Đã có Luật Thanh tra 2022 với nhiều điểm mới về hoạt động thanh tra có hiệu lực từ ngày 01/07/2023?

Nội dung chính

• Cơ quan nào có nhiệm vụ thực hiện chức năng thanh tra?
• 09 Hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động thanh tra là những hành vi nào?
• Hoạt động thanh tra được thực hiện theo mục đích và nguyên tắc nào?

Ngày 14/11/2022, Quốc hội đã thông qua Luật Thanh tra năm 2022 có 8 Chương với 118 Điều quy định về tổ chức và hoạt động thanh tra.

Trong đó, có nhiều quy định mới và các nội dung sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật có liên quan.

Cơ quan nào có nhiệm vụ thực hiện chức năng thanh tra?

Theo nội dung tại Điều 9 Luật Thanh tra 2022, các cơ quan thực hiện chức năng thanh tra bao gồm:

Cơ quan thực hiện chức năng thanh tra

1. Cơ quan thanh tra theo cấp hành chính bao gồm:

a) Thanh tra Chính phủ;

b) Thanh tra tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là Thanh tra tỉnh)

c) Thanh tra quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là Thanh tra huyện);

d) Cơ quan thanh tra tại đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt do Quốc hội quy định.

2. Cơ quan thanh tra theo ngành, lĩnh vực bao gồm:

a) Thanh tra Bộ, cơ quan ngang Bộ (sau đây gọi chung là Thanh tra Bộ);

b) Thanh tra Tổng cục, Cục thuộc Bộ và tương đương (sau đây gọi chung là Thanh tra Tổng cục, Cục);

e) Thanh tra sở.

3. Cơ quan thanh tra ở cơ quan thuộc Chính phủ.

4. Cơ quan thanh tra trong Quân đội nhân dân, Công an nhân dân, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, cơ quan cơ yếu Chính phủ.

5. Cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành.

Như vậy, có 05 cơ quan thực hiện chức năng thanh tra như quy định nêu trên.

Đã có Luật Thanh tra 2022 với nhiều điểm mới về hoạt động thanh tra, sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật có liên quan? (Hình từ Internet)

09 Hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động thanh tra là những hành vi nào?

Luật Thanh tra 2022 cũng quy định những hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động thanh tra. Cụ thể nội dung này được đề cập trong Điều 8 Luật Thanh tra 2022 như sau:

Các hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động thanh tra

1. Lợi dụng chức vụ, quyền hạn thanh tra để thực hiện hành vi trái pháp luật, sách nhiễu, gây khó khăn, phiền hà cho đối tượng thanh tra và cơ quan, tổ chức, cá nhân khác; lạm quyền trong quá trình tiến hành thanh tra,

2. Thanh tra không đúng thẩm quyền, không đúng với nội dung quyết định thanh tra, kế hoạch tiến hành thanh tra đã được phê duyệt.

3. Cố ý không ra quyết định thanh tra khi phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật mà theo quy định của pháp luật phải tiến hành thanh tra; bao che cho đối tượng thanh tra; cố ý kết luận sai sự thật; kết luận, quyết định, xử lý trái pháp luật; không kiến nghị khởi tố và chuyển hồ sơ vụ việc có dấu hiệu tội phạm được phát hiện qua thanh tra đến cơ quan điều tra để xem xét, quyết định việc khởi tố vụ án hình sự theo quy định của pháp luật.

4. Đưa hối lộ, nhận hối lộ, môi giới hối lộ trong hoạt động thanh tra.

5. Tiết lộ thông tin, tài liệu liên quan đến cuộc thanh tra khi kết luận thanh tra chưa được công khai.

6. Can thiệp trái pháp luật vào hoạt động thanh tra; tác động làm sai lệch kết qua thanh tra, kết luận, kiến nghị thanh tra

7. Không cung cấp thông tin, tài liệu hoặc cung cấp không kịp thời, không đầy đủ, không trung thực, thiếu chính xác; chiếm đoạt, tiêu huy tài liệu, vật chứng liên quan đến nội dung thanh tra.

8. Chống đối, cản trở, mua chuộc, đe dọa, trả thù, trù dập người tiến hành thanh tra, người thực hiện giám sát, người thực hiện thẩm định, người cung cấp thông tin, tài liệu cho cơ quan thực hiện chức năng thanh tra; gây khó khăn cho hoạt động thanh tra.

9. Hành vi khác bị nghiêm cấm theo quy định của luật.

Hoạt động thanh tra được thực hiện theo mục đích và nguyên tắc nào?

Điều 3 Luật Thanh tra 2022 xác định mục đích của hoạt động thanh tra như sau:

Mục đích hoạt động thanh tra

Hoạt động thanh tra nhằm phát hiện hạn chế, bất cập trong cơ chế quản lý, chính sách, pháp luật để kiến nghị với cơ quan nhà nước có thẩm quyền có giải pháp, biện pháp khắc phục; phòng ngừa, phát hiện và xử lý hành vi vi phạm pháp luật, giúp cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện đúng quy định của pháp luật; phát huy nhân tố tích cực; góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước; bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.

Về nguyên tắc hoạt động thanh tra, Điều 4 Luật Thanh tra 2022 quy định:

Nguyên tắc hoạt động thanh tra

1. Tuân theo pháp luật, dân chủ, công khai, khách quan, kịp thời, chính xác.

2. Không làm cản trở hoạt động bình thường của đối tượng thanh tra và cơ quan, tổ chức, cá nhân khác.

3. Không trùng lặp về phạm vi, thời gian giữa các cơ quan thanh tra, giữa cơ quan thanh tra với cơ quan kiểm toán nhà nước, không trùng lặp trong việc thực hiện quyền khi tiến hành thanh tra.

Như vậy, hoạt động thanh tra được thực hiện theo mục đích và 03 nguyên tắc nêu trên.

Ngoài ra, theo Điều 117 Luật Thanh tra 2022, kể từ ngày 01/07/2023, Luật Thanh tra 2010 sẽ hết hiệu lực thi hành. Đối với những cuộc thanh tra có quyết định thanh tra trước ngày Luật Thanh tra 2022 có hiệu lực thì vẫn tiếp tục áp dụng Luật Thanh tra 2010 để thực hiện.