Dự kiến phiên tòa trực tuyến sẽ bao gồm những thành phần tham gia nào đối với vụ án hình sự và vụ án dân sự, hành chính?

Nội dung chính

• Phiên tòa trực tuyến là gì?
• Dự kiến thành phần tham gia phiên tòa trực tuyến tại điểm cầu trung tâm gồm những ai?
• Dự kiến thành phần tham gia phiên tòa trực tuyến tại điểm cầu thành phần gồm những ai?

Phiên tòa trực tuyến là nội dung đang được xây dựng tại Dự thảo Thông tư về Quy chế tổ chức phiên tòa trực tuyến do Chánh án Tòa án nhân dân tối cao ban hành. Dưới đây là dự kiến các điều kiện và yêu cầu đối với việc tổ chức phiên tòa trực tuyến.

Phiên tòa trực tuyến là gì?

Theo quy định tại Điều 3 Dự thảo Thông tư về Quy chế tổ chức phiên tòa trực tuyến (Dự thảo 2) thì phiên tòa trực tuyến được định nghĩa như sau:

"Điều 3. Từ ngữ được sử dụng trong Quy chế

1. Phiên tòa trực tuyến là việc tổ chức phiên tòa xét xử vụ án theo trình tự luật định có sử dụng các thiết bị điện tử, liên kết với nhau thông qua môi trường mạng, cho phép bị cáo, bị hại, đương sự, người tham gia tố tụng khác tham gia phiên tòa tại các điểm cầu, nhưng vẫn bảo đảm trực tiếp theo dõi đầy đủ hình ảnh, âm thanh và tham gia tất cả trình tự, thủ tục tố tụng của phiên tòa bằng lời nói, hành vi tố tụng trực diện, liên tục, công khai, có sự chứng kiến của các chủ thể vào cùng một thời điểm.

2. Điểm cầu trung tâm: là không gian tổ chức phiên tòa xét xử vụ án tại trụ sở Tòa án hoặc địa điểm do Tòa án lựa chọn, được tổ chức theo quy định tại Thông tư số 01/2017/TT-TANDTC ngày 28/7/2017 của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao quy định về phòng xử án, có sự tham gia của những người tiến hành tố tụng, người tham gia tố tụng khác theo quy định của pháp luật và bảo đảm các yêu cầu về trang thiết bị công nghệ hỗ trợ tổ chức phiên tòa trực tuyến.

3. Điểm cầu thành phần: là không gian tổ chức phiên tòa xét xử vụ án do Tòa án tổ chức hoặc chấp nhận, có sự tham gia của một số chủ thể tham gia tố tụng và được tổ chức theo quy định của Thông tư này."

Như vậy, phiên tòa trực tuyến là một trong những hình thức tổ chức phiên tòa xét xử vụ án theo trình tự luật định, trong đó có sử dụng các thiết bị điện tử, liên kết với nhau thông qua môi trường mạng, cho phép bị cáo, bị hại, đương sự, người tham gia tố tụng khác tham gia phiên tòa tại các điểm cầu, nhưng vẫn bảo đảm trực tiếp theo dõi đầy đủ hình ảnh, âm thanh và tham gia tất cả trình tự, thủ tục tố tụng của phiên tòa bằng lời nói, hành vi tố tụng trực diện, liên tục, công khai, có sự chứng kiến của các chủ thể vào cùng một thời điểm.

Dự kiến phiên tòa trực tuyến sẽ bao gồm những thành phần tham gia nào đối với vụ án hình sự và vụ án dân sự, hành chính?

Dự kiến thành phần tham gia phiên tòa trực tuyến tại điểm cầu trung tâm gồm những ai?

Theo quy định tại Điều 12 Dự thảo Thông tư về Quy chế tổ chức phiên tòa trực tuyến (Dự thảo 2) thì dự kiến thành phần tham gia phiên tòa trực tuyến tại điểm cầu trung tâm gồm:

"Điều 12. Thành phần tham gia

1. Tại điểm cầu trung tâm, thành phần tham gia gồm Hội đồng xét xử, Thư ký phiên tòa, Kiểm sát viên thực hành quyền công tố và kiểm sát việc xét xử vụ án/Kiểm sát viên kiểm sát việc xét xử, giải quyết vụ việc, đương sự, bị hại, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại, đương sự, người bào chữa, người tham gia tố tụng khác (nếu có).

Trường hợp phiên tòa được tổ chức công khai thì Tòa án có trách nhiệm chuẩn bị các điều kiện cần thiết để cá nhân, cơ quan, tổ chức tham dự phiên tòa theo đúng quy định của pháp luật."

Dự kiến thành phần tham gia phiên tòa trực tuyến tại điểm cầu thành phần gồm những ai?

Theo quy định tại Điều 12 Dự thảo Thông tư về Quy chế tổ chức phiên tòa trực tuyến (Dự thảo 2) thì dự kiến thành phần tham gia phiên tòa trực tuyến tại điểm cầu thành phần gồm:

"Điều 12. Thành phần tham gia

...

2. Tại điểm cầu thành phần

a) Đối với vụ án hình sự, điểm cầu thành phần được đặt tại cơ sở giam giữ có thành phần tham gia gồm bị cáo; người bào chữa; cán bộ, chiến sỹ thuộc cơ sở giam giữ và Kiểm sát viên (nếu có). Trường hợp bị cáo là người dưới 18 tuổi thì bố trí người đại diện hợp pháp tham gia tại điểm cầu này, trừ trường hợp họ đề nghị tham gia tại điểm cầu trung tâm.

Trường hợp phiên tòa xét xử phúc thẩm không thể bố trí điểm cầu thành phần tại cơ sở giam giữ thì có thể đặt tại trụ sở Tòa án nhân dân huyện hoặc Tòa án nhân dân cấp tỉnh nơi có cơ sở giam giữ. Thành phần tham gia gồm bị cáo, bị hại, đương sự; người tham gia tố tụng khác; công chức Tòa án nhân dân huyện hoặc Tòa án nhân dân cấp tỉnh nơi có cơ sở giam giữ hỗ trợ tổ chức phiên tòa; Kiểm sát viên (nếu có); cán bộ, chiến sỹ thuộc cơ sở giam giữ; cảnh sát hỗ trợ tư pháp (nếu thấy cần thiết).

b) Đối với vụ án hành chính, dân sự điểm cầu thành phần được đặt tại nơi đương sự lựa chọn được Tòa án chấp nhận.Thành phần tham gia gồm đương sự, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự (nếu có).

3. Đối với vụ việc có người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại, đương sự thì họ tham gia phiên tòa tại một trong các điểm cầu mà Tòa án đã bố trí.

Trường hợp người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại, đương sự không thể tham gia phiên tòa tại một trong các điểm cầu mà Tòa án đã bố trí hoặc chấp nhận thì phải có văn bản đề nghị Tòa án cho phép tham gia phiên tòa tại điểm cầu mình tự bố trí. Điểm cầu thành phần của người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự phải bảo đảm theo quy định tại khoản 2 Điều 7, khoản 1 Điều 8 của Thông tư này.

Người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự được quyền trao đổi với bị cáo, bị hại, đương sự khi được Chủ tọa phiên tòa đồng ý."

*Chi tiết nội dung Dự thảo Thông tư về Quy chế tổ chức phiên tòa trực tuyến (Dự thảo 2): tại đây.