Cơ chế thị trường là gì? Ví dụ về cơ chế thị trường? Chức năng của cơ chế thị trường đối với lao động thế nào?
Cơ chế thị trường là gì? Ví dụ về cơ chế thị trường? Chức năng của cơ chế thị trường đối với lao động thế nào?
Cơ chế thị trường là một hệ thống kinh tế trong đó các quyết định về sản xuất, phân phối và tiêu dùng hàng hóa và dịch vụ được điều chỉnh bởi sự tương tác giữa cung và cầu trên thị trường. Trong cơ chế này, giá cả và số lượng hàng hóa được xác định thông qua sự cạnh tranh giữa các nhà sản xuất và người tiêu dùng.
- Một ví dụ về cơ chế thị trường điển hình như sau:
+ Cung và cầu: Giả sử có nhiều tiệm bán hoa và nhiều người tiêu dùng muốn mua hoa. Nếu nhu cầu mua hoa tăng cao vào các dịp lễ như Ngày Valentine hoặc Tết Nguyên Đán, giá hoa sẽ tăng do cầu vượt quá cung. Ngược lại, nếu nhu cầu giảm sau các dịp lễ, giá hoa sẽ giảm.
+ Cạnh tranh: Các tiệm bán hoa cạnh tranh với nhau bằng cách cung cấp nhiều loại hoa khác nhau, cải thiện chất lượng và giảm giá để thu hút khách hàng. Người tiêu dùng có thể lựa chọn mua hoa từ tiệm nào có giá cả và chất lượng phù hợp nhất với nhu cầu của họ.
+ Tự điều chỉnh: Nếu một loại hoa trở nên phổ biến và được nhiều người ưa chuộng, các tiệm bán hoa sẽ tăng cường nhập khẩu và trồng loại hoa đó để đáp ứng nhu cầu, từ đó cân bằng lại cung và cầu trên thị trường.
- Chức năng của cơ chế thị trường đối với lao động bao gồm:
+ Xác định mức lương: Mức lương của người lao động được xác định dựa trên sự cạnh tranh và cung cầu lao động. Khi nhu cầu lao động cao và nguồn cung lao động hạn chế, mức lương có xu hướng tăng lên và ngược lại.
+ Phân bổ lao động hiệu quả: Cơ chế thị trường giúp phân bổ lao động đến những ngành nghề và vị trí có nhu cầu cao, từ đó tối ưu hóa việc sử dụng nguồn nhân lực. Điều này giúp giảm tình trạng thất nghiệp và thiếu hụt lao động trong các ngành nghề cụ thể.
+ Khuyến khích nâng cao kỹ năng: Sự cạnh tranh trong thị trường lao động thúc đẩy người lao động nâng cao kỹ năng và trình độ chuyên môn để đáp ứng yêu cầu của nhà tuyển dụng. Điều này không chỉ giúp người lao động cải thiện thu nhập mà còn nâng cao chất lượng lao động.
+ Thúc đẩy sự linh hoạt và thích ứng: Cơ chế thị trường tạo điều kiện cho người lao động và doanh nghiệp linh hoạt thích ứng với những thay đổi trong môi trường kinh tế. Người lao động có thể chuyển đổi công việc hoặc ngành nghề khi có cơ hội tốt hơn, trong khi doanh nghiệp có thể điều chỉnh quy mô và cơ cấu lao động để đáp ứng nhu cầu thị trường.
+ Tạo động lực cho sự đổi mới và sáng tạo: Sự cạnh tranh trong thị trường lao động khuyến khích các doanh nghiệp và người lao động tìm kiếm các phương pháp làm việc mới, cải tiến quy trình và áp dụng công nghệ hiện đại để nâng cao hiệu quả và năng suất lao động.
Thông tin mang tính chất tham khảo.
Cơ chế thị trường là gì? Ví dụ về cơ chế thị trường? Chức năng của cơ chế thị trường đối với lao động thế nào? (Hình từ Internet)
Cơ chế thị trường ảnh hưởng đến mức lương tối thiểu không?
Theo Điều 91 Bộ luật Lao động 2019 quy định:
Mức lương tối thiểu
1. Mức lương tối thiểu là mức lương thấp nhất được trả cho người lao động làm công việc giản đơn nhất trong điều kiện lao động bình thường nhằm bảo đảm mức sống tối thiểu của người lao động và gia đình họ, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội.
2. Mức lương tối thiểu được xác lập theo vùng, ấn định theo tháng, giờ.
3. Mức lương tối thiểu được điều chỉnh dựa trên mức sống tối thiểu của người lao động và gia đình họ; tương quan giữa mức lương tối thiểu và mức lương trên thị trường; chỉ số giá tiêu dùng, tốc độ tăng trưởng kinh tế; quan hệ cung, cầu lao động; việc làm và thất nghiệp; năng suất lao động; khả năng chi trả của doanh nghiệp.
Theo đó mức lương tối thiểu được điều chỉnh dựa trên quan hệ cung, cầu lao động. Như vậy cơ chế thị trường cũng ảnh hưởng đến việc điều chỉnh mức lương tối thiểu.
Mức lương theo chức danh có được thấp hơn mức lương tối thiểu không?
Theo Điều 90 Bộ luật Lao động 2019 quy định:
Tiền lương
1. Tiền lương là số tiền mà người sử dụng lao động trả cho người lao động theo thỏa thuận để thực hiện công việc, bao gồm mức lương theo công việc hoặc chức danh, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác.
2. Mức lương theo công việc hoặc chức danh không được thấp hơn mức lương tối thiểu.
3. Người sử dụng lao động phải bảo đảm trả lương bình đẳng, không phân biệt giới tính đối với người lao động làm công việc có giá trị như nhau.
Theo đó mức lương theo công việc hoặc chức danh đều không được thấp hơn mức lương tối thiểu.