Gãy cổ xương bả vai thường kèm theo những chấn thương gì? Tiến hành phẫu thuật và xử lý tai biến ra sao?

Nội dung chính

• Gãy cổ xương bả vai thường kèm theo những chấn thương gì?
• Phẫu thuật kết hợp xương gãy cổ xương bả vai khi nào thì được chỉ định cho người bệnh?
• Việc tiến hành phẫu thuật kết hợp xương gãy cổ xương bả vai và xử lý tai biến ra sao?

Gãy cổ xương bả vai thường kèm theo những chấn thương gì?

Phẫu thuật kết hợp xương gãy cổ xương bả vai là một trong 90 quy trình kỹ thuật Ngoại khoa, chuyên khoa Chấn thương chỉnh hình ban hành kèm theo Quyết định 4484/QĐ-BYT năm 2016.

Căn cứ theo Mục I Quy trình kỹ thuật Phẫu thuật kết hợp xương gãy cổ xương bả vai ban hành kèm theo Quyết định 4484/QĐ-BYT năm 2016 như sau:

PHẪU THUẬT KHX GÃY CỔ XƯƠNG BẢ VAI

I. ĐẠI CƯƠNG

Xương bả vai được giữ cố định che phủ khá chắc chắn bởi gân, dây chằng và cơ nơi vị trí khá đặc biệt ở lồng ngực nên hiếm khi bị gãy do chấn thương.

Khi bị chấn thương gãy xương bả vai thì lực chấn thương phải đủ mạnh nên thường có tổn thương lồng ngực kèm theo. Triệu chứng của gãy xương bả vai cũng giống như các gãy xương khác. Tuy nhiên vì các tổn thương phối hợp khác có đe dọa sinh tồn và vì các dấu hiệu gãy xương bả vai có khi xuất hiện muộn sau vài ngày nên gãy xương bả vai hay bị bỏ quên và chẩn đoán muộn.

Theo đó, xương bả vai được giữ cố định che phủ khá chắc chắn bởi gân, dây chằng và cơ nơi vị trí khá đặc biệt ở lồng ngực nên hiếm khi bị gãy do chấn thương.

Khi bị chấn thương gãy xương bả vai thì lực chấn thương phải đủ mạnh nên thường có tổn thương lồng ngực kèm theo.

Triệu chứng của gãy xương bả vai cũng giống như các gãy xương khác. Tuy nhiên vì các tổn thương phối hợp khác có đe dọa sinh tồn và vì các dấu hiệu gãy xương bả vai có khi xuất hiện muộn sau vài ngày nên gãy xương bả vai hay bị bỏ quên và chẩn đoán muộn.

Phẫu thuật (Hình từ Internet)

Phẫu thuật kết hợp xương gãy cổ xương bả vai khi nào thì được chỉ định cho người bệnh?

Căn cứ theo Mục II Quy trình kỹ thuật Phẫu thuật kế hợp xương gãy cổ xương bả vai ban hành kèm theo Quyết định 4484/QĐ-BYT năm 2016 như sau:

PHẪU THUẬT KHX GÃY CỔ XƯƠNG BẢ VAI

...

II. CHỈ ĐỊNH

- Gãy di lệch của bờ hoặc đáy ổ chảo

- Gãy di lệch của cổ ổ chảo

- Biến dạng phức hợp treo phía trên khớp vai

...

Theo đó, phẫu thuật kết hợp xương gãy cổ xương bả vai thì người bệnh thuộc các trường hợp sau thì sẽ được chỉ định thực hiện:

- Gãy di lệch của bờ hoặc đáy ổ chảo

- Gãy di lệch của cổ ổ chảo

- Biến dạng phức hợp treo phía trên khớp vai

Như vậy, phẫu thuật kế hợp xương gãy cổ xương bả vai khi họ thuộc các trường hợp này thì được chỉ định thực hiện.

Việc tiến hành phẫu thuật kết hợp xương gãy cổ xương bả vai và xử lý tai biến ra sao?

Căn cứ theo Mục V và Mục VI Quy trình kỹ thuật Phẫu thuật kế hợp xương gãy cổ xương bả vai ban hành kèm theo Quyết định 4484/QĐ-BYT năm 2016 như sau:

PHẪU THUẬT KHX GÃY CỔ XƯƠNG BẢ VAI

...

V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

1. Tư thế người bệnh: nằm nghiêng 900 hoặc sấp 450, ngửa 450.

2. Vô cảm:

Gây mê nội khí quản

3. Kỹ thuật:

- Đường mổ phía sau: Dọc theo gai vai, kéo cơ delta xuống dưới ra ngoài, bóc tách giữa cơ trên gai và tròn bé.

- Đường mổ phía trước: Dọc theo bờ trước cơ Delta, tách tĩnh mạch đầu, cắt một phần nguyên ủy cơ dưới vai để vào ổ chảo ở phía trước.

- Phương tiện kết hợp xương ổ chảo: Vis xốp, kim kirschner, chỉ thép, nẹp vis uốn, nẹp đặc chủng.

- Dẫn lưu.

- Khâu da che phủ.

VI. THEO DÕI XỬ TRÍ TAI BIẾN

- Chảy máu, tụ máu: Mở vết mổ cầm máu, lấy máu tụ, băng ép.

- Nhiễm trùng: tách vết mổ, làm sạch, để hở.

- Đau sau mổ: chống phù nề, giảm đau.

Theo đó, việc thực hiện phẫu thuật phải qua các bước tiến hành cụ thể và chi tiết như:

Về tư thế người bệnh: nằm nghiêng 900 hoặc sấp 450, ngửa 450.

Về phương pháp vô cảm đối với người bệnh: Gây mê nội khí quản

Về bước thực hiện kỹ thuật:

- Đường mổ phía sau: Dọc theo gai vai, kéo cơ delta xuống dưới ra ngoài, bóc tách giữa cơ trên gai và tròn bé.

- Đường mổ phía trước: Dọc theo bờ trước cơ Delta, tách tĩnh mạch đầu, cắt một phần nguyên ủy cơ dưới vai để vào ổ chảo ở phía trước.

- Phương tiện kết hợp xương ổ chảo: Vis xốp, kim kirschner, chỉ thép, nẹp vis uốn, nẹp đặc chủng.

- Dẫn lưu.

- Khâu da che phủ.

Bên cạnh đó thì sau khi thực hiện phẫu thuật kết hợp xương gãy cổ xương bả vai xong thì người bệnh vẫn cần phải lưu ý theo dõi tai biến và xử lý như sau:

- Chảy máu, tụ máu: Mở vết mổ cầm máu, lấy máu tụ, băng ép.

- Nhiễm trùng: tách vết mổ, làm sạch, để hở.

- Đau sau mổ: chống phù nề, giảm đau.

Như vậy, việc tiến hành phẫu thuật kết hợp xương gãy cổ xương bả vai và xử lý tai biến thực hiện như trên.