Chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp kiểm toán là gì?

Nội dung chính

• Chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp kiểm toán là gì?
• Kiểm toán viên chuyên nghiệp phải tuân thủ các nguyên tắc đạo đức cơ bản nào theo chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp kiểm toán?
• Kiểm toán viên chuyên nghiệp khi giải quyết những xung đột liên quan đến việc tuân thủ các nguyên tắc đạo đức cần xem xét các yếu tố nào?

Chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp kiểm toán là gì?

Căn cứ theo Điều 6 Luật Kiểm toán độc lập 2011 quy định về chuẩn mực kiểm toán và chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp kế toán, kiểm toán, cụ thể:

Chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp kiểm toán là những quy định và hướng dẫn về nguyên tắc, nội dung áp dụng các tiêu chuẩn đạo đức nghề nghiệp đối với thành viên tham gia cuộc kiểm toán và doanh nghiệp kiểm toán, chi nhánh doanh nghiệp kiểm toán nước ngoài tại Việt Nam.

Bộ Tài chính quy định chuẩn mực kiểm toán và chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp kiểm toán trên cơ sở chuẩn mực quốc tế.

Chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp kiểm toán là gì?

Kiểm toán viên chuyên nghiệp phải tuân thủ các nguyên tắc đạo đức cơ bản nào theo chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp kiểm toán?

Căn cứ theo Phần A Chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp kế toán, kiểm toán Ban hành kèm theo Thông tư 70/2015/TT-BTC quy định như sau:

Phần A: Quy định chung và các nguyên tắc đạo đức cơ bản;

CHƯƠNG 100 - Giới thiệu và các nguyên tắc đạo đức cơ bản

...

Các nguyên tắc đạo đức cơ bản

100.5 Kế toán viên, kiểm toán viên chuyên nghiệp phải tuân thủ các nguyên tắc đạo đức cơ bản sau:

(a) Tính chính trực: Phải thẳng thắn, trung thực trong tất cả các mối quan hệ chuyên môn và kinh doanh;

(b) Tính khách quan: Không cho phép sự thiên vị, xung đột lợi ích hoặc bất cứ ảnh hưởng không hợp lý nào chi phối các xét đoán chuyên môn và kinh doanh của mình;

(c) Năng lực chuyên môn và tính thận trọng: Thể hiện, duy trì sự hiểu biết và kỹ năng chuyên môn cần thiết nhằm đảm bảo rằng khách hàng hoặc chủ doanh nghiệp được cung cấp dịch vụ chuyên môn có chất lượng dựa trên những kiến thức mới nhất về chuyên môn, pháp luật và kỹ thuật, đồng thời hành động một cách thận trọng và phù hợp với các chuẩn mực nghề nghiệp và kỹ thuật được áp dụng;

(d) Tính bảo mật: Phải bảo mật thông tin có được từ các mối quan hệ chuyên môn và kinh doanh, vì vậy, không được tiết lộ bất cứ thông tin nào cho bên thứ ba khi chưa được sự đồng ý của bên có thẩm quyền, trừ khi có quyền hoặc nghĩa vụ phải cung cấp thông tin theo yêu cầu của pháp luật hoặc cơ quan quản lý hoặc tổ chức nghề nghiệp, và cũng như không được sử dụng thông tin vì lợi ích cá nhân của kế toán viên, kiểm toán viên chuyên nghiệp hoặc của bên thứ ba;

(e) Tư cách nghề nghiệp: Phải tuân thủ pháp luật và các quy định có liên quan, tránh bất kỳ hành động nào làm giảm uy tín nghề nghiệp của mình.

Các Chương từ 110 - 150 Chuẩn mực này quy định và hướng dẫn chi tiết về các nguyên tắc đạo đức cơ bản này.

Theo quy định cụ thể trên, kiểm toán viên chuyên nghiệp phải tuân thủ các nguyên tắc đạo đức cơ bản sau:

- Tính chính trực;

- Tính khách quan;

- Năng lực chuyên môn và tính thận trọng;

- Tính bảo mật;

- Tư cách nghề nghiệp;

Kiểm toán viên chuyên nghiệp khi giải quyết những xung đột liên quan đến việc tuân thủ các nguyên tắc đạo đức cần xem xét các yếu tố nào?

Căn cứ theo Phần A Chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp kế toán, kiểm toán Ban hành kèm theo Thông tư 70/2015/TT-BTC quy định như sau:

Phần A: Quy định chung và các nguyên tắc đạo đức cơ bản;

CHƯƠNG 100 - Giới thiệu và các nguyên tắc đạo đức cơ bản

...

Cách giải quyết những xung đột về đạo đức

100.19 Kế toán viên, kiểm toán viên chuyên nghiệp có thể phải giải quyết những xung đột liên quan đến việc tuân thủ các nguyên tắc đạo đức cơ bản.

100.20 Khi bắt đầu quá trình giải quyết xung đột một cách chính thức hay không chính thức, kế toán viên, kiểm toán viên chuyên nghiệp cần xem xét các yếu tố sau đây một cách riêng rẽ hoặc trong mối quan hệ với các yếu tố có liên quan:

(a) Các sự kiện có liên quan;

(b) Các vấn đề đạo đức có liên quan;

(c) Các nguyên tắc đạo đức cơ bản có liên quan đến vấn đề đang được giải quyết;

(d) Các thủ tục nội bộ đã được thiết lập;

(e) Các giải pháp thay thế.

Sau khi xem xét các yếu tố có liên quan, kế toán viên, kiểm toán viên chuyên nghiệp phải xác định cách giải quyết thích hợp sau khi đã cân nhắc hậu quả của từng giải pháp khả thi. Nếu vẫn không giải quyết được, kế toán viên, kiểm toán viên chuyên nghiệp có thể tham khảo ý kiến những người thích hợp trong doanh nghiệp kế toán, kiểm toán hoặc doanh nghiệp, tổ chức nơi họ làm việc để được hỗ trợ tìm ra giải pháp.

....

Theo đó, khi bắt đầu quá trình giải quyết xung đột một cách chính thức hay không chính thức, kiểm toán viên chuyên nghiệp cần xem xét các yếu tố sau đây một cách riêng rẽ hoặc trong mối quan hệ với các yếu tố có liên quan:

- Các sự kiện có liên quan;

- Các vấn đề đạo đức có liên quan;

- Các nguyên tắc đạo đức cơ bản có liên quan đến vấn đề đang được giải quyết;

- Các thủ tục nội bộ đã được thiết lập;

- Các giải pháp thay thế.

Sau khi xem xét các yếu tố có liên quan, kiểm toán viên chuyên nghiệp phải xác định cách giải quyết thích hợp sau khi đã cân nhắc hậu quả của từng giải pháp khả thi.

Nếu vẫn không giải quyết được, kiểm toán viên chuyên nghiệp có thể tham khảo ý kiến những người thích hợp trong doanh nghiệp kế toán, kiểm toán hoặc doanh nghiệp, tổ chức nơi họ làm việc để được hỗ trợ tìm ra giải pháp.