát triển bền vững các ngành kinh tế, góp phần xây dựng đất nước. Tài sản hợp pháp của cá nhân, tổ chức đầu tư, sản xuất, kinh doanh được pháp luật bảo hộ và không bị quốc hữu hóa.

Như vậy, nền kinh tế Việt Nam là nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa với nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế và kinh tế nhà nước nắm vai trò chủ đạo. Hiện nay Việt Nam có cơ cấu thành phần kinh tế gồm:

- Kinh tế nhà nước.

- Kinh tế tập thể.

- Kinh tế tư nhân.

- Kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài.

Trong đó, với mỗi thành phần kinh tế có vai trò khác nhau và hợp tác và cạnh tranh bình đẳng với nhau giúp nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ngày càng phát triển.

Việt Nam có cơ cấu thành phần kinh tế gồm những thành phần nào? (Hình ảnh từ Internet)

Các chỉ tiêu phát triển kinh tế xã hội tại Việt Nam giai đoạn 2021-2025?

Theo tiểu mục 2 Mục 1 Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, các chỉ tiêu phát triển kinh tế xã hội 5 tại Việt Nam giai đoạn 2021-2025 bao gồm:

[1] Về kinh tế:

- Tốc độ tăng trưởng kinh tế (GDP) bình quân 5 năm đạt khoảng 6,5 - 7%/năm.

- Đến năm 2025, GDP bình quân đầu người khoảng 4.700 - 5.000 USD.

- Đóng góp của năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) vào tăng trưởng đạt khoảng 45%.

- Tốc độ tăng năng suất lao động xã hội bình quân trên 6,5%/năm.

- Tỉ lệ đô thị hóa khoảng 45%.

- Tỉ trọng công nghiệp chế biến, chế tạo trong GDP đạt trên 25%; kinh tế số đạt khoảng 20% GDP.

[2] Về xã hội:

- Đến năm 2025, tỉ trọng lao động nông nghiệp trong tổng lao động xã hội khoảng 25%; tỉ lệ lao động qua đào tạo là 70%.

- Tỉ lệ thất nghiệp ở khu vực thành thị năm 2025 dưới 4%.

- Tỉ lệ nghèo đa chiều duy trì mức giảm 1 - 1,5% hằng năm; có 10 bác sĩ và 30 giường bệnh/1 vạn dân;

- Tỉ lệ tham gia bảo hiểm y tế đạt 95% dân số; tuổi thọ trung bình đạt khoảng 74,5 tuổi;

- Tỉ lệ xã đạt tiêu chuẩn nông thôn mới tối thiểu 80%, trong đó ít nhất 10% đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu.

[3] Về môi trường:

- Đến năm 2025, tỉ lệ sử dụng nước sạch, nước hợp vệ sinh của dân cư thành thị là 95 - 100%, nông thôn là 93 - 95%.

- Tỉ lệ thu gom và xử lý chất thải rắn sinh hoạt đô thị bảo đảm tiêu chuẩn, quy chuẩn đạt 90%.

- Tỉ lệ khu công nghiệp, khu chế xuất đang hoạt động có hệ thống xử lý nước thải tập trung đạt tiêu chuẩn môi trường là 92%.

- Tỉ lệ cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng được xử lý đạt 100%; giữ tỉ lệ che phủ rừng ổn định 42%.

Các yếu tố nào ảnh hưởng đến cơ cấu kinh tế của một quốc gia?

Cơ cấu kinh tế được ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau:

+ Các yếu tố kinh tế tổng thể: Những yếu tố kinh tế tổng thể như chính sách kinh tế, lạm phát… có thể ảnh hưởng đến cơ cấu kinh tế của một quốc gia.

+ Yếu tố xã hội và văn hóa: Một quốc gia có văn hóa phát triển sẽ có nhân lực, trình độ cao hơn, đóng góp cho việc phát triển kinh tế.

+ Công nghệ và hạ tầng kinh tế: Một quốc gia có công nghệ tiên tiến sẽ có lợi thế cạnh tranh hơn. Cơ sở hạ tầng tốt cũng giúp thúc đẩy việc sản xuất và kinh doanh.

+ Nguồn lực lao động: Trình độ lao động và mức độ phù hợp với yêu cầu của nhà tuyển dụng, ảnh hưởng đến việc phân bố các nhóm ngành trong cơ cấu ngành kinh tế.

+ Tài nguyên tự nhiên, điều kiện địa lý và khí hậu: Một quốc gia có tài nguyên dồi dào là nguồn lợi để phát triển, tạo ra sức mạnh kinh tế. Điều kiện địa lý và khí hậu thuận lợi là tiềm năng cho các ngành kinh tế như nông nghiệp hoặc du lịch.