Dẫn dòng thi công công trình thủy lợi là gì? Thiết kế dẫn dòng thi công phải đảm bảo những yêu cầu chung nào?

Nội dung chính

• Dẫn dòng thi công công trình thủy lợi là gì?
• Thiết kế dẫn dòng thi công công trình thủy lợi phải đảm bảo những yêu cầu chung nào?
• Thiết kế tổ chức thi công và thi công dẫn dòng, ngăn dòng công trình thủy lợi phải tuân thủ những quy định nào?

Dẫn dòng thi công công trình thủy lợi là gì?

Theo quy định tại tiểu mục 3.1 Mục 3 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 9160:2012 thì dẫn dòng thi công công trình thủy lợi là dùng biện pháp công trình để dẫn nước trong sông chảy theo một phần của lòng sông thiên nhiên hoặc theo một đường dẫn nhân tạo khác nhằm mục đích tạo hố móng được cách ly với dòng chảy để thi công các công trình thủy công trong đó.

Có thể dùng các đê quây thu hẹp lòng sông hoặc ngăn hẳn lòng dẫn, bắt dòng chảy đi qua một đường dẫn khác (kênh, tuynen, đập tràn, cống...) đã được chuẩn bị trước để dẫn dòng thi công. Công tác dẫn dòng bao gồm cả công tác ngăn dòng.

Công trình thủy lợi (Hình từ Internet)

Thiết kế dẫn dòng thi công công trình thủy lợi phải đảm bảo những yêu cầu chung nào?

Căn cứ tiểu mục 5.1 Mục 5 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 9160:2012, thiết kế dẫn dòng thi công công trình thủy lợi phải đảm bảo những yêu cầu chung sau:

(1) Thiết kế dẫn dòng thi công cần có các tài liệu cơ bản sau:

- Các bản vẽ thiết kế các công trình thủy công có liên quan đến công tác dẫn dòng.

- Tài liệu thủy văn, địa hình, địa chất, địa chất thủy văn của khu vực dẫn dòng thi công và của các khu vực có liên quan, lòng dẫn nhân tạo, vùng ngập nước ở thượng lưu nơi bố trí công trình dẫn dòng, ....

- Lực lượng thi công như nhân lực, các phương tiện vận chuyển, thiết bị máy móc thi công....

- Yêu cầu sử dụng nước để phục vụ dân sinh và các ngành kinh tế quốc dân nhất là vấn đề vận tải thủy trong khu vực.

(2) Thiết kế dẫn dòng phải đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật cơ bản sau:

- Thi công công trình chính thuận lợi với chi phí đầu tư hợp lý, an toàn và sớm phát huy hiệu quả.

- Tận dụng tối đa nguồn vật liệu có sẵn ở địa phương và trang thiết bị sẵn có để thi công các công trình dẫn dòng.

- Ít ảnh hưởng tới tình trạng sử dụng dòng sông cũ về phương diện phục vụ các ngành kinh tế quốc dân và dân sinh.

(3) Khi công trình chính đang xây dựng dở dang trong hố móng là công trình bằng bê tông, đá xây cho phép nước tràn ngập hố móng mà ít gây thiệt hại, ít ảnh hưởng đến tiến độ thi công thì có thể tăng tần suất lưu lượng lớn nhất tính toán mà đê quây phải chịu nhưng phải được cấp có thẩm quyền chấp thuận.

(4) Tiến hành thiết kế dẫn dòng phải theo các bước sau:

- Tập hợp và nghiên cứu các tài liệu cơ bản.

- Đề xuất các phương án sơ đồ dẫn dòng bao gồm cả ngăn dòng, đồng thời loại bỏ các phương án rõ ràng bất hợp lý.

- Xác định tiến độ thi công dẫn dòng.

- Xác định cấp công trình dẫn dòng, tần suất lưu lượng thiết kế và lưu lượng thiết kế dẫn dòng.

- Lựa chọn kết cấu các công trình dẫn dòng, tính toán ổn định của công trình dẫn dòng và của lòng dẫn mới.

- Tính toán thủy lực dẫn dòng: Tính từng đợt cho tới khi ngăn dòng ở đợt cuối cùng.

- Tính toán kinh tế và chọn phương án hợp lý nhất.

Thiết kế tổ chức thi công và thi công dẫn dòng, ngăn dòng công trình thủy lợi phải tuân thủ những quy định nào?

Theo quy định tại tiểu mục 6.7 Mục 6 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 9160:2012, việc thiết kế tổ chức thi công và thi công dẫn dòng, ngăn dòng công trình thủy lợi phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về an toàn lao động theo TCVN 5308-1991 và các quy định sau:

- Người không có trách nhiệm liên quan đến công việc ngăn dòng không được có mặt ở hiện trường ngăn dòng, chặn dòng.

- Trong thời gian chặn dòng phải ngừng mọi hoạt động của tàu thuyền và các phương tiện giao thông đường thủy khác qua tuyến hạp long cũng như qua chỗ phá đê quây. Các phương tiện này phải neo đậu ở khoảng cách an toàn theo quy định của giao thông đường thủy.

- Trên băng két đá, các máy thi công chỉ được di chuyển theo hướng đã định và phải đứng cách mép mái dốc ít nhất là 1,0 m.

- Khi đổ vật liệu xuống đầu băng két, ô tô phải đứng cách mép mái dốc ít nhất là 2,0 m kể từ trục bánh xe sau.

- Mép hai bên cầu phải đặt các dầm gỗ đủ lớn và đủ chắc hoặc bố trí các thiết bị bảo vệ phù hợp để khi ô tô lùi không bị lao xuống sông.

- Khi xếp và vận chuyển đá quá cỡ, các khối bê tông khối lớn để lấp dòng, không được đặt chúng tựa trên thành ben ô tô mà phải sử dụng ô tô chuyên dùng. Công tác cẩu, vận chuyển, lùi xe, đổ các vật liệu khối lớn phải do các công nhân có tay nghề cao thực hiện và phải được thực tập trước trên cạn.

- Khi lùi xe để đổ vật liệu, lái xe phải mỡ sẵn cửa ca bin để đề phòng trường hợp bất trắc.

- Công trường thi công phải chuẩn bị đầy đủ và sẵn sàng đội ngũ người cứu nạn là những người có sức khoẻ phù hợp, bơi lặn giỏi cùng các phương tiện và thiết bị cứu hộ, cứu nạn phù hợp. Bộ phận y tế phải thường trực trên hiện trường trong suốt thời gian chặn dòng và có đủ phương tiện cấp cứu thông thường.