Từ ngày 01/7/2025, freelancer là đối tượng phải tham gia BHXH bắt buộc có đúng không?

Nội dung chính

• Freelancer có phải là người lao động làm việc theo hợp đồng lao động không?
• Từ ngày 01/7/2025, freelancer là đối tượng phải tham gia BHXH bắt buộc có đúng không?
• Từ 1/7/2025, BHXH tự nguyện có những chế độ nào?

Freelancer có phải là người lao động làm việc theo hợp đồng lao động không?

Theo khoản 1 Điều 3 Bộ luật Lao động 2019 quy định, người lao động là người làm việc cho người sử dụng lao động theo thỏa thuận, được trả lương và chịu sự quản lý, điều hành, giám sát của người sử dụng lao động.

Hiện nay, pháp luật chưa định nghĩa freelancer là gì, tuy nhiên ta có thể hiểu freelancer là thuật ngữ chỉ những người làm việc làm việc tự do, được trả tiền để thực hiện công việc cho khách hàng mà không có sự ràng buộc về thời gian hay địa điểm làm việc.

Như vậy, có thể nói freelancer không phải là người lao động theo quy định của pháp luật lao động. Bởi vì người lao động được quy định phải chịu sự quản lý, điều hành, giám sát của người sử dụng lao động còn freelancer thì không, do đó, loại hợp đồng lao động cũng không phù hợp với những freelancer.

Căn cứ quy định tại Điều 513 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng dich vụ được quy định là loại hợp đồng được giao kết giữa các bên có sự thỏa thuận về việc bên cung ứng dịch vụ sẽ thực hiện công việc cho bên sử dụng dịch vụ, đồng thời bên sử dụng dịch vụ phải trả tiền dịch vụ cho bên cung ứng dịch vụ.

Do đó, freelancer không phải là người lao động làm việc theo hợp đồng lao động mà sẽ làm việc theo loại hợp đồng dịch vụ, loại hợp đồng này phù hợp với bản chất công việc của freelancer hơn hợp đồng lao động.

***Thông tin chỉ mang tính chất tham khảo

Từ ngày 01/7/2025, freelancer là đối tượng phải tham gia BHXH bắt buộc có đúng không?

Từ ngày 01/7/2025, freelancer là đối tượng phải tham gia BHXH bắt buộc có đúng không?

Căn cứ theo khoản 1 tại Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định:

Đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc và bảo hiểm xã hội tự nguyện

1. Người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc bao gồm:

a) Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn có thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên, kể cả trường hợp người lao động và người sử dụng lao động thỏa thuận bằng tên gọi khác nhưng có nội dung thể hiện về việc làm có trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên;

b) Cán bộ, công chức, viên chức;

c) Công nhân và viên chức quốc phòng, công nhân công an, người làm công tác khác trong tổ chức cơ yếu;

d) Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp quân đội nhân dân; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật công an nhân dân; người làm công tác cơ yếu hưởng lương như đối với quân nhân;

đ) Hạ sĩ quan, binh sĩ quân đội nhân dân; hạ sĩ quan, chiến sĩ nghĩa vụ công an nhân dân; học viên quân đội, công an, cơ yếu đang theo học được hưởng sinh hoạt phí;

e) Dân quân thường trực;

g) Người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng quy định tại Luật Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, trừ trường hợp điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có quy định khác;

h) Vợ hoặc chồng không hưởng lương từ ngân sách nhà nước được cử đi công tác nhiệm kỳ cùng thành viên cơ quan đại diện nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ở nước ngoài được hưởng chế độ sinh hoạt phí;

i) Người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn nhà nước, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp theo quy định của pháp luật; thành viên Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc, Giám đốc, thành viên Ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên và các chức danh quản lý khác được bầu của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã theo quy định của Luật Hợp tác xã có hưởng tiền lương;

k) Người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố;

l) Đối tượng quy định tại điểm a khoản này làm việc không trọn thời gian, có tiền lương trong tháng bằng hoặc cao hơn tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thấp nhất;

m) Chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh tham gia theo quy định của Chính phủ;

n) Người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn nhà nước, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp theo quy định của pháp luật; thành viên Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc, Giám đốc, thành viên Ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên và các chức danh quản lý khác được bầu của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã theo quy định của Luật Hợp tác xã không hưởng tiền lương.

...

Chiếu theo quy định trên, đối tượng phải tham gia BHXH bắt buộc là là người lao động làm việc cho người sử dụng lao động theo thỏa thuận tại hợp đồng lao động, được trả lương và chịu sự quản lý, điều hành, giám sát của người sử dụng lao động

Còn freelancer, như đã phân tích ở trên, là người làm việc theo hợp đồng dịch vụ, không chịu sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên.

Do đó, theo Luật Bảo hiểm xã hội 2024, freelancer không thuộc đối tượng phải tham gia BHXH bắt buộc. Tuy nhiên, người làm freelance có thể tham gia BHXH tự nguyện để được hưởng các chế độ về thai sản, chế độ hưu trí và các chế độ khác.

Từ 1/7/2025, BHXH tự nguyện có những chế độ nào?

Căn cứ theo khoản 3 Điều 4 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định:

Loại hình, các chế độ bảo hiểm xã hội

...

3. Bảo hiểm xã hội tự nguyện có các chế độ sau đây:

a) Trợ cấp thai sản;

b) Hưu trí;

c) Tử tuất;

d) Bảo hiểm tai nạn lao động theo quy định của Luật An toàn, vệ sinh lao động.

...

Như vậy, người tham gia BHXH tự nguyện từ ngày 01/7/2025 sẽ được hưởng: trợ cấp thai sản, chế độ hưu trí và chế độ tử tuất, bảo hiểm tai nạn lao động theo quy định.

***Luật Bảo hiểm xã hội 2024 có hiệu lực từ ngày 01/7/2025.