Sau khi mang thai mới đóng BHXH có được hưởng chế độ thai sản không?
Sau khi mang thai mới đóng BHXH có được hưởng chế độ thai sản không?
Căn cứ theo Điều 31 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định:
Điều kiện hưởng chế độ thai sản
1. Người lao động được hưởng chế độ thai sản khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:
a) Lao động nữ mang thai;
b) Lao động nữ sinh con;
c) Lao động nữ mang thai hộ và người mẹ nhờ mang thai hộ;
d) Người lao động nhận nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi;
đ) Lao động nữ đặt vòng tránh thai, người lao động thực hiện biện pháp triệt sản;
e) Lao động nam đang đóng bảo hiểm xã hội có vợ sinh con.
2. Người lao động quy định tại các điểm b, c và d khoản 1 Điều này phải đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi.
3. Người lao động quy định tại điểm b khoản 1 Điều này đã đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 12 tháng trở lên mà khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai theo chỉ định của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền thì phải đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 03 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con.
4. Người lao động đủ điều kiện quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều này mà chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc thôi việc trước thời điểm sinh con hoặc nhận con nuôi dưới 06 tháng tuổi thì vẫn được hưởng chế độ thai sản theo quy định tại các Điều 34, 36, 38 và khoản 1 Điều 39 của Luật này.
Chiếu theo quy định trên, để được hưởng chế độ thai sản, lao động nữ sinh con phải có thời gian đóng BHXH từ đủ 06 tháng trở lên trong 12 tháng trước thời điểm sinh con.
Trường hợp lao động nữ sinh con đã đóng BHXH từ đủ 12 tháng trở lên mà khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai theo chỉ định của bệnh viện có thẩm quyền thì phải có thời gian đóng BHXH tối thiểu 03 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước thời điểm sinh con.
Bên cạnh đó, theo quy định tại khoản 1 Điều 9 Thông tư 59/2015/TT-BLDTBXH, thời gian 12 tháng trước khi sinh con được xác định như sau:
- Trường hợp sinh con trước ngày 15 của tháng, thì tháng sinh con không tính vào thời gian 12 tháng trước khi sinh con.
- Trường hợp sinh con từ ngày 15 trở đi của tháng và tháng đó có đóng bảo hiểm xã hội, thì tháng sinh con được tính vào thời gian 12 tháng trước khi sinh con. Trường hợp tháng đó không đóng BHXH thì không tính vào thời gian 12 tháng trước khi sinh con.
Ví dụ 1: Chị A sinh con ngày 18/01/2024 và tháng 01/2024 có đóng BHXH, thời gian 12 tháng trước khi sinh con được tính từ tháng 02/2023 đến tháng 01/2024
Ví dụ 2: Chị B sinh con ngày 12/01/2024 thì thời gian 12 tháng trước khi sinh con được tính từ tháng 01/2023 đến tháng 12/2023
=> Trong khoảng thời gian được tính là 12 tháng trước khi sinh con mà chị A và chị B đã đóng BHXH từ đủ 06 tháng trở lên hoặc từ đủ 03 tháng trở lên trong trường hợp khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai theo chỉ định của bệnh viện có thẩm quyền thì chị A và chị B được hưởng chế độ thai sản.
Tổng kết lại, nếu sau khi mang thai mới đóng BHXH, người lao động phải đảm bảo có thời gian đóng BHXH là từ đủ 06 tháng trở lên, hoặc từ đủ 03 tháng trở lên trường hợp khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai, trong thời gian được tính là 12 tháng trước khi sinh con thì sẽ đủ điều kiện được hưởng chế độ thai sản.
*Từ 01/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 bắt đầu có hiệu lực, tuy nhiên điều kiện về thời gian tham gia BHXH để được được hưởng chế độ thai sản vẫn được giữ nguyên như các quy định hiện hành nêu trên.
>> Lao động nam cần đáp ứng những yêu cầu gì để hưởng chế độ thai sản?
Sau khi mang thai mới đóng BHXH có được hưởng chế độ thai sản không?
Lao động nữ sinh con được nghỉ hưởng chế độ thai sản trong bao lâu?
Căn cứ theo khoản 1 và khoản 3 Điều 34 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định:
Thời gian hưởng chế độ khi sinh con
1. Lao động nữ sinh con được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản trước và sau khi sinh con là 06 tháng. Trường hợp lao động nữ sinh đôi trở lên thì tính từ con thứ hai trở đi, cứ mỗi con, người mẹ được nghỉ thêm 01 tháng.
Thời gian nghỉ hưởng chế độ thai sản trước khi sinh tối đa không quá 02 tháng.
...
3. Trường hợp sau khi sinh con, nếu con dưới 02 tháng tuổi bị chết thì mẹ được nghỉ việc 04 tháng tính từ ngày sinh con; nếu con từ 02 tháng tuổi trở lên bị chết thì mẹ được nghỉ việc 02 tháng tính từ ngày con chết, nhưng thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản không vượt quá thời gian quy định tại khoản 1 Điều này; thời gian này không tính vào thời gian nghỉ việc riêng theo quy định của pháp luật về lao động.
...
Như vậy, thời gian lao động nữ sinh con được nghỉ hưởng chế độ thai sản là 06 tháng, trường hợp sinh đôi thì được nghỉ thêm 01 tháng, tuy nhiên thời gian nghỉ trước khi sinh con không được quá 02 tháng.
Trường hợp con dưới 02 tháng tuổi chết sau khi sinh, mẹ được nghỉ việc 04 tháng tính từ ngày sinh con.Trường hợp con trên 02 tháng tuổi chết thì mẹ được nghỉ việc 02 tháng tính từ ngày con chết. Tuy nhiên thời gian nghỉ việc không vượt quá 06 tháng.
Người tham gia BHXH tự nguyện có được hưởng chế độ thai sản không?
Căn cứ theo khoản 2 Điều 4 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định:
Các chế độ bảo hiểm xã hội
...
2. Bảo hiểm xã hội tự nguyện có các chế độ sau đây:
a) Hưu trí;
b) Tử tuất.
...
Như vậy, theo quy định hiện hành, người tham gia BHXH tự nguyện không được hưởng chế độ thai sản.