Doanh nghiệp thay đổi cơ cấu tổ chức dẫn đến nhiều người lao động mất việc nhưng không trao đổi ý kiến với công đoàn đối với nơi có công đoàn thì bị xử phạt như thế nào?

Nội dung chính

• Tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động thông qua hình thức nào?
• Trong trường hợp thay đổi cơ cấu tổ chức dẫn đến nhiều người lao động mất việc thì doanh nghiệp có bắt buộc phải trao đổi ý kiến với công đoàn hay không?
• Doanh nghiệp thay đổi cơ cấu tổ chức dẫn đến nhiều người lao động mất việc nhưng không trao đổi ý kiến với công đoàn đối với nơi có công đoàn thì bị xử phạt như thế nào?

Tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động thông qua hình thức nào?

Căn cứ tại khoản 3 Điều 3 Bộ luật Lao động 2019 về tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở như sau:

3. Tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở là tổ chức được thành lập trên cơ sở tự nguyện của người lao động tại một đơn vị sử dụng lao động nhằm mục đích bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động trong quan hệ lao động thông qua thương lượng tập thể hoặc các hình thức khác theo quy định của pháp luật về lao động. Tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở bao gồm công đoàn cơ sở và tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp.

Như vậy, tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở là tổ chức được thành lập trên cơ sở tự nguyện của người lao động tại một đơn vị sử dụng lao động nhằm mục đích bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động trong quan hệ lao động thông qua thương lượng tập thể hoặc các hình thức khác theo quy định của pháp luật về lao động.

Bên cạnh đó, tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở bao gồm công đoàn cơ sở và tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp.

Trong trường hợp thay đổi cơ cấu tổ chức dẫn đến nhiều người lao động mất việc thì doanh nghiệp có bắt buộc phải trao đổi ý kiến với công đoàn hay không?

Trong trường hợp thay đổi cơ cấu tổ chức dẫn đến nhiều người lao động mất việc thì doanh nghiệp có bắt buộc phải trao đổi ý kiến với công đoàn hay không? (Hình từ Internet)

Căn cứ tại khoản 6 Điều 42 Bộ luật Lao động 2019 về nghĩa vụ của người sử dụng lao động trong trường hợp thay đổi cơ cấu, công nghệ hoặc vì lý do kinh tế như sau:

Nghĩa vụ của người sử dụng lao động trong trường hợp thay đổi cơ cấu, công nghệ hoặc vì lý do kinh tế

1. Những trường hợp sau đây được coi là thay đổi cơ cấu, công nghệ:

a) Thay đổi cơ cấu tổ chức, tổ chức lại lao động;

b) Thay đổi quy trình, công nghệ, máy móc, thiết bị sản xuất, kinh doanh gắn với ngành, nghề sản xuất, kinh doanh của người sử dụng lao động;

c) Thay đổi sản phẩm hoặc cơ cấu sản phẩm.

2. Những trường hợp sau đây được coi là vì lý do kinh tế:

a) Khủng hoảng hoặc suy thoái kinh tế;

b) Thực hiện chính sách, pháp luật của Nhà nước khi cơ cấu lại nền kinh tế hoặc thực hiện cam kết quốc tế.

3. Trường hợp thay đổi cơ cấu, công nghệ mà ảnh hưởng đến việc làm của nhiều người lao động thì người sử dụng lao động phải xây dựng và thực hiện phương án sử dụng lao động theo quy định tại Điều 44 của Bộ luật này; trường hợp có chỗ làm việc mới thì ưu tiên đào tạo lại người lao động để tiếp tục sử dụng.

4. Trong trường hợp vì lý do kinh tế mà nhiều người lao động có nguy cơ mất việc làm, phải thôi việc thì người sử dụng lao động phải xây dựng và thực hiện phương án sử dụng lao động theo quy định tại Điều 44 của Bộ luật này.

5. Trong trường hợp người sử dụng lao động không thể giải quyết được việc làm mà phải cho người lao động thôi việc thì phải trả trợ cấp mất việc làm theo quy định tại Điều 47 của Bộ luật này.

6. Việc cho thôi việc đối với người lao động theo quy định tại Điều này chỉ được tiến hành sau khi đã trao đổi ý kiến với tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở đối với nơi có tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở mà người lao động là thành viên và thông báo trước 30 ngày cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và cho người lao động.

Như vậy, trường hợp cho thôi việc trong đó có lý do thay đổi cơ cấu tổ chức thì doanh nghiệp phải tiến hành trao đổi ý kiến với tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở (công đoàn hoặc một tổ chức tương đương (nếu có)) đối với nơi có tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở mà người lao động là thành viên.

Đồng thời, doanh nghiệp doanh nghiệp phải có nghĩa vụ thông báo trước 30 ngày cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và cho người lao động.

Doanh nghiệp thay đổi cơ cấu tổ chức dẫn đến nhiều người lao động mất việc nhưng không trao đổi ý kiến với công đoàn đối với nơi có công đoàn thì bị xử phạt như thế nào?

Căn cứ điểm a khoản 3 Điều 12 Nghị định 12/2022/NĐ-CP vi phạm quy định về sửa đổi, bổ sung, chấm dứt hợp đồng lao động như sau:

Vi phạm quy định về sửa đổi, bổ sung, chấm dứt hợp đồng lao động

…

3. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi sau đây:

a) Cho thôi việc đối với người lao động trong trường hợp thay đổi cơ cấu, công nghệ hoặc vì lý do kinh tế theo một trong các trường hợp sau: không trao đổi ý kiến trước với tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở đối với nơi có tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở mà người lao động là thành viên; không thông báo trước 30 ngày cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh hoặc người lao động;

b) Trong trường hợp thay đổi cơ cấu, công nghệ hoặc vì lý do kinh tế; khi chia, tách, hợp nhất, sáp nhập; bán, cho thuê, chuyển đổi loại hình doanh nghiệp; chuyển nhượng quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã mà người sử dụng lao động có một trong các hành vi: không lập phương án sử dụng lao động; lập phương án sử dụng lao động nhưng không đầy đủ các nội dung chủ yếu theo quy định của pháp luật hoặc không trao đổi ý kiến với tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở đối với nơi có tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở khi xây dựng phương án sử dụng lao động;

c) Sử dụng quy chế đánh giá mức độ hoàn thành công việc nhưng không tham khảo ý kiến tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở đối với nơi có tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở.

....

Lưu ý: theo khoản 1 Điều 6 Nghị định 12/2022/NĐ-CP, mức phạt quy định trên đây là mức phạt đối với cá nhân. Mức phạt tiền đối với tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.

Như vậy, trường hợp doanh nghiệp cho thôi việc đối với người lao động trong trường hợp thay đổi cơ cấu tổ chức mà không trao đổi ý kiến trước với tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở đối với nơi có tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở mà người lao động là thành viên thì có thể bị phạt vi phạm hành chính từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng.

Ngoài ra, buộc người sử dụng lao động trả cho người lao động một khoản tiền tương ứng với tiền lương theo hợp đồng lao động của những ngày không báo trước khi có hành vi vi phạm về thời hạn báo trước theo quy định tại điểm c khoản 4 Điều 12 Nghị định 12/2022/NĐ-CP.