Chỉ hạch toán vào TK 221 - Đầu tư vào công ty con khi nào? Hướng dẫn kế toán trường hợp công ty mẹ góp vốn bằng tài sản phi tiền tệ?

Nội dung chính

• Chỉ hạch toán vào tài khoản 221 - Đầu tư vào công ty con khi nào?
• Kết cấu và nội dung phản ánh của tài khoản 221 - Đầu tư vào công ty con?
• Hướng dẫn kế toán trường hợp công ty mẹ góp vốn bằng tài sản phi tiền tệ?

Chỉ hạch toán vào tài khoản 221 - Đầu tư vào công ty con khi nào?

Căn cứ tại khoản 1 Điều 41 Thông tư 200/2014/TT-BTC quy định nguyên tắc kế toán tài khoản 221- Đầu tư vào công ty con như sau:

Tài khoản 221 – Đầu tư vào công ty con

1. Nguyên tắc kế toán

a) Tài khoản này dùng để phản ánh giá trị hiện có và tình hình biến động tăng, giảm khoản đầu tư vốn trực tiếp vào công ty con. Công ty con là đơn vị có tư cách pháp nhân, hạch toán độc lập, chịu sự kiểm soát của một đơn vị khác (gọi là công ty mẹ), (kể cả công ty thành viên của Tổng công ty và các đơn vị khác có tư cách pháp nhân, hạch toán độc lập).

b) Chỉ hạch toán vào TK 221 "Đầu tư vào công ty con" khi nhà đầu tư nắm giữ trên 50% quyền biểu quyết (ngoại trừ trường hợp tại điểm c dưới đây) và có quyền chi phối các chính sách tài chính và hoạt động của đơn vị khác nhằm thu được lợi ích kinh tế từ các hoạt động của doanh nghiệp đó. Khi công ty mẹ không còn quyền kiểm soát công ty con thì ghi giảm khoản đầu tư vào công ty con. Trường hợp nhà đầu tư tạm thời nắm giữ trên 50% quyền biểu quyết tại đơn vị nhưng không dự định thực thi quyền biểu quyết do mục đích đầu tư là mua – bán công cụ vốn để kiếm lời (nắm giữ khoản đầu tư vì mục đích thương mại và quyền kiểm soát chỉ là tạm thời) thì không hạch toán khoản đầu tư vào tài khoản này mà hạch toán là đầu tư ngắn hạn.

...

Như vậy, ngoại trừ các trường hợp sau khoản đầu tư vẫn được hạch toán vào TK 221- Đầu tư vào công ty con khi doanh nghiệp đầu tư nắm giữ ít hơn 50% quyền biểu quyết tại công ty con, nhưng có thỏa thuận khác theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 41 Thông tư 200/2014/TT-BTC thì chỉ hạch toán vào TK 221 - Đầu tư vào công ty con khi nhà đầu tư nắm giữ trên 50% quyền biểu quyết và có quyền chi phối các chính sách tài chính và hoạt động của đơn vị khác nhằm thu được lợi ích kinh tế từ các hoạt động của doanh nghiệp đó.

Theo đó, khi công ty mẹ không còn quyền kiểm soát công ty con thì ghi giảm khoản đầu tư vào công ty con.

Trường hợp nhà đầu tư tạm thời nắm giữ trên 50% quyền biểu quyết tại đơn vị nhưng không dự định thực thi quyền biểu quyết do mục đích đầu tư là mua – bán công cụ vốn để kiếm lời (nắm giữ khoản đầu tư vì mục đích thương mại và quyền kiểm soát chỉ là tạm thời) thì không hạch toán khoản đầu tư vào tài khoản này mà hạch toán là đầu tư ngắn hạn.

Chỉ hạch toán vào TK 221 - Đầu tư vào công ty con khi nào? Hướng dẫn kế toán trường hợp công ty mẹ góp vốn bằng tài sản phi tiền tệ? (Hình từ Internet)

Kết cấu và nội dung phản ánh của tài khoản 221 - Đầu tư vào công ty con?

Căn cứ tại khoản 2 Điều 41 Thông tư 200/2014/TT-BTC quy định kết cấu và nội dung phản ánh của tài khoản 221 - Đầu tư vào công ty con áp dụng trong doanh nghiệp như sau:

- Đối với Bên Nợ của tài khoản 221: Giá trị thực tế các khoản đầu tư vào công ty con tăng.

- Đối với Bên Có của tài khoản 221: Giá trị thực tế các khoản đầu tư vào công ty con giảm.

- Đối với số dư bên Nợ của tài khoản 221: Giá trị thực tế các khoản đầu tư vào công ty con hiện có của công ty mẹ.

Hướng dẫn kế toán trường hợp công ty mẹ góp vốn bằng tài sản phi tiền tệ?

Theo quy định tại điểm 3.1 khoản 3 Điều 41 Thông tư 200/2014/TT-BTC có quy định phương pháp kế toán trong trường hợp công ty mẹ góp vốn vào công ty con bằng tài sản phi tiền tệ như sau:

Khi công ty mẹ đầu tư góp vốn vào công ty con bằng hàng tồn kho hoặc tài sản cố định (không phải là việc thanh toán khi mua doanh nghiệp trong giao dịch hợp nhất kinh doanh), công ty mẹ phải ghi nhận phần chênh lệch giữa giá trị ghi sổ (đối với vật tư, hàng hóa) hoặc giá trị còn lại (đối với tài sản cố định) và giá trị đánh giá lại của tài sản đem đi góp vốn do các bên đánh giá vào thu nhập khác hoặc chi phí khác; Công ty con khi nhận tài sản của công ty mẹ góp phải ghi tăng vốn đầu tư của chủ sở hữu và tài sản nhận được theo giá thoả thuận giữa các bên.

- Trường hợp giá trị ghi sổ hoặc giá trị còn lại của tài sản đem đi góp vốn nhỏ hơn giá trị do các bên đánh giá lại, kế toán phản ánh khoản lãi là phần chênh lệch đánh giá tăng tài sản vào thu nhập khác, ghi:

Nợ tài khoản 221 - Đầu tư vào công ty con

Nợ tài khoản 214 - Hao mòn tài sản cố định

Có tài khoản 211, 213, 217 (nếu góp vốn bằng tài sản cố định hoặc bất động sản đầu tư)

Có tài khoản 152, 153, 155, 156 (nếu góp vốn bằng hàng tồn kho)

Có tài khoản 711 - Thu nhập khác (phần chênh lệch đánh giá tăng).

- Trường hợp giá trị ghi sổ hoặc giá trị còn lại của tài sản đem đi góp vốn lớn hơn giá trị do các bên đánh giá lại, kế toán phản ánh khoản lỗ là phần chênh lệch đánh giá giảm tài sản vào chi phí khác, ghi:

Nợ tài khoản 221 - Đầu tư vào công ty con

Nợ tài khoản 214 - Hao mòn tài sản cố định

Nợ tài khoản 811 - Chi phí khác (phần chênh lệch đánh giá giảm)

Có các tài khoản 211, 213, 217 (nếu góp vốn bằng tài sản cố định hoặc bất động sản đầu tư)

Có các tài khoản 152, 153, 155, 156 (nếu góp vốn bằng hàng tồn kho).