Doanh nghiệp bắt buộc lao động dùng tiền lương mua sản phẩm do công ty chỉ định thì có vi phạm pháp luật không?

Nội dung chính

• Mức lương tối thiểu hiện nay của người lao động được quy định như thế nào?
• Doanh nghiệp bắt buộc lao động dùng tiền lương mua sản phẩm do công ty chỉ định thì có vi phạm pháp luật không?
• Doanh nghiệp có hành vi bắt ép người lao động dùng tiền lương mua sản phẩm của công ty thì bị xử phạt như thế nào?

Mức lương tối thiểu hiện nay của người lao động được quy định như thế nào?

Căn cứ Điều 91 Bộ luật Lao động 2019 quy định về mức lương tối thiểu như sau:

"Điều 91. Mức lương tối thiểu

1. Mức lương tối thiểu là mức lương thấp nhất được trả cho người lao động làm công việc giản đơn nhất trong điều kiện lao động bình thường nhằm bảo đảm mức sống tối thiểu của người lao động và gia đình họ, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội.

2. Mức lương tối thiểu được xác lập theo vùng, ấn định theo tháng, giờ.

3. Mức lương tối thiểu được điều chỉnh dựa trên mức sống tối thiểu của người lao động và gia đình họ; tương quan giữa mức lương tối thiểu và mức lương trên thị trường; chỉ số giá tiêu dùng, tốc độ tăng trưởng kinh tế; quan hệ cung, cầu lao động; việc làm và thất nghiệp; năng suất lao động; khả năng chi trả của doanh nghiệp.

4. Chính phủ quy định chi tiết Điều này; quyết định và công bố mức lương tối thiểu trên cơ sở khuyến nghị của Hội đồng tiền lương quốc gia."

Theo đó, mức lương tối thiểu là mức lương thấp nhất được trả cho người lao động làm công việc giản đơn nhất trong điều kiện lao động bình thường nhằm bảo đảm mức sống tối thiểu của người lao động và gia đình họ, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội.

Theo quy định tại Điều 3 Nghị định 38/2022/NĐ-CP thì hiện nay mức lương tối thiểu được chia như sau:

- Vùng I tăng 260.000 đồng, từ 4.420.000 đồng/tháng lên 4.680.000 đồng/tháng.

- Vùng II tăng 240.000 đồng, từ 3.920.000 đồng/tháng lên 4.160.000 đồng/tháng.

- Vùng III tăng 210.000 đồng từ 3.430.000 đồng/tháng lên 3.640.000 đồng/tháng.

- Vùng IV tăng 180.000 đồng từ 3.070.000 đồng/tháng lên 3.250.000 đồng/tháng.

Phía doanh nghiệp không được phép trả mức lương thấp hơn mức lương tối thiểu vùng mà pháp luật quy định.

Doanh nghiệp bắt buộc lao động dùng tiền lương mua sản phẩm do công ty chỉ định thì có vi phạm pháp luật không?

Doanh nghiệp bắt buộc lao động dùng tiền lương mua sản phẩm do công ty chỉ định thì có vi phạm pháp luật không? (Hình từ Internet)

Tại Điều 94 Bộ luật Lao động 2019 quy định về nguyên tắc trả lương như sau:

"Điều 94. Nguyên tắc trả lương

1. Người sử dụng lao động phải trả lương trực tiếp, đầy đủ, đúng hạn cho người lao động. Trường hợp người lao động không thể nhận lương trực tiếp thì người sử dụng lao động có thể trả lương cho người được người lao động ủy quyền hợp pháp.

2. Người sử dụng lao động không được hạn chế hoặc can thiệp vào quyền tự quyết chi tiêu lương của người lao động; không được ép buộc người lao động chi tiêu lương vào việc mua hàng hóa, sử dụng dịch vụ của người sử dụng lao động hoặc của đơn vị khác mà người sử dụng lao động chỉ định."

Như vậy, theo quy định như trên người sử dụng lao động không được ép buộc người lao động chi tiêu lương vào việc mua hàng hóa, sử dụng dịch vụ của mình cũng như mua hàng hóa, dịch của của công ty khác mà người sử dụng lao động chỉ định.

Việc doanh nghiệp yêu cầu người lao động phải mua sản phẩm của công ty là vi phạm quy định của pháp luật về lao động. Trong trường hợp yêu cầu lao động mua sản phẩm của công ty mình thì sẽ bị xử phạt theo quy định.

Doanh nghiệp có hành vi bắt ép người lao động dùng tiền lương mua sản phẩm của công ty thì bị xử phạt như thế nào?

Căn cứ Điều 17 Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định về xử phạt hành chính khi vi phạm về tiền lương như sau:

"Điều 17. Vi phạm quy định về tiền lương

...

2. Phạt tiền đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi: Trả lương không đúng hạn theo quy định của pháp luật; không trả hoặc trả không đủ tiền lương cho người lao động theo thỏa thuận trong hợp đồng lao động; không trả hoặc trả không đủ tiền lương làm thêm giờ; không trả hoặc trả không đủ tiền lương làm việc vào ban đêm; không trả hoặc trả không đủ tiền lương ngừng việc cho người lao động theo quy định của pháp luật; hạn chế hoặc can thiệp vào quyền tự quyết chi tiêu lương của người lao động; ép buộc người lao động chi tiêu lương vào việc mua hàng hóa, sử dụng dịch vụ của người sử dụng lao động hoặc của đơn vị khác mà người sử dụng lao động chỉ định; khấu trừ tiền lương của người lao động không đúng quy định của pháp luật; không trả hoặc trả không đủ tiền lương theo quy định cho người lao động khi tạm thời chuyển người lao động sang làm công việc khác so với hợp đồng lao động hoặc trong thời gian đình công; không trả hoặc trả không đủ tiền lương của người lao động trong những ngày chưa nghỉ hằng năm hoặc chưa nghỉ hết số ngày nghỉ hằng năm khi người lao động thôi việc, bị mất việc làm; không tạm ứng hoặc tạm ứng không đủ tiền lương cho người lao động trong thời gian bị tạm đình chỉ công việc theo quy định của pháp luật; không trả đủ tiền lương cho người lao động cho thời gian bị tạm đình chỉ công việc trong trường hợp người lao động không bị xử lý kỷ luật lao động theo một trong các mức sau đây:

a) Từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với vi phạm từ 01 người đến 10 người lao động;

b) Từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với vi phạm từ 11 người đến 50 người lao động;

c) Từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với vi phạm từ 51 người đến 100 người lao động;

d) Từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với vi phạm từ 101 người đến 300 người lao động;

đ) Từ 40.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với vi phạm từ 301 người lao động trở lên.

..."

Lưu ý: theo khoản 1 Điều 6 Nghị định 12/2022/NĐ-CP, đây là mức phạt đối với cá nhân. Mức phạt tiền đối với tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.

Như vậy, mức phạt đối với doanh nghiệp sẽ căn cứ trên số người lao động mà doanh nghiệp ép buộc phải mua sản phẩm của công ty, cụ thể theo như quy định nêu trên.

Mức phạt cao nhất cho hành vi vi phạm về tiền lương này cao nhất có thể lên đến 50.000.000 đồng.