Hai công ty con có cùng một công ty mẹ thì có được mua cổ phần của nhau không? Công ty cổ phần thực hiện chào bán cổ phần bằng những hình thức nào?

Nội dung chính

• Công ty cổ phần thực hiện chào bán cổ phần bằng những hình thức nào?
• Để có thể bán cổ phần riêng lẻ thì công ty cổ phần phải đáp ứng được những điều kiện nào?
• Ai là người quyết định mức giá của cổ phần được bán ra tại công ty cổ phần?
• Hai công ty con có cùng một công ty mẹ thì có được mua cổ phần của nhau không?

Công ty cổ phần thực hiện chào bán cổ phần bằng những hình thức nào?

Căn cứ Điều 123 Luật Doanh nghiệp 2020 quy định về việc chào bán cổ phần như sau:

"Điều 123. Chào bán cổ phần

1. Chào bán cổ phần là việc công ty tăng thêm số lượng cổ phần, loại cổ phần được quyền chào bán để tăng vốn điều lệ.

2. Chào bán cổ phần có thể thực hiện theo các hình thức sau đây:

a) Chào bán cổ phần cho cổ đông hiện hữu;

b) Chào bán cổ phần riêng lẻ;

c) Chào bán cổ phần ra công chúng.

3. Chào bán cổ phần ra công chúng, chào bán cổ phần của công ty đại chúng và tổ chức khác thực hiện theo quy định của pháp luật về chứng khoán.

4. Công ty thực hiện đăng ký thay đổi vốn điều lệ trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày hoàn thành đợt bán cổ phần."

Theo đó, công ty cổ phần có thể thực hiện chào bán cổ phần bằng hình thức chào bán cổ phần cho cổ đông hiện hữu hoặc chào bán cổ phần riêng lẻ hoặc chào bán cổ phần ra công chúng.

Để có thể bán cổ phần riêng lẻ thì công ty cổ phần phải đáp ứng được những điều kiện nào?

Căn cứ Điều 125 Luật Doanh nghiệp 2020 quy định về chào bán cổ phần riêng lẻ như sau:

"Điều 125. Chào bán cổ phần riêng lẻ

1. Chào bán cổ phần riêng lẻ của công ty cổ phần không phải là công ty đại chúng phải đáp ứng các điều kiện sau đây:

a) Không chào bán thông qua phương tiện thông tin đại chúng;

b) Chào bán cho dưới 100 nhà đầu tư, không kể nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp hoặc chỉ chào bán cho nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp.

2. Công ty cổ phần không phải là công ty đại chúng thực hiện chào bán cổ phần riêng lẻ theo quy định sau đây:

a) Công ty quyết định phương án chào bán cổ phần riêng lẻ theo quy định của Luật này;

b) Cổ đông của công ty thực hiện quyền ưu tiên mua cổ phần theo quy định tại khoản 2 Điều 124 của Luật này, trừ trường hợp sáp nhập, hợp nhất công ty;

c) Trường hợp cổ đông và người nhận chuyển quyền ưu tiên mua không mua hết thì số cổ phần còn lại được bán cho người khác theo phương án chào bán cổ phần riêng lẻ với điều kiện không thuận lợi hơn so với điều kiện chào bán cho các cổ đông, trừ trường hợp Đại hội đồng cổ đông có chấp thuận khác.

3. Nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần chào bán theo quy định tại Điều này phải làm thủ tục về mua cổ phần theo quy định của Luật Đầu tư."

Từ quy định trên thì việc chào bán cổ phần riêng lẻ phải đắp ứng hai điều kiện đó là không được thực hiện chào bán thông qua phương tiện thông tin đại chúng và chỉ được bán cho dưới 100 nhà đầu tư, không kể nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp hoặc chỉ chào bán cho nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp.

Ai là người quyết định mức giá của cổ phần được bán ra tại công ty cổ phần?

Căn cứ Điều 126 Luật Doanh nghiệp 2020 quy định về bán cổ phần như sau:

"Điều 126. Bán cổ phần

Hội đồng quản trị quyết định thời điểm, phương thức và giá bán cổ phần. Giá bán cổ phần không được thấp hơn giá thị trường tại thời điểm bán hoặc giá trị được ghi trong sổ sách của cổ phần tại thời điểm gần nhất, trừ trường hợp sau đây:

1. Cổ phần bán lần đầu tiên cho những người không phải là cổ đông sáng lập;

2. Cổ phần bán cho tất cả cổ đông theo tỷ lệ sở hữu cổ phần hiện có của họ ở công ty;

3. Cổ phần bán cho người môi giới hoặc người bảo lãnh; trường hợp này, số chiết khấu hoặc tỷ lệ chiết khấu cụ thể phải được sự chấp thuận của Đại hội đồng cổ đông, trừ trường hợp Điều lệ công ty quy định khác;

4. Trường hợp khác và mức chiết khấu trong các trường hợp đó do Điều lệ công ty hoặc nghị quyết Đại hội đồng cổ đông quy định."

Theo đó, Hội đồng quản trị quyết định thời điểm, phương thức và giá bán cổ phần. Giá bán cổ phần không được thấp hơn giá thị trường tại thời điểm bán hoặc giá trị được ghi trong sổ sách của cổ phần tại thời điểm gần nhất.

Hai công ty con có cùng một công ty mẹ thì có được mua cổ phần của nhau không?

Mua cổ phần

Căn cứ Điều 195 Luật Doanh nghiệp 2020 quy định về công ty con, công ty mẹ như sau:

"Điều 195. Công ty mẹ, công ty con

1. Một công ty được coi là công ty mẹ của công ty khác nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Sở hữu trên 50% vốn điều lệ hoặc tổng số cổ phần phổ thông của công ty đó;

b) Có quyền trực tiếp hoặc gián tiếp quyết định bổ nhiệm đa số hoặc tất cả thành viên Hội đồng quản trị, Giám đốc hoặc Tổng giám đốc của công ty đó;

c) Có quyền quyết định việc sửa đổi, bổ sung Điều lệ của công ty đó.

2. Công ty con không được đầu tư mua cổ phần, góp vốn vào công ty mẹ. Các công ty con của cùng một công ty mẹ không được đồng thời cùng góp vốn, mua cổ phần để sở hữu chéo lẫn nhau.

3. Các công ty con có cùng một công ty mẹ là doanh nghiệp có sở hữu ít nhất 65% vốn nhà nước không được cùng nhau góp vốn, mua cổ phần của doanh nghiệp khác hoặc để thành lập doanh nghiệp mới theo quy định của Luật này.

..."

Như vậy, theo quy định thì các công ty con của cùng một công ty mẹ không được cùng nhau mua cổ phần để sở hữu chéo lẫn nhau. Việc sở hữu chéo giữa các công ty con sẽ gây khó khăn trong việc quản lý doanh nghiệp, các quan hệ dân sự, thương mại cũng như việc quản lý của nhà nước.