Thuốc lá điện tử có thuộc Danh mục hàng hoá cấm nhập khẩu, tạm dừng nhập khẩu hay không?

Nội dung chính

• Thuốc lá điện tử có thuộc Danh mục hàng hoá cấm nhập khẩu, tạm dừng nhập khẩu hay không?
• Quản lý mặt hàng thuốc lá thế hệ mới còn nhiều nội dung hướng dẫn không nhất quán?
• Tổng cục Hải quan đề nghị cần làm rõ chính sách quản lý thuốc lá thế hệ mới như thế nào?

Thuốc lá điện tử có thuộc Danh mục hàng hoá cấm nhập khẩu, tạm dừng nhập khẩu hay không?

Căn cứ theo quy định tại khoản 2 Điều 9 Luật Quản lý ngoại thương 2017 có nội dung như sau:

Áp dụng biện pháp cấm xuất khẩu, cấm nhập khẩu

...

2. Áp dụng biện pháp cấm nhập khẩu khi hàng hóa thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Liên quan đến quốc phòng, an ninh chưa được phép nhập khẩu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền;

b) Gây nguy hại đến sức khỏe, an toàn của người tiêu dùng;

c) Gây ảnh hưởng xấu đến trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, thuần phong mỹ tục;

d) Gây nguy hại đến môi trường, đa dạng sinh học, có nguy cơ cao mang theo sinh vật gây hại, đe dọa an ninh lương thực, nền sản xuất và xuất khẩu của Việt Nam, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ;

đ) Theo điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.

Theo đó, trường hợp hàng hoá thuộc trường hợp gây nguy hại đến sức khoẻ, an toàn của người tiêu dùng hoặc gây ảnh hưởng xấu đến trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, thuần phong mỹ tục...thuộc đối tượng áp dụng biện pháp cấm xuất khẩu, cấm nhập khẩu.

Ngoài ra, căn cứ điểm b khoản 1 Điều 12 Luật Quản lý ngoại thương 2017 có quy định:

1. Áp dụng biện pháp tạm ngừng xuất khẩu, tạm ngừng nhập khẩu khi hàng hóa thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Hàng hóa thuộc trường hợp phải áp dụng biện pháp kiểm soát khẩn cấp trong quản lý ngoại thương quy định tại Chương V của Luật này;

b) Hàng hóa thuộc trường hợp quy định tại Điều 9 của Luật này nhưng chưa có trong Danh mục hàng hóa cấm xuất khẩu, cấm nhập khẩu.

Theo đó, trường hợp các loại hàng hóa nguy hại đến sức khỏe, an toàn của người tiêu dùng, an toàn xã hội... chưa được quy định trong Danh mục hàng hoá cấm xuất khẩu, cấm nhập khẩu thì áp dụng biện pháp tạm ngừng xuất khẩu, tạm ngừng nhập khẩu.

Tuy nhiên, căn cứ quy định tại các danh mục thì mặt hàng thuốc lá thế hệ mới (thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng) chưa được định danh cụ thể tại Danh mục hàng hoá cấm xuất khẩu, cấm nhập khẩu và cũng không thuộc Danh mục hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu theo giấy phép, điều kiện hay bị áp dụng biện pháp tạm ngừng xuất khẩu, tạm ngừng nhập khẩu.

Thuốc lá điện tử có thuộc Danh mục hàng hoá cấm nhập khẩu, tạm dừng nhập khẩu hay không? (Hình từ internet)

Quản lý mặt hàng thuốc lá thế hệ mới còn nhiều nội dung hướng dẫn không nhất quán?

Về vấn đề này, tại Công văn 3352/TCHQ-GSQL năm 2022, Tổng cục Hải quan có nêu quan điểm về công tác quản lý mặt hàng thuốc lá thế hệ mới như sau:

- Tổng cục Hải quan nhận được một số công văn của Bộ Công Thương về mặt hàng thuốc lá thế hệ mới (thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng) nhưng nội dung hướng dẫn không nhất quán, cụ thể:

+ Công văn 1173/BCT-XNK năm 2014 hướng dẫn việc quản lý nhập khẩu mặt hàng thuốc lá điếu điện tử được quản lý như đối với mặt hàng thuốc lá nhập khẩu theo quy định tại Thông tư 37/2013/TT-BCT.

+ Công văn 534/XNK-TMQT năm 2019 hướng dẫn rằng hiện nay, mặt hàng thuốc lá điện tử, thuốc lá điếu loại không cháy, sử dụng cho tẩu IQOS và tương tự...chưa được phân loại hàng hóa, chưa có tiêu chuẩn kỹ thuật và quy chuẩn kỹ thuật để nhập khẩu vào Việt Nam. Bộ Công Thương đang nghiên cứu để báo cáo Thủ tướng Chính phủ quy định quản lý các mặt hàng nêu trên. Do đó, mặt hàng thuốc lá điện tử, thuốc lá điếu loại không cháy, sử dụng cho tấu IQOS và tương tự chưa được nhập khẩu vào Việt Nam.

+ Công văn 0650/XNK-TMQT năm 2020 cho biết Bộ Công Thương đã có báo cáo Thủ tướng Chính phủ biện pháp quản lý các sản phẩm thuốc lá điện tử, bao gồm cả các thiết bị dùng để nung nóng dung dịch thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng. Đến nay, Thủ tướng Chính phủ chưa có ý kiến chỉ đạo về vấn đề này nên đề nghị cơ quan hải quan chờ ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ để có cơ sở pháp lý vững chắc hơn trong việc trả lời doanh nghiệp.

- Theo đó, Tổng cục Hải quan có đánh giá rằng việc quản lý đối với mặt hàng thuốc lá thế hệ mới còn chưa được hướng dẫn nhất quán.

Tổng cục Hải quan đề nghị cần làm rõ chính sách quản lý thuốc lá thế hệ mới như thế nào?

Căn cứ nội dung tại Công văn 3352/TCHQ-GSQL năm 2022, Tổng cục Hải quan có ý kiến về chính sách quản lý thuốc lá thế hệ mới hiện nay còn chưa rõ ràng.

Đồng thời Văn phòng Chính phủ có Công văn 7830/VPCP-CN năm 2021 về việc xây dựng chính sách quản lý đối với các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới tại Việt Nam;

Theo đó yêu cầu Bộ Công Thương làm rõ cơ sở pháp lý, thẩm quyền ban hành chính sách thí điểm quản lý các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới; phối hợp với Bộ Y tế tiếp tục nghiên cứu, đánh giá các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới, trên cơ sở đảm bảo sức khoẻ người tiêu dùng và cân đối hài hoà quyền lợi giữa các chủ thể...

Do vậy, để có cơ sở thực hiện đúng quy định pháp luật quản lý ngoại thương và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Tổng cục Hải quan đề nghị Bộ Công thương hướng dẫn rõ chính sách quản lý mặt hàng thuốc lá thế hệ mới (thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng) bao gồm cả linh kiện, bộ phận lắp ráp thành phẩm, hương liệu, hoá chất sử dụng để đốt nóng và sản phẩm hoàn chỉnh của mặt hàng này, thời điểm áp dụng và chế tài xử lý (nếu có).