Khái niệm đề tài là gì, ví dụ? Cách xác định đề tài của văn bản như thế nào? Biên tập viên XB xuất bản phẩm không phù hợp với đề tài có bị xử phạt không?

Nội dung chính

• Khái niệm đề tài là gì, ví dụ? Cách xác định đề tài của văn bản như thế nào?
• Biên tập viên xuất bản xuất bản phẩm không phù hợp với đề tài trong xác nhận đăng ký xuất bản có bị xử phạt không?
• Tiêu chuẩn của biên tập viên được quy định như thế nào?

Khái niệm đề tài là gì, ví dụ? Cách xác định đề tài của văn bản như thế nào?

Khái niệm đề tài: Đề tài là phạm vi các sự kiện, hiện tượng đời sống được miêu tả và phản ánh trong tác phẩm nghệ thuật, đặc biệt là trong văn học. Nó là cơ sở chất liệu đời sống mà tác giả sử dụng để xây dựng nên tác phẩm của mình.

Khái niệm đề tài thường gắn liền với chủ đề của tác phẩm, nhưng chúng không hoàn toàn giống nhau. Trong khi đề tài là những sự kiện, hiện tượng cụ thể, thì chủ đề là ý nghĩa sâu xa, tư tưởng mà tác giả muốn truyền tải thông qua những sự kiện, hiện tượng đó.

Ví dụ, trong tác phẩm "Truyện Kiều" của Nguyễn Du, đề tài là cuộc đời và số phận của Thúy Kiều, một người con gái tài sắc nhưng gặp nhiều bất hạnh. Chủ đề của tác phẩm lại là sự lên án xã hội phong kiến bất công và sự cảm thông với số phận con người.

* Cách xác định đề tài của một văn bản, bạn có thể thực hiện theo các bước sau:

- Xem xét nhan đề: Nhan đề của văn bản thường gợi mở chủ đề và nội dung chính. Đây là điểm khởi đầu quan trọng để hiểu đề tài của văn bản.

- Phân tích nội dung chính: Đọc kỹ văn bản và xác định các sự kiện, hiện tượng, hoặc vấn đề chính được đề cập. Đề tài thường là những gì mà văn bản tập trung miêu tả và phản ánh.

- Xác định nhân vật chính và bối cảnh: Nhân vật chính và bối cảnh của câu chuyện thường giúp làm rõ đề tài. Ví dụ, nếu văn bản tập trung vào cuộc đời của một nhân vật cụ thể trong một bối cảnh lịch sử nhất định, thì đề tài có thể liên quan đến cuộc đời và bối cảnh đó.

- Tìm hiểu các từ khóa và cụm từ quan trọng: Chú ý đến các từ khóa và cụm từ được lặp lại nhiều lần trong văn bản. Những từ này thường liên quan trực tiếp đến đề tài.

- Phân tích các đoạn văn quan trọng: Các đoạn văn mở đầu và kết thúc thường chứa đựng những thông tin quan trọng về đề tài. Tác giả thường sử dụng những đoạn này để giới thiệu và kết luận về đề tài của văn bản.

- Xem xét mục đích và thông điệp của tác giả: Hiểu được mục đích và thông điệp mà tác giả muốn truyền tải cũng giúp xác định đề tài. Đề tài thường là nền tảng để tác giả truyền đạt thông điệp của mình.

Ví dụ, trong tác phẩm "Tắt đèn" của Ngô Tất Tố, đề tài là cuộc sống khốn khổ của người nông dân dưới chế độ thực dân phong kiến. Từ nhan đề, nội dung chính, nhân vật chị Dậu và bối cảnh xã hội, ta có thể xác định được đề tài này.

Thông tin mang tính chất tham khảo.

Khái niệm đề tài là gì, ví dụ? Cách xác định đề tài của văn bản như thế nào? (Hình từ Internet)

Biên tập viên xuất bản xuất bản phẩm không phù hợp với đề tài trong xác nhận đăng ký xuất bản có bị xử phạt không?

Theo khoản 3 Điều 23 Nghị định 119/2020/NĐ-CP quy định:

Vi phạm quy định về quy trình, thủ tục trong hoạt động xuất bản

…

3. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:

a) Điều chỉnh tăng giá bán lẻ ghi trên xuất bản phẩm nhưng không được sự đồng ý của giám đốc nhà xuất bản đối với từng xuất bản phẩm;

b) Không có chứng chỉ hành nghề biên tập nhưng đứng tên tổng biên tập, biên tập viên trên xuất bản phẩm đối với từng xuất bản phẩm;

c) Xuất bản xuất bản phẩm không phù hợp với tóm tắt nội dung, chủ đề, đề tài trong xác nhận đăng ký xuất bản đối với từng xuất bản phẩm;

d) Tổ chức hoặc cho phép phát hành xuất bản phẩm nhưng không ban hành quyết định phát hành đối với từng xuất bản phẩm;

đ) Ký quyết định xuất bản không đúng thẩm quyền hoặc không được ủy quyền hợp pháp;

e) Không giao kết hợp đồng in xuất bản phẩm với cơ sở in đối với từng xuất bản phẩm;

g) Giao kết hợp đồng in xuất bản phẩm với cơ sở in không có giấy phép hoạt động in xuất bản phẩm

...

Ngoài ra theo khoản 2 Điều 4 Nghị định 119/2020/NĐ-CP quy định về mức phạt tiền như sau:

Mức phạt tiền và thẩm quyền xử phạt

…

2. Mức phạt tiền đối với các hành vi vi phạm hành chính quy định tại các Chương II và Chương III Nghị định này là mức phạt tiền áp dụng đối với tổ chức, trừ các hành vi vi phạm quy định tại Điều 6 Nghị định này là mức phạt tiền đối với cá nhân.

Theo đó biên tập viên xuất bản xuất bản phẩm không phù hợp với đề tài trong xác nhận đăng ký xuất bản có thể bị xử phạt vi phạm hành chính với mức phạt tiền 5.000.000 đồng đến 7.500.000 đồng.

Ngoài ra, tại điểm b khoản 5 Điều 2 Nghị định 14/2022/NĐ-CP có quy định, thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí, hoạt động xuất bản và hoạt động in là 02 năm.

Việc xác định hành vi vi phạm hành chính đã kết thúc, hành vi vi phạm hành chính đang được thực hiện để tính thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính được áp dụng theo khoản 1 Điều 8 Nghị định 118/2021/NĐ-CP.

Tiêu chuẩn của biên tập viên được quy định như thế nào?

Theo khoản 1 Điều 19 Luật Xuất bản 2012 quy định:

Tiêu chuẩn, nhiệm vụ và quyền hạn của biên tập viên

1. Tiêu chuẩn của biên tập viên:

a) Là công dân Việt Nam; thường trú tại Việt Nam; có phẩm chất chính trị, đạo đức tốt;

b) Có trình độ đại học trở lên;

c) Hoàn thành khóa bồi dưỡng kiến thức pháp luật xuất bản, nghiệp vụ biên tập theo quy định của Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông;

d) Có chứng chỉ hành nghề biên tập do Bộ Thông tin và Truyền thông cấp.

Như vậy, biên tập viên cần phải đáp ứng đầy đủ 04 tiêu chuẩn nêu trên, cụ thể:

- Là công dân Việt Nam; thường trú tại Việt Nam; có phẩm chất chính trị, đạo đức tốt;

- Có trình độ đại học trở lên;

- Hoàn thành khóa bồi dưỡng kiến thức pháp luật xuất bản, nghiệp vụ biên tập theo quy định của Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông;

- Có chứng chỉ hành nghề biên tập do Bộ Thông tin và Truyền thông cấp.