Đề thi tốt nghiệp THPT lồng ghép những câu chuyện mang tính thời sự trong thực tế vào có trái với quy định của pháp luật không?

Nội dung chính

• Đề thi tốt nghiệp THPT lồng ghép những câu chuyện "nóng" trong thực tế vào có trái với quy định của pháp luật không?
• Quy trình ra đề thi tốt nghiệp THPT được quy định như thế nào?
• Đề thi tốt nghiệp THPT cần đảm bảo những yêu cầu nào về bảo mật?

Đề thi tốt nghiệp THPT lồng ghép những câu chuyện "nóng" trong thực tế vào có trái với quy định của pháp luật không?

Đề thi tốt nghiệp THPT lồng ghép những câu chuyện "nóng" trong thực tế vào có trái với quy định của pháp luật không?

Căn cứ Điều 15 Quy chế thi tốt nghiệp trung học phổ thông (Ban hành kèm theo Thông tư số 15/2020/TT-BGDĐT) (sau đây gọi tắt là Quy chế) quy định một số yêu cầu đối với đề thi tốt nghiệp THPT như sau:

(1) Đề thi cho mỗi bài thi/môn thi của kỳ thi phải đạt các yêu cầu dưới đây:

a) Nội dung đề thi đáp ứng quy định tại khoản 2 Điều 4 Quy chế này, cụ thể:

"Điều 4. Ngày thi, lịch thi, nội dung thi, hình thức thi và thời gian làm bài thi/môn thi

2. Nội dung thi: Nội dung thi nằm trong chương trình THPT, chủ yếu là chương trình lớp 12."

b) Bảo đảm chính xác, khoa học và tính sư phạm; lời văn, câu chữ phải rõ ràng;

c) Bám sát chuẩn kiến thức, kỹ năng của chương trình THPT; bảo đảm phân loại được thí sinh;

d) Đề thi tự luận phải ghi rõ số điểm của mỗi câu hỏi; điểm của bài thi tự luận và bài thi trắc nghiệm được quy về thang điểm 10 (mười) đối với toàn bài và cả đối với các môn thi thành phần của các bài thi tổ hợp;

đ) Đề thi phải ghi rõ có mấy trang (đối với đề thi có từ 02 trang trở lên); ghi rõ chữ "HẾT" tại điểm kết thúc đề thi.

(2) Trong một kỳ thi, mỗi bài thi/môn thi có đề thi chính thức và đề thi dự bị đáp ứng các yêu cầu quy định tại khoản 1 Điều này; mỗi đề thi có đáp án kèm theo, riêng đề thi tự luận có thêm hướng dẫn chấm thi. (được sửa đổi bởi khoản 5 Điều 1 Thông tư 05/2021/TT-BGDĐT)

Có thể thấy, pháp luật hiện hành không cấm việc lồng ghép các chủ đề thời sự, những câu chuyện có thật đang dậy sóng trong thực tế vào bài thi. Đề thi chỉ cần đảm bảo đáp ứng đầy đủ các tiêu chí nói trên thì được xem là đề thi hợp lệ.

Quy trình ra đề thi tốt nghiệp THPT được quy định như thế nào?

Căn cứ khoản 7 Điều 17 Quy chế, được sửa đổi bởi khoản 7 Điều 1 Thông tư 05/2021/TT-BGDĐT, quy trình ra đề thi gồm các bước cụ thể sau đây:

(1) Soạn thảo, thẩm định, tinh chỉnh đề thi, đáp án; riêng với môn thi tự luận có thêm hướng dẫn chấm thi: Tổ ra đề thi có trách nhiệm thực hiện đối với bài thi/môn thi được giao phụ trách, bảo đảm các yêu cầu quy định tại Điều 15 Quy chế này đối với đề thi chính thức và đề thi dự bị. Riêng đối với đề thi trắc nghiệm: Thư ký sử dụng phần mềm rút ngẫu nhiên các câu trắc nghiệm từ Ngân hàng câu hỏi thi theo hướng chuẩn hóa được xây dựng theo quy định của Bộ GDĐT, chuyển cho các Tổ trưởng ra đề thi (có sự chứng kiến của Chủ tịch Hội đồng ra đề thi và các Tổ trưởng ra đề thi) làm nguồn tham khảo để soạn thảo đề thi;

(2) Phản biện đề thi: Theo phân công của Chủ tịch Hội đồng ra đề thi, người phản biện đề thi có trách nhiệm đọc, giải đề thi và đánh giá đề thi theo các yêu cầu quy định tại Điều 15 Quy chế này và đề xuất phương án chỉnh lý, sửa chữa đề thi nếu thấy cần thiết; ý kiến đánh giá của người phản biện đề thi được báo cáo Chủ tịch Hội đồng ra đề thi, làm căn cứ để Chủ tịch Hội đồng ra đề thi tham khảo trong quá trình duyệt đề thi;

(3) Hoàn thiện đề thi: Trên cơ sở ý kiến của các cán bộ phản biện đề thi, tất cả các thành viên của Tổ ra đề thi cùng tinh chỉnh, hoàn thiện đề thi, ký tên và trình Chủ tịch Hội đồng ra đề thi phê duyệt. Riêng đối với đề thi trắc nghiệm, sau khi được Chủ tịch Hội đồng ra đề thi phê duyệt, thư ký thực hiện trộn đề thi thành nhiều mã đề thi khác nhau và chuyển cho Tổ ra đề thi; tất cả các thành viên của Tổ ra đề thi cùng rà soát từng mã đề thi, đáp án; sau đó, Tổ trưởng ra đề thi ký tên và trình Chủ tịch Hội đồng ra đề thi duyệt để tổ chức in sao.

Theo đó, việc ra đề thi được thực hiện bảo đảm tuân theo quy trình trên.

Đề thi tốt nghiệp THPT cần đảm bảo những yêu cầu nào về bảo mật?

Các yêu cầu bảo mật đối với đề thi tốt nghiệp THPT được quy định tại Điều 16 Quy chế như sau:

(1) Đề thi, đáp án chưa công khai thuộc danh mục bí mật nhà nước độ “Tối mật”. Đề thi dự bị chưa sử dụng tự giải mật sau khi kết thúc công tác coi thi của kỳ thi.” (được sửa đổi bởi khoản 6 Điều 1 Thông tư 05/2021/TT-BGDĐT)

(2) Việc ra đề thi, in sao đề thi (gọi chung là làm đề thi) phải được thực hiện tại một địa điểm an toàn, biệt lập và được lực lượng công an kiểm tra về an ninh, an toàn, bảo vệ nghiêm ngặt suốt thời gian làm đề thi cho đến hết thời gian thi môn cuối cùng của kỳ thi, có đầy đủ phương tiện bảo mật, phòng ngừa lộ lọt thông tin, phòng cháy, chữa cháy.

(3) Các thành viên tham gia làm đề thi đều phải cách ly triệt để với bên ngoài. Trong trường hợp cần thiết và được sự đồng ý bằng văn bản của Chủ tịch Hội đồng ra đề thi hoặc Trưởng ban In sao đề thi thì các thành viên mới được phép liên hệ với bên ngoài bằng điện thoại cố định, có loa ngoài, có ghi âm dưới sự giám sát của bảo vệ, công an. Danh sách những người tham gia làm đề thi phải được giữ bí mật trước, trong và sau kỳ thi. Người làm việc trong khu vực cách ly phải đeo phù hiệu và chỉ hoạt động trong phạm vi cho phép, chỉ được ra khỏi khu vực cách ly sau khi kết thúc buổi thi cuối cùng của kỳ thi. Trong trường hợp đặc biệt, được sự đồng ý bằng văn bản của Chủ tịch Hội đồng ra đề thi hoặc Trưởng ban In sao đề thi, các thành viên mới được phép ra khỏi khu vực cách ly dưới sự giám sát của công an (theo thời gian quy định tại văn bản của Chủ tịch Hội đồng ra đề thi hoặc Trưởng ban In sao đề thi).

(4) Phong bì (túi) chứa đề thi để vận chuyển và bàn giao đề thi từ nơi làm đề thi đến Ban Chỉ đạo cấp quốc gia, các Hội đồng thi/ Điểm thi phải được làm bằng giấy đủ độ bền, kín, tối màu và được dán chặt, không bong mép, có đủ nhãn, dấu niêm phong; nội dung in trên túi phải theo đúng quy định của Bộ GDĐT.

(5) Toàn bộ quá trình vận chuyển và bàn giao đề thi phải được công an giám sát; các túi chứa đề thi phải được đựng trong các thùng có khóa và được niêm phong; phải lập biên bản về quá trình giao nhận, vận chuyển.

(6) Máy móc và thiết bị tại nơi làm đề thi, dù bị hư hỏng hay không dùng đến, chỉ được đưa ra ngoài khu vực cách ly khi kết thúc buổi thi cuối cùng của kỳ thi.

Như vậy, đề thi tốt nghiệp THPT được phép lồng ghép những nội dung thời sự ở thời điểm hiện tại vào đề thi, chỉ cần tuân theo một cách nghiêm túc các điều kiện nói trên khi ra đề thi. Việc ra đề thi cần đảm bảo tuân theo quy trình cụ thể nêu trên, đồng thời cần đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về bảo mật, nhằm tạo ra một đề thi hoàn chỉnh cho kỳ thi tốt nghiệp THPT.